شماره۴۵۴۷۷/۴۷۲ ۳۰/۶/۱۳۹۴ حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر حسن روحانی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران عطف به نامه شماره ۳۱۳۹۵/۵۰۳۳۸ مورخ ۲۵/۳/۱۳۹۳ در اجرای اصل یکصد و بیست وسوم (۱۲۳) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قانون تصویب کنوانسیون میناماتا در مورد جیوه که با عنوان لایحه به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردیده بود، با تصویب در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ۱۸/۵/۱۳۹۴ و تأیید شورای محترم نگهبان، به پیوست ابلاغ میگردد. رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی شماره۸۴۸۴۶ ۱۱/۷/۱۳۹۴ سازمان حفاظت محیط زیست در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به پیوست «قانون تصویب کنوانسیون میناماتا در مورد جیوه» که در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ هجدهم مردادماه یکهزار و سیصد و نود و چهار مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۴/۶/۱۳۹۴ به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره ۴۵۴۷۷/۴۷۲ مورخ ۳۰/۶/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی واصل گردیده، جهت اجرا ابلاغ میگردد. با توجه به اصل یکصد و بیست و پنجم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اجرای مفاد کنوانسیون منوط به انجام تشریفات امضاء سند، نزد امین اسناد و ترتیبات مندرج در ماده (۳۱) کنوانسیون می‌باشد. رئیس جمهور ـ حسن روحانی لایحه تصویب کنوانسیون میناماتا در مورد جیوه ماده واحده ـ کنوانسیون میناماتا درمورد جیوه، مورخ ۱۰/۱۰/۲۰۱۳ میلادی (۱۸/۷/۱۳۹۲ هجری‌شمسی) مشتمل بر سی و پنج ماده و پنج پیوست (به شرح پیوست) تصویب و به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده میشود اسناد تصویب را نزد امین اسناد تودیع نماید. تبصره۱ـ سازمان حفاظت محیط زیست مسؤول اجرای کنوانسیون می‌باشد و تغییر آن بر عهده دولت است. تبصره۲ـ رعایت اصل یکصدوسی‌ونهم(۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای ارجاع هرگونه اختلاف به داوری در اجرای ماده (۲۵) کنوانسیون و رعایت اصل هفتاد و هفتم (۷۷) قانون یادشده برای هرگونه اصلاح کنوانسیون یا پیوستهای آن در اجرای مواد (۲۶) و (۲۷) کنوانسیون، الزامی است. بسم الله الرحمن الرحیم کنوانسیون میناماتا در مورد جیوه اعضای این کنوانسیون: با تصدیق این مطلب که جیوه یک ماده شیمیایی است که نگرانی جهانی را به خاطر دامنه وسیع انتقال، پایداری در محیط زیست در ارتباط با انسان، توان آن در انباشت زیستی در بوم سازگان و اثرات منفی مهم آن بر سلامت بشر و محیط زیست معطوف خود ساخته است. با یادآوری تصمیم شماره ۵/۲۵ مورخ ۲۰ فوریه ۲۰۰۹ (۲/۱۲/۱۳۸۷) شورای حکام برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد برای شروع اقدام با یادآوری بند (۲۲۱) سند برونده فرآهمایی (کنفرانس) توسعه پایدار سازمان ملل متحد با نام «آیندهای که ما میخواهیم»، که نتیجهای موفق از مذاکرات درخصوص سند الزام‌آور جهانی در مورد جیوه است که مربوط به خطرات آن برای سلامت انسان و محیط زیست است. با یادآوری تأیید مجدد اصول اعلامیه ریو در مورد محیط زیست و توسعه توسط فرآهمایی توسعه پایدار سازمان ملل متحد از جمله و بهویژه مسؤولیت‌های مشترک اما متمایز و تصدیق شرایط و تواناییهای مربوط به دولتها و نیاز به اقدام جهانی؛ با آگاهی از نگرانیهای بهداشتی به ویژه در کشورهای در حال توسعه، ناشی از قرارگیری در معرض جیوه جمعیت آسیبپذیر، بهویژه زنان، کودکان و از طریق آنها، نسلهای آتی؛ با توجه به آسیب‌پذیری‌های خاص بوم‌سازگانهای قطب شمال و جوامع بومی به دلیل بزرگنمایی زیستی جیوه و آلودگی غذاهای سنتی و با نگرانی در مورد جوامع بومی و به طور کلیتر در ارتباط با اثرات جیوه؛ با تصدیق درسهای اساسی از بیماری میناماتا، به ویژه اثرات جدی بهداشتی و زیست‌محیطی ناشی از آلودگی جیوه، و نیاز به حصول اطمینان از مدیریت مناسب جیوه و جلوگیری از چنین رویدادهایی در آینده؛ با تأکید بر اهمیت حمایتهای مالی، فنی، فنآوری، و ظرفیتسازی، به ویژه برای کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذار به منظور تقویت تواناییهای ملی مدیریت جیوه و ارتقای اجرای مؤثر کنوانسیون؛ همچنین با تصدیق فعالیتهای سازمان بهداشت جهانی در حفاظت از سلامت انسان در ارتباط با جیوه و نقش موافقتنامههای زیست‌محیطی چندجانبه مربوط به ویژه کنوانسیون بازل درباره کنترل انتقالات برون‌مرزی مواد زاید زیان‌بخش و دفع آنها و کنوانسیون روتردام درمورد آیین اعلام رضایت قبلی برای برخی مواد شیمیایی و سموم دفع آفات خطرناک در تجارت بینالمللی؛ با تصدیق اینکه این کنوانسیون و دیگر موافقتنامههای بینالمللی در زمینه محیط‌زیست و تجارت مورد حمایت متقابل هستند. با تأکید بر اینکه هیچ چیز در این کنوانسیون برای تأثیر بر حقوق و تعهدات برگرفته هر عضو از هر موافقتنامه بینالمللی موجود در نظر گرفته نشده است. با درک اینکه محتویات اسناد فوق برای ایجاد یک سلسله مراتب میان این کنوانسیون و سایر اسناد بینالمللی در نظر گرفته نشدهاند. با توجه به اینکه هیچ چیز در این کنوانسیون مانع از اتخاذ اقدامات اضافی داخلی یک عضو طبق مفاد این کنوانسیون در تلاش برای حفاظت از سلامت انسان و محیط‌زیست در قبال قرار گرفتن در معرض جیوه طبق دیگر تعهدات آن عضو به موجب حقوق بینالملل حاکم نمیگردد. به شرح زیر توافق نمودند: ماده۱ـ هدف هدف این کنوانسیون حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست از انتشار و رهاسازی جیوه و ترکیبات جیوه از منابع انسانساز آن است. ماده۲ـ تعاریف از نظر این کنوانسیون: الف ـ «معدن‌کاری طلای مقیاس کوچک و استحصال مقدماتی (آرتیزانال)» به معنی معدن‌کاری طلا است که توسط یک فرد یا مؤسسات کوچک با سرمایه‌گذاری و تولید محدود انجام میشود. ب ـ «بهترین فنون در دسترس» به معنی فنونی است که بیشترین اثر را بر جلوگیری و در صورت عدم امکان، در کاهش انتشار و رهاسازی جیوه به هوا، آب و خاک و همچنین بر تأثیرات چنین انتشار و رهاسازی بر محیط زیست به‌طور کلی، با توجه به ملاحظات اقتصادی و فنی برای یک عضو مشخص یا تأسیسات مشخص در سرزمین آن عضو دارد. در این زمینه: ۱ ـ «بهترین» به معنی مؤثرترین در دستیابی به سطح کلی بالایی از حفاظت از محیط‌زیست به طور کلی است. ۲ ـ فنون «در دسترس» در مورد یک عضو مشخص یا تأسیسات مشخص در سرزمین آن عضو به معنی فنونی هستند که در سطحی توسعه یافتهاند که به آن عضو اجازه اجراء در یک بخش صنعت مربوط به موجب شرایط فنی و اقتصادی پایدار و مناسب با توجه به هزینهها و منافع را بدهد، خواه این فنون در سرزمین آن عضو مورد استفاده قرار گیرند یا نگیرند، یا توسعه داده شوند یا نشوند، آن فنون طبق آنچه که آن عضو تعیین نموده در دسترس‌کاربر تأسیسات قرارگیرد؛ و ۳ـ «فنون» به معنی فنآوریهای مورد استفاده، شیوههای عملیاتی و روشهای طراحی، ساخت، نگهداری، بهرهبرداری و خارج سازی از خط تأسیسات است. پ ـ « بهترین شیوههای زیست محیطی » به معنی کاربرد ترکیبی از مناسب ترین راهبردها و اقدامات کنترلی زیست محیطی است. ت ـ «جیوه » به معنی عنصر جیوه (هاشجی‌اُ با شماره ثبت شناسایی ۶ـ۹۷ـ۷۴۳۹) است. ث ـ «ترکیب جیوه» به معنی هر ماده شامل اتمهای جیوه و یک یا چند اتم از عناصر شیمیایی دیگر است که تنها با واکنشهای شیمیایی میتواند به ترکیبات مختلف تفکیک گردد. ج ـ «محصولات حاوی جیوه» به معنی یک محصول یا جزئی از محصول است که حاوی جیوه یا ترکیبات جیوه هستند که عمداً به آن اضافه شدهاند. چ ـ «عضو» عبارت از یک دولت یا سازمان همگرایی اقتصادی منطقهای است که رضایت خود را برای التزام به این کنوانسیون اعلام کرده‌است وکنوانسیون در مورد آن لازمالاجراء است. ح ـ «اعضای حاضر و رأی دهنده» به معنی اعضای حاضر و رأی‌دهنده مثبت یا منفی در نشست اعضاء است. خ ـ «معدن‌کاری مقدماتی جیوه» به معنی معدن‌کاری است که در آن ماده اصلی مورد کاوش، جیوه است. د ـ «سازمان همگرایی اقتصادی منطقهای» به معنی سازمانی است که توسط دولتهای حاکم در یک منطقه مشخصی ایجاد شده است و کشورهای عضو آن در رابطه با موضوعاتی که این کنوانسیون ناظر بر آنها است، به آن سازمان صلاحیت دادهاند و به آن اختیار داده شده است تا طبق مقررات داخلی خود برای امضا، تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق به کنوانسیون اقدام نماید. ذ ـ «استفاده مجاز» به معنی هرگونه استفاده عضو از جیوه یا ترکیبات جیوه طبق این کنوانسیون، شامل اما نه محدود به استفادههای طبق مواد (۳)، (۴)، (۵)، (۶) و (۷) است. ماده۳ـ منابع تأمین جیوه و تجارت آن ۱ـ از نظر این ماده: الف ـ اشاره به «جیوه» شامل ترکیبات جیوه با سایر مواد از جمله آلیاژهای جیوه، با غلظت جیوه حداقل نود و پنج درصد (۹۵%) وزنی است، و ب ـ «ترکیب جیوه» به معنی کلرید جیوه (۱) (به عنوان جیوه سفید نیز شناخته میشود)، اکسید جیوه (۲)، سولفات جیوه (۲)، نیترات جیوه (۲)، سیماب و سولفید جیوه است. ۲ـ مفاد این ماده نباید در موارد زیر اعمال شود: الف ـ مقادیر جیوه یا ترکیبات آن که برای استفاده در تحقیقات در مقیاس آزمایشگاهی یا به عنوان یک استاندارد مرجع هستند؛ یا ب ـ مقادیر بسیار ناچیز طبیعی جیوه یا ترکیبات جیوه موجود در محصولاتی مانند فلزات غیر جیوهای، سنگ معدن، یا محصولات معدنی از جمله ذغال‌سنگ، یا محصولات مشتق از این مواد، و مقادیر بسیار ناچیز ناخواسته در محصولات شیمیایی؛ یا پ ـ محصولات حاوی جیوه ۳ـ هر عضو نباید اجازه انجام معدن‌کاری مقدماتی جیوه را از تاریخ لازمالاجراء شدن کنوانسیون برای آن، در حال اجراء نمیباشد، در سرزمین خود صادر کند. ۴ـ هر عضو باید اجازه انجام معدن‌کاری مقدماتی جیوه در سرزمین خود را که در تاریخ لازمالاجراءشدن کنوانسیون برای آن، در حال اجراء بوده است، تنها برای یک دوره حداکثر پانزده ساله پس از آن تاریخ صادر کند. در طی این مدت، جیوه حاصل از آن معدن کاری باید تنها در تولید محصولات حاوی جیوه طبق ماده (۴)، در فرآیندهای تولید طبق ماده (۵) استفاده شود، یا طبق ماده (۱۱) با استفاده از عملیاتی که به فرآوری، بازیافت، تعمیر، استفاده مستقیم یا استفادههای جایگزین منجر نمی‌شود، امحاء شود. ۵ـ هر عضو باید: الف ـ برای شناسایی انبارهای فردی با بیش از پنجاه تن جیوه یا ترکیبات جیوه، همچنین منابع تولید انبارهای جیوه با تولید سالانه بیش از ده تن که در داخل سرزمین آن عضو قرار دارد تلاش کند، ب ـ چنانچه عضوی مشخص نماید که جیوه اضافی ناشی از انهدام تأسیسات کلر قلیایی در دسترس است، اقدام لازم را اتخاذ نماید تا اطمینان حاصل شود امحای این جیوه طبق دستورالعملهای مدیریت صحیح زیست محیطی موضوع جزء (الف) بند (۳) ماده (۱۱)، با استفاده از عملیاتی که به‌فرآوری، بازیافت، تعمیر، استفاده مستقیم یا استفادههای جایگزین منجر نمی‌شود. ۶ ـ هر عضو نباید اجازه انجام صادرات جیوه را صادر کند به جز: الف ـ به عضوی که به یک عضو صادرکننده اعلام رضایت کتبی نموده است و تنها برای اهداف زیر: ۱ـ استفاده مجاز برای کشور واردکننده به موجب این کنوانسیون؛ یا ۲ـ ذخیره نمودن موقت صحیح زیست محیطی طبق ماده (۱۰)؛ یا ب ـ به یک کشور غیرعضوی که به یک عضو صادرکننده اعلام رضایت کتبی نموده است از جمله گواهینامهای که بیانگر آن است که: ۱ـ کشور غیرعضو در حال انجام اقداماتی برای حصول اطمینان از حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست و اطمینان از رعایت مفاد مواد (۱۰) و (۱۱) توسط آن عضو است؛ و ۲ـ این جیوه تنها برای استفاده مجاز توسط یک عضو به موجب این کنوانسیون یا برای ذخیره نمودن موقت صحیح زیست محیطی طبق ماده (۱۰) استفاده خواهد شد. ۷ـ عضو صادرکننده میتواند بر یک اطلاعیه کلی به دبیرخانه توسط عضو یا کشور غیرعضو واردکننده به عنوان اعلام رضایت کتبی مقرر در بند (۶) تکیه کند. این اطلاعیه کلی باید هرگونه شرایطی را تنظیم کند که به موجب آن، کشور عضو یا غیرعضو واردکننده اعلام رضایت میکند. اطلاعیه میتواند در هر زمان توسط آن عضو یا کشور غیرعضو ابطال شود. دبیرخانه باید ثبت عمومی همه این اظهارنامهها را نگهداری کند. ۸ ـ هرعضو نباید واردات جیوه از یک کشور غیرعضو را که به آن اعلام رضایت کتبی خواهدکرد، مجازکند، مگراینکه کشور غیرعضو گواهینامهای را ارائه نموده باشد که آن جیوه از منابعی نمیباشد که به موجب بند(۳) و جزء (ب) بند (۵) غیرمجاز شناخته شدهاند. ۹ـ عضوی که اطلاعیه کلی اعلام رضایت به موجب بند (۷) را ارائه میدهد، میتواند تصمیم بگیرد که بند (۸) را اعمال نکند، مگر اینکه محدودیتهای جامعی را در مورد صادرات جیوه حفظ نماید و اقدامات داخلی را برای حصول اطمینان از مدیریت شدن جیوه وارداتی به روش صحیح زیست‌محیطی اجراء کند. عضو باید اطلاعیهای را در مورد این تصمیم از جمله اطلاعات مشروح از محدودیتهای صادراتی و اقدامات نظارتی داخلی خود و نیز اطلاعاتی در مورد مقادیر و کشورهای مبداء جیوه وارد شده از کشور غیرعضو به دبیرخانه ارائه کند. دبیرخانه باید ثبت عمومی همه این اطلاعیهها را نگهدارد. کارگروه اجراء و رعایت باید هریک از اطلاعیههای مزبور و اطلاعات پشتیبانیکننده را طبق ماده (۱۵) بررسی و ارزیابی کند و میتواند در صورت اقتضاء به فرآهمایی اعضاء پیشنهاد بدهد. ۱۰ـ رویه مندرج در بند (۹) باید تا پایان اجلاس دوم فرآهمایی اعضاء قابل دسترس باشد. پس از آن زمان، رویه مزبور دیگر نباید در دسترس باشد، به جز در رابطه با عضوی که اطلاعیهای را به‌موجب بند(۹) پیش از پایان اجلاس دوم کنفرانس اعضاء ارائه کرده باشد، مگر اینکه فرآهمایی اعضاء بنا بر رأی اکثریت نسبی اعضای حاضر و رأی‌دهنده تصمیم دیگری بگیرد. ۱۱ـ هر عضو باید در گزارش ارائه شده خود به موجب ماده(۲۱)، اطلاعاتی را درج کند که نشان میدهد الزامات این ماده رعایت شده است. ۱۲ـ فرآهمایی اعضاء باید در اولین اجلاس خود، راهنمایی بیشتری را در ارتباط با این ماده به ویژه در رابطه با جزء(الف) بند(۵)، بندهای(۶) و(۸) فراهم آورد و محتوای مقرر در گواهینامه موضوع جزء(ب) بند (۶) و بند(۸) را تدوین و تصویب کند. ۱۳ـ فرآهمایی اعضاء باید ارزیابی کند آیا تجارت ترکیبات خاص جیوه، در راستای هدف این کنوانسیون است و بررسی نماید آیا ترکیبات خاص جیوه باید با فهرست شدن در یک پیوست اضافی تصویب شده طبق ماده(۲۷) مشمول بندهای(۶) و(۸) قرار گیرد یا نگیرد. ماده۴ـ محصولات حاوی جیوه ۱ـ هر عضو با اتخاذ اقدامات مناسب نباید اجازه ساخت، واردات یا صادرات محصولات حاوی جیوه مندرج در بخش اول پیوست (الف) را پس از تاریخ مشخص شده برای خروج آن محصولات بدهد، مگر چنانچه در پیوست (الف) برای آن استثناء درنظرگرفته شده باشد یا به موجب ماده (۶) مشمول معافیت شده باشد. ۲ـ یک عضو میتواند به عنوان جایگزینی برای بند(۱)، در زمان تصویب یا لازمالاجراء شدن اصلاحیه پیوست(الف) در مورد آن، مشخص نماید که راهبردها یا اقدامات مختلفی را در خصوص محصولات مندرج در بخش اول پیوست(الف) اجراء خواهد کرد. یک عضو تنها در صورتی میتواند این گزینه را انتخاب کند که بتواند نشان دهد که قبلاً توانسته است میزان تولید، واردات و صادرات بخش زیادی از محصولات مندرج در بخش اول پیوست(الف) را تا حد زیادی کاهش داده است یا راهبردها و اقداماتی را جهت کاهش استفاده جیوه در سایر محصولاتی که در بخش اول فهرست(الف) درج نشدهاند، در زمان اعلام تصمیم خود به دبیرخانه برای استفاده از این گزینه، انجام داده است. به‌علاوه عضوی که این گزینه را انتخاب میکند: الف ـ باید شرحی از راهبردها یا اقدامات انجام شده از جمله میزان جیوه کاهش داده شده را در اولین فرصت به فرآهمایی اعضاء گزارش نماید. ب ـ باید راهبردها یا اقداماتی را برای کاهش مصرف جیوه در هر یک از محصولات مندرج در بخش اول پیوست(الف) که در مورد آنها نتیجه قابل توجهی حاصل نشده است، اجراء کند. پ ـ باید اقدامات بیشتری را برای نیل به کاهش بیشتر بررسی نماید. ت ـ نباید واجد شرایط برای ادعای معافیت به موجب ماده(۶) برای آن گروه از محصولاتی باشد که برای آنها این گزینه انتخاب شده است. حداکثر پنج سال پس از لازمالاجراء شدن این کنوانسیون، فرآهمایی اعضاء باید به عنوان بخشی از فرآیند بازنگری به موجب بند(۸)، پیشرفت کار و اثربخشی اقدامات انجام شده به موجب این بند را بازنگری نماید. ۳ـ هر عضو باید درخصوص محصولات حاوی جیوه مندرج در بخش دوم پیوست (الف) طبق مفاد مندرج در آن اقداماتی را اتخاذ نماید. ۴ـ دبیرخانه باید براساس اطلاعات ارائه شده توسط اعضاء، اطلاعاتی را در خصوص محصولات حاوی جیوه و گزینههای جایگزین آن، جمعآوری و نگهداری نماید و اطلاعات مزبور را برای همگان قابل دستیابی کند. دبیرخانه باید سایر اطلاعات مربوط ارائه شده توسط اعضاء را نیز برای عموم قابل‌دسترس نماید. ۵ ـ هر عضو باید اقداماتی را اتخاذ کند تا از گنجاندن محصولات حاوی جیوهای که تولید، واردات و صادرات آنها برای آن عضو به موجب این ماده ممنوع شده است، در محصولات مونتاژشده جلوگیری نماید. ۶ ـ هر عضو باید تا پیش از لازمالاجراء شدن این کنوانسیون برای آن، از تولید و توزیع تجاری محصولات حاوی جیوه که در زمره هیچ یک از مصارف شناخته شده محصولات حاوی جیوه نیستند، جلوگیری نماید، مگر اینکه نتایج ارزیابی خطرات و منافع آن محصول بیانگر داشتن فواید بهداشت انسانی و زیست محیطی باشد. هر عضو باید در صورت اقتضاء اطلاعات مربوط به این قبیل محصولات، از جمله اطلاعات راجع به خطرات و منافع آن محصول برای بهداشت انسانی و زیست محیطی را به دبیرخانه ارائه نماید. دبیرخانه این اطلاعات را در دسترس عموم قرار خواهد داد. ۷ـ هر عضو میتواند پیشنهاد اضافه شدن یک محصول حاوی جیوه به پیوست(الف) را که باید شامل اطلاعات راجع به امکان دسترسی، امکانسنجی فنی و اقتصادی، خطرات و منافع بهداشتی و زیست محیطی جایگزینهای بدون جیوه آن محصول با در نظر گرفتن اطلاعات مربوط به بند(۴) به دبیرخانه ارائه نماید. ۸ ـ فرآهمایی اعضاء باید حداکثر پنج‌سال پس از لازمالاجراء شدن این کنوانسیون، پیوست(الف) را بازنگری نماید و میتواند اصلاحات آن پیوست را طبق ماده(۲۷) بررسی کند. ۹ـ فرآهمایی اعضاء در بازنگری پیوست(الف) به موجب بند(۸)، باید حداقل موارد زیر را در نظر بگیرد: الف ـ هر پیشنهاد ارائه شده به موجب بند(۷)؛ ب ـ اطلاعات قابل دسترس به موجب بند(۴)؛و پ ـ دسترسی اعضاء به گزینههای جایگزین بدون جیوه که با در نظر گرفتن خطرات و منافع بهداشت انسانی و زیست محیطی از لحاظ فنی و اقتصادی امکان پذیر هستند. ماده۵ ـ فرآیندهای تولیدی که در آن جیوه یا ترکیبات آن استفاده میشوند. ۱ـ از نظر این ماده و پیوست(ب)، فرآیندهای تولیدی که در آنها از جیوه یا ترکیبات آن استفاده میگردد نباید شامل فرآیندهایی که محصولات حاوی جیوه در آنها استفاده میشود، فرآیندهای ساخت محصولات حاوی جیوه یا فرآیندهای پردازش پسماندهای جیوه باشند. ۲ـ هر عضو با انجام اقدامات مناسب نباید اجازه استفاده از جیوه یا ترکیبات آن را در فرآیندهای تولیدی مندرج در بخش اول پیوست(ب) برای فرآیندهای منفرد، پس از تاریخ تعیین‌شده برای متوقف نمودن استفاده از آنها بدهد به جز در مواردی که آن عضو معافیتی را به موجب ماده(۶) این کنوانسیون به ثبت رسانده باشد. ۳ـ هر عضو باید اقداماتی را اتخاذ کند تا استفاده از جیوه یا ترکیبات آن را در فرآیندهای مندرج در بخش دوم پیوست(ب) طبق مفاد مندرج در آن محدود نماید. ۴ـ دبیرخـانه باید براساس اطلاعـات ارائه شـده توسط اعضاء، اطلاعات مربوط به فرآیندهای مصرف‌کننده جیوه یا ترکیبات آن و جایگزینهای آنها را گردآوری و نگهداری نماید و اطلاعات مزبور را برای همگان قابل دسترس کند. سایر اطلاعات مربوط نیز میتواند توسط اعضاء ارائه شود و توسط دبیرخانه برای همگان قابل دسترس گردد. ۵ ـ هر عضو دارنده یک یا چند تأسیسات که از جیوه یا ترکیبات آن در فرآیندهای تولیدی مندرج در پیوست(ب) استفاده میکند باید: الف ـ در خصوص انتشار و رهاسازی جیوه یا ترکیبات آن که ناشی از تأسیسات مزبور میباشند، اقداماتی را اتخاذ نماید؛ ب ـ در گزارشهای خود که به موجب ماده(۲۱) ارائه شده است، اطلاعات راجع به اقدامات اتخاذشده به موجب این بند را درج نماید؛ و پ ـ تلاش کند تا حداکثر سه سال پس از لازمالاجراء شدن این کنوانسیون برای آن، تأسیسات موجود در سرزمین خود را که از جیوه یا ترکیبات آن در فرآیندهای مندرج در پیوست(ب) استفاده میکنند، شناسایی نماید و اطلاعات مربوط به تعداد و نوع تأسیسات مزبور و مقدار حدودی جیوه یا ترکیبات جیوه مصرفی سالانه در آن تأسیسات را به دبیرخانه ارائه کند. این اطلاعات باید توسط دبیرخانه برای همگان قابل دسترس گردد. ۶ ـ هر عضو نباید اجازه استفاده از جیوه یا ترکیبات آن را در تأسیسات استفاده‌کننده از فرآیندهای تولیدی مندرج در پیوست(ب) که تا پیش از لازمالاجراء شدن این کنوانسیون برای آن، وجود نداشته است، بدهد. هیچ‌گونه معافیتی نباید در مورد این قبیل تأسیسات اعمال شود. ۷ـ هر عضو باید از توسعه هر تأسیسات استفاده‌کننده از فرآیندهای تولیدی که در آنها از جیوه یا ترکیبات آن به طور عمدی استفاده میشود و تا پیش از لازمالاجراء شدن این کنوانسیون وجود نداشتهاند جلوگیری کند، جز در مواردی که آن عضو بتواند برای قانع‌کردن فرآهمایی اعضاء نشان دهد فرآیندهای تولیدی دارای منافع زیست محیطی و بهداشتی مشخص هستند و هیچ گزینه بدون جیوهای که از نظر اقتصادی و فنی قابل دسترس باشد و چنین منافعی را با خود همراه داشته باشد وجود ندارد. ۸ ـ اعضاء تشویق میشوند تا اطلاعات راجع به توسعه فنآوریهای نوین مربوط، گزینههای جایگزین بدون جیوه که از نظر فنی و اقتصادی قابل دسترسی هستند، اقدامات و فنون احتمالی برای کاهش و در صورت امکان حذف کاربرد جیوه و ترکیبات آن و انتشار و رهاسازی جیوه و ترکیبات آن ناشی از فرآیندهای تولیدی مندرج در پیوست(ب) را تبادل نمایند. ۹ـ هر عضو میتواند پیشنهاد اصلاح پیوست(ب) را به منظور درج یک فرآیند تولیدی که در آن جیوه یا ترکیبات آن استفاده میشود، ارائه دهد. پیشنهاد مزبور باید شامل اطلاعات راجع به امکان دسترسی، امکانسنجی فنی و اقتصادی، خطرات و منافع بهداشتی و زیست محیطی جایگزینهای بدون جیوه آن محصول باشد. ۱۰ـ فرآهمایی اعضاء باید حداکثر پنج سال پس از تاریخ لازمالاجراء شدن این کنوانسیون، پیوست(ب) را بازنگری نماید و میتواند اصلاحات آن پیوست را طبق ماده(۲۷ ) بررسی کند. ۱۱ـ فرآهمایی اعضاء باید در هرگونه بازنگری پیوست(ب) به موجب بند (۱۰) باید حداقل موارد زیر را در نظر بگیرد: الف ـ هر پیشنهاد ارائه شده به موجب بند (۹)؛ ب ـ اطلاعات قابل دسترس به موجب بند (۴)؛ و پ ـ دسترسی اعضاء به گزینههای جایگزین بدون جیوه که با درنظرگرفتن خطرات و منافع بهداشت انسانی و زیست محیطی از لحاظ فنی و اقتصادی امکانپذیر هستند. ماده۶ ـ معافیتهای قابل استفاده بنا به درخواست عضو ۱ـ هر کشور یا سازمان همگرایی اقتصادی منطقهای میتواند یک یا چند معافیت از تاریخهای توقف مندرج در پیوستهای (الف) و (ب)، که از این پس به عنوان «معافیت» نامیده میشود را در موارد زیر با ارسال اطلاعیه کتبی به دبیرخانه اعلام نماید: الف ـ در هنگام عضو شدن در این کنوانسیون؛ یا ب ـ در صورت اضافه شدن هر محصول حاوی جیوه به عنوان اصلاح پیوست(الف) یا اضافه شدن هر فرآیند تولیدی که در آن جیوه استفاده شده به عنوان اصلاح پیوست(ب) حداکثر تا تاریخی که در آن اصلاحیه حاکم، برای آن عضو لازمالاجراء میشود. هر یک از موارد ثبت، باید به همراه بیانیه توضیحی در خصوص نیاز آن عضو برای معافیت باشد. ۲ـ یک معافیت میتواند یا برای یک دستهبندی مندرج در فهرست پیوست (الف) یا (ب)، یا برای دستهبندی فرعی تعیین‌شده توسط هر کشور یا سازمان همگرایی اقتصادی منطقهای ثبت شود. ۳ـ نام هر عضوی که یک یا چند معافیت دارد، باید در دفتر ثبت مشخص گردد. دبیرخانه باید دفتر ثبت را ایجاد و نگهداری و برای همگان نیز قابل دسترس نماید. ۴ـ دفتر ثبت باید شامل: الف ـ فهرستی از اعضائی باشد که دارای یک یا چند معافیت است. ب ـ معافیت یا معافیتهای ثبت شده برای هر عضو؛ و پ ـ زمان پایان هر معافیت ۵ ـ همه معافیتها به موجب بند(۱)، پنج سال پس از تاریخ توقف مربوط به موارد مندرج در پیوست(الف) یا(ب) منقضی خواهند شد، مگر اینکه دوره کوتاه‌تری توسط عضو در دفتر ثبت مشخص شده باشد. ۶ ـ فرآهمایی اعضاء میتواند بر اساس درخواست یک عضو برای تمدید زمان معافیت برای پنج سال، تصمیمگیری کند، مگر اینکه آن عضو، زمان کوتاه‌تری را درخواست نماید. فرآهمایی اعضاء برای تصمیمگیری خود باید موارد زیر را در نظر بگیرد: الف ـ گزارش توجیهی آن عضو در خصوص نیاز به تمدید معافیت و رئوس اقدامات برعهده گرفته‌شده و طراحی‌شده برای رفع نیاز به معافیت به محض آن که امکانپذیر شود. ب ـ اطلاعات قابل دسترس از جمله در خصوص دسترس بودن محصولات و فرآیندهای جایگزین که عاری از جیوه هستند یا متضمن مصرف جیوه کمتری نسبت به میزان مورد نظر برای معافیت است؛ و پ ـ اقدامات برنامهریزی شده یا در حال اجراء برای نگهداری جیوه به روشهای صحیح زیست محیطی و دفع پسماندهای جیوه. یک معافیت میتواند تنها یک بار برای هر زمان توقف هر محصول تمدید گردد. ۷ـ یک عضو میتواند در هر زمانی با اعلام کتبی به دبیرخانه از معافیت انصراف دهد. انصراف از معافیت درتاریخ مشخص‌شده دراطلاعیه نافذ خواهد شد. ۸ ـ علیرغم بند(۱)، هیچ کشور یا سازمان همگرایی اقتصادی منطقهای نمیتواند معافیتی را پس از پنج سال از تاریخ توقف محصول یا فرآیند مربوط مندرج در پیوستهای(الف) و(ب) ثبت نماید، مگر اینکه یک یا چند عضو که برای آن محصول یا فرآیند کماکان ثبت معافیت کردهاند، به موجب بند(۶) مجوز تمدید دریافت کرده باشند. در چنین مواردی یک کشور یا سازمان همگرایی اقتصادی منطقهای میتواند در زمانهای درنظر گرفته‌شده در جزءهای (الف) و (ب) بند (۱) برای آن محصول یا فرآیند معافیتی را ثبت کند که باید ده سال پس از تاریخ مربوط به توقف آن محصول یا فرآیند منقضی گردد. ۹ـ هیچ عضوی نمیتواند در هر زمان پس از ده سال پس از تاریخ توقف تولید محصول یا فرآیند مندرج در پیوستهای (الف) و(ب) معافیت معتبری را داشته باشد. ماده۷ـ معدن‌کاری طلای مقیاس کوچک و استحصال مقدماتی (آرتیزانال) ۱ـ اقدامات مندرج در این ماده و پیوست (پ) در مورد معدن‌کاری طلای مقیاس کوچک و استحصال مقدماتی(آرتیزانال) و فرآیند استحصال طلا از سنگ معدن با استفاده از مخلوط جیوه اعمال میگردد. ۲ـ هر عضوی که دارای معدن‌کاری طلای مقیاس کوچک و استحصال مقدماتی (آرتیزانال) و فرآیند مشمول این ماده در سرزمین خود است باید برای کاهش و اگر امکانپذیر باشد حذف استفاده از جیوه و ترکیبات آن و همچنین کاهش و حذف انتشار و رهاسازی جیوه ناشی از معدن‌کاری و فرآیند مزبور در محیط زیست اقدام نماید. ۳ـ هر عضو اگر در هر زمانی تشخیص دهد که معدن‌کاری طلای مقیاس کوچک و استحصال مقدماتی (آرتیزانال) در سرزمین آن، بیشتر از مقدار ناچیز است باید مراتب را به دبیرخانه اطلاع بدهد. در صورت تشخیص مزبور، آن عضو باید: الف ـ برنامه اقدام ملی را طبق پیوست (پ) تهیه و اجراء نماید. ب ـ برنامه اقدام ملی خود را حداکثر سه سال پس از لازمالاجراء شدن این کنوانسیون برای آن، یا سه سال پس از اعلام به دبیرخانه ـ هر کدام مؤخرتر باشدـ به دبیرخانه؛ و پ ـ پس از آن، هر سه سال، پیشرفت حاصل شده در ایفای تعهدات خود به موجب این ماده را بازنگری نماید و در گزارش ارائه شده خود به موجب ماده (۲۱) بازنگری‌های مزبور را درج نماید. ۴ـ اعضاء میتوانند برای نیل به اهداف این ماده با یکدیگر و در صورت اقتضاء با سازمانهای بین دولتی و سایر نهادها همکاری نمایند. این همکاری‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد: الف ـ تدوین راهبردهایی برای جلوگیری از استفاده از جیوه یا ترکیبات آن در معدن‌کاری طلای مقیاس کوچک و استحصال مقدماتی (آرتیزانال) ب ـ آموزش، توسعه و ابتکارات ظرفیت سازی پ ـ ترغیب تحقیق در روشهای جایگزین پایدار بدون جیوه ت ـ مهیا نمودن کمک فنی و مالی ث ـ مشارکت برای کمک به اجرای تعهدات خود به موجب این ماده؛ و ج ـ استفاده از سازوکارهای موجود تبادل اطلاعات برای افزایش سطح دانش، بهترین شیوههای زیست محیطی و فنآوریهای جایگزین که به لحاظ زیست محیطی، فنی، اجتماعی و اقتصادی ماندگار هستند. ماده۸ ـ انتشار ۱ـ این ماده در ارتباط با کنترل و چنانچه امکانپذیر باشد، کاهش انتشار «جیوه و ترکیبات آن » به اتمسفر که به طور کلی «جیوه کل» نامیده میشود، از طریق انجام اقداماتی برای کنترل انتشار از منابع نقطهای مشمول دسته بندیهای منبع مندرج در پیوست (ت) است. ۲ـ از نظر این ماده : الف ـ «انتشار» به معنی انتشار جیوه یا ترکیبات آن در اتمسفر است. ب ـ «منبع مربوط» به معنی منبعی است که نام آن مشمول یکی از دستهبندیهای منبع مندرج در پیوست(ت) باشد. یک عضو میتواند چنانچه بخواهد، معیارهایی را برای تعیین منابع مشمول دستهبندیهای مندرج در فهرست(ت) تدوین نماید به شرطی که معیارهای درنظرگرفته‌شده برای هر دستهبندی به‌گونهای باشد که شامل حداقل هفتاد و پنج‌درصد (۷۵%) انتشار ناشی آن دستهبندی باشد. پ ـ «منبع جدید» به معنی هر منبع مربوط مندرج در یک دستهبندی مندرج در پیوست(ت) است که ساخت یا تغییر اساسی آن حداقل یک سال پس از تاریخهای زیر شروع شده باشد: ۱ـ لازمالاجراء شدن این کنوانسیون برای عضو ذیربط؛ یا ۲ـ لازمالاجراء شدن اصلاحیه پیوست(ت) برای عضو ذیربط چنانچه منبع تنها به دلیل آن اصلاحیه، مشمول مفاد این کنوانسیون شود. ت ـ «تغییر اساسی» به معنی تغییر منبع مربوط است که منجر به افزایش قابل توجهی در میزان انتشار گردد، به استثنای هرتغییر در میزان انتشار ناشی از بازیابی محصولات جانبی. تصمیمگیری در مورد اساسی بودن یا نبودن تغییر، با عضو ذیربط است. ث ـ «منبع موجود» به معنی هر منبع مربوطی به غیر از منبع جدید است. ج ـ «حدمجازانتشار» به معنی حداکثر غلظت، جرم یا انتشار جیوه یا ترکیبات جیوه انتشاریافته از یک منبع نقطهای است که اغلب به آن «جیوه کل» گفته میشود. ۳ـ هر عضو دارای منابع مربوط، باید برای کنترل انتشار اقدام نماید و میتواند برنامه ملی را تدوین کند که در آن اقداماتی را که قرار است برای کنترل انتشار اتخاذ شود، انتظارات خود، اهداف و نتایج، درج شده است. هر برنامه باید ظرف مدت چهارسال پس از تاریخ لازمالاجراءشدن کنوانسیون برای آن عضو، به فرآهمایی اعضاء ارائه گردد. اگر یک عضو، برنامه اجرائی را طبق ماده(۲۰) تدوین نماید، میتواند برنامه تهیه‌شده به موجب این بند را در آن درج کند. ۴ـ هر عضو درخصوص منابع جدید خود، باید استفاده از بهترین فنون در دسترس و بهترین شیوههای زیست محیطی برای کنترل و چنانچه امکانپذیر باشد کاهش انتشار را به محض آنکه قابل اقدام باشد اما حداکثر پنج‌سال پس از تاریخ لازمالاجراء شدن این کنوانسیون برای آن عضو مقرر کند. یک عضو میتواند حدود مجاز انتشار را که سازگار با کاربرد بهترین روشهای موجود هستند، استفاده کند. ۵ ـ هر عضو برای منابع موجود خود، باید یک یا چند اقدام زیر را در هر برنامه ملی با درنظرگرفتن وضعیت ملی، قابلیت تخصیص و امکانسنجی فنی و اقتصادی اقدامات درج نماید و به محض اینکه امکانپذیر باشد اما حداکثر ده سال پس از لازمالاجراء شدن این کنوانسیون برای آن، آنها را اجراء نماید: الف ـ هدف کمّی برای کنترل و در صورت امکان کاهش انتشارمنابع مربوط ب ـ حدمجاز انتشار برای کنترل و درصورت امکان کاهش‌انتشار از منابع مربوط پ ـ استفاده از بهترین فنون در دسترس و بهترین شیوههای زیست محیطی برای کنترل انتشار از منابع مربوط ت ـ راهبرد کنترل همزمان چند آلوده‌کننده که منافع مشترکی برای کنترل انتشار جیوه در بر دارد. ث ـ اقدامات جایگزین برای کاهش انتشار از منابع مربوط ۶ ـ اعضاء میتوانند برای همه منابع موجود اقدامات یکسانی را اعمال کنند یا میتوانند در خصوص دستهبندیهای منابع مختلف، اقدامات متفاوتی را اتخاذ کنند. هدف، پیشرفت متعارف در کاهش انتشار در طول زمان برای آن دسته از اقداماتی است که توسط عضو اتخاذ شده است. ۷ـ هر عضوی باید به محض اینکه امکانپذیر باشد اما حداکثر پنج سال پس از تاریخ لازمالاجراء شدن کنوانسیون برای آن، فهرست انتشار از منابع مربوط را تهیه نماید و پس از آن، فهرست مزبور را حفظ کند. ۸ ـ فرآهمایی اعضاء، در اولین اجلاس‌خود، باید راهنماهای زیر را تصویب نماید: الف ـ بهترین فنون در دسترس و بهترین شیوههای زیست محیطی با درنظرگرفتن هرگونه تفاوت بین منابع جدید و موجود و ضرورت کاهش اثرات متقابل آنها ب ـ حمایت از اعضاء جهت اجرای اقدامات مندرج در بند(۵) بهویژه در تعیین اهداف و «حد مجاز انتشار» ۹ـ فرآهمایی اعضاء باید در اولین فرصت راهنماهای زیر را تصویب نماید: الف ـ معیارهایی که اعضاء به موجب جزء (ب) بند (۲) میتوانند تهیه کنند. ب ـ روش شناسی تهیه فهرست انتشار ۱۰ـ فرآهمایی اعضاء باید راهنمای تهیه شده به موجب بندهای(۸) و(۹) را به طور مستمر بازنگری و در صورت اقتضاء بهروزرسانی نماید. اعضاء باید راهنما را در اجرای مفاد مربوط این ماده مدنظر قرار دهند. ۱۱ـ هر عضو باید اطلاعات مربوط به اجرای این ماده، به ویژه اطلاعات مربوط به اقداماتی را که طبق بندهای(۴) تا(۷) اتخاذ کرده است و اثربخشی اقدامات را در گزارشهای ارائه شده خود به موجب ماده (۲۱) درج نماید. ماده۹ـ رهاسازی ۱ـ این ماده در ارتباط با کنترل و در صورت امکان، کاهش رهاسازی جیوه و ترکیبات آن که اغلب به آن «جیوه کل» گفته میشود، از منابع نقطهای مربوط، در خاک و آب است که در سایر مفاد این کنوانسیون مورد حکم قرار نگرفتهاند. ۲ـ از نظر این ماده: الف ـ «رها سازی» به معنی رها سازی جیوه یا ترکیبات آن در خاک یا آب است. ب ـ «منابع مربوط» به معنی هر منبع نقطهای انسانساز مشخص رهاسازی است که توسط یک عضو مشخص‌شده و در سایر مفاد این کنوانسیون مورد حکم قرار نگرفته است. پ ـ «منبع جدید» به معنی هر منبع مربوطی است که ساخت یا تغییر اساسی آن، حداقل یک سال پس از تاریخ لازمالاجراء شدن این کنوانسیون برای عضو ذیربط شروع شده باشد. ت ـ «تغییراساسی» به معنی تغییرات منبع‌مربوط است که منجر به افزایش قابل توجهی در میزان رهاسازی گردد، به استثنای هر تغییر در میزان رهاسازی ناشی از بازیابی محصولات جانبی. تصمیمگیری در مورد اساسی بودن یا نبودن تغییر، با عضو ذیربط است. ث ـ «منبع موجود» به معنی هر منبع مربوطی به غیر از منبع جدید است. ج ـ «حد مجاز رهاسازی» به معنی حد غلظت یا جرم جیوه یا ترکیب شده آن از یک منبع نقطهای است که به آن اغلب «جیوه کل»گفته میشود. ۳ـ هر عضو باید حداکثر سه سال پس از تاریخ لازمالاجراء شدن این کنوانسیون برای آن و پس از آن به طور منظم دستهبندیهای منبع نقطهای مربوط را مشخص نماید. ۴ـ هر عضو دارای منابع مربوط، باید برای کنترل رهاسازی اقدام نماید و میتواند برنامه ملی را تدوین کند که در آن اقداماتی را که قرار است برای کنترل رهاسازی اتخاذ شود، انتظارات خود، اهداف و نتایج، درج شده است. هر برنامه باید ظرف مدت چهارسال پس از تاریخ لازمالاجراء شدن کنوانسیون برای آن عضو، به فرآهمایی اعضاء ارائه گردد. اگر یک عضو، برنامه اجرائی را طبق ماده (۲۰) تدوین نماید، میتواند برنامه تهیه‌شده به موجب این بند را در آن درج کند. ۵ ـ اقدامات باید درصورت اقتضاء شامل یک یا چند مورد زیر باشد: الف ـ حد مجاز رهاسازی برای کنترل و در صورت امکان کاهش رهاسازی از منابع مربوط ب ـ استفاده از بهترین فنون در دسترس و بهترین شیوههای زیست محیطی برای کنترل رهاسازی از منابع مربوط پ ـ راهبرد کنترل همزمان چند آلوده‌کننده که منافع مشترکی برای کنترل رهاسازی جیوه در بر دارد. ت ـ اقدامات جایگزین برای کاهش رهاسازی از منابع مربوط ۶ ـ هر عضوی باید به محض اینکه امکانپذیر باشد اما حداکثر پنج‌سال پس از تاریخ لازمالاجراء شدن کنوانسیون برای آن، فهرست رهاسازی از منابع مربوط را تهیه نماید و پس از آن فهرست مزبور را حفظ کند. ۷ـ فرآهمایی اعضاء، باید در اولین فرصت، راهنماهای زیر را تصویب نماید: الف ـ بهترین فنون در دسترس و بهترین شیوههای زیست محیطی با در نظر گرفتن هرگونه تفاوت بین منابع جدید و موجود و ضرورت کاهش اثرات متقابل آنها ب ـ روش شناسی تهیه فهرست رهاسازی ۸ ـ هر عضو باید اطلاعات مربوط به اجرای این ماده، به ویژه اطلاعات مربوط به اقداماتی را که طبق بندهای(۳) تا (۶) اتخاذ کرده است و اثربخشی اقدامات را در گزارشهای ارائه شده خود به موجب ماده (۲۱) درج نماید. ماده۱۰ـ ذخیـره‌کردن موقت صحیح زیست محیطی جیوه به غیر از پسماندهای جیوه ۱ـ این ماده باید در مورد ذخیره‌کردن موقت جیوه و ترکیبات جیوه به‌گونه تعریف شده در ماده (۳) اعمال شود و در معنی تعریف شده از پسماند جیوه مندرج در ماده (۱۱) قرار نمیگیرد. ۲ـ هر عضو باید اقداماتی را اتخاذ کند تا از ذخیره شدن موقت و با روش صحیح زیست محیطی جیوه و ترکیبات آن که برای استفاده مجاز توسط یک عضو به موجب این کنوانسیون درنظرگرفته شده است، با درنظرگرفتن هر دستورالعملی و طبق هر الزامات مصوب به موجب بند (۳) اطمینان حاصل کند. ۳ـ فرآهمایی اعضاء باید راهنماهای ذخیره موقت صحیح زیست محیطی جیوه و ترکیبات جیوه را با درنظرگرفتن هر راهنمای مربوط تهیه‌شده به موجب کنوانسیون بازل درباره کنترل انتقالات برون‌مرزی مواد زائد زیان‌بخش و دفع آنها و سایر راهنماهای مربوط تصویب نماید. فرآهمایی اعضاء میتواند الزامات ذخیره موقت را در یک پیوست اضافی این کنوانسیون طبق ماده(۲۷) تصویب کند. ۴ـ اعضاء باید در صورت اقتضاء با یکدیگر و سازمانهای بیندولتی و سایر نهادهای مربوط به منظور افزایش ظرفیت سازی برای ذخیره موقت صحیح زیست محیطی جیوه و ترکیبات جیوه همکاری کنند. ماده۱۱ـ پسماندهای جیوه ۱ـ کنوانسیون بازل درباره کنترل انتقالات برون‌مرزی مواد زائد زیان‌بخش و دفع آنها باید در مورد پسماندهای مشمول این کنوانسیون برای اعضای کنوانسیون بازل اعمال گردد. اعضای این کنوانسیون که عضو کنوانسیون بازل نیستند باید آن تعاریفی را که در مورد پسماندهای مشمول این کنوانسیون اعمال میشود، به عنوان راهنما استفاده کنند. ۲ـ از نظر این کنوانسیون، پسماند جیوه یعنی مواد یا اشیائی که: الف ـ از جیوه یا ترکیبات جیوه تشکیل میشوند. ب ـ حاوی جیوه یا ترکیبات جیوه میباشند؛ یا پ ـ آلوده به جیوه یا ترکیبات جیوه هستند. به مقداری بیش از آستانه مربوط که توسط فرآهمایی اعضاء با همکاری نهادهای مربوط کنوانسیون بازل به روش هماهنگ تعریف شده است و به موجب مفاد قانون ملی یا این کنوانسیون دفع میشوند یا قرار است دفع شوند یا لازم است دفع شوند. این تعریف، شامل سرباره، سنگ ضایعاتی و باطله معدن، به جز ناشی از معدن‌کاری مقدماتی جیوه نمیگردد، مگر اینکه حاوی جیوه یا ترکیبات آن بالاتر از آستانه تعریف شده توسط فرآهمایی اعضاء باشد. ۳ـ هرعضو باید اقدامات مناسب را انجام دهد به گونهای که پسماند جیوه: الف ـ به شیوه صحیـح زیست محیطی با در نـظرگرفتن راهنماهای تدوین‌شده به موجب کنوانسیون بازل و طبق الزاماتی که فرآهمایی اعضاء باید در یک پیوست اضافی طبق ماده(۲۷) تصویب کند، مدیریت شود. فرآهمایی اعضاء در تدوین الزامات باید مقررات و برنامههای مدیریت پسماند را در نظر گیرد. ب ـ برای استفاده مجاز یک عضو به موجب این کنوانسیون یا دفع صحیح زیست محیطی به موجب جزء(الف) بند(۳) تنها، فرآوری، بازیافت، احیاء یا استفاده مجدد مستقیم شود. پ ـ برای اعضای کنوانسیون بازل، از طریق مرزهای بینالمللی، به جز به منظور دفع صحیح زیست محیطی طبق این ماده و آن کنوانسیون حمل و نقل نشود. در شرایطی که کنوانسیون بازل در مورد حمل و نقل از طریق مرزهای بینالمللی اعمال نشود، یک عضو باید تنها با در نظر گرفتن قواعد، استانداردها و راهنماهای بینالمللی مربوط، حمل و نقل مزبور را تجویز نماید. ۴ـ فرآهمایی اعضاء باید برای همکاری نزدیک با ارکان مربوط کنوانسیون بازل در بازنگری و در صورت اقتضاء بهروزرسانی راهنماهای موضوع جزء (الف) بند (۳) تلاش کند. ۵ ـ اعضاء به همکاری با یکدیگر و با سازمانهای بین دولتی مربوط و در صورت اقتضاء سایر نهادها، برای توسعه و حفظ ظرفیت جهانی، منطقهای و ملی برای مدیریت پسماندهای جیوه به روش صحیح زیست محیطی تشویق میشوند. ماده۱۲ـ مکانهای آلوده ۱ـ هر عضو باید برای تدوین راهبردهای مناسب برای شناسایی و ارزیابی مکانهای آلوده به جیوه یا ترکیبات آن تلاش کند. ۲ـ هر اقدامی برای کاهش خطرات ناشی از چنین مکانهایی باید به روش صحیح زیست‌محیطی و در صورت اقتضاء همراه با ارزیابی خطرات جیوه یا ترکیبات جیوه موجود در آن مکانها برای سلامت انسان و محیط زیست صورت پذیرد. ۳ـ فرآهمایی اعضاء باید راهنمای مدیریت مکانهای آلوده را تصویب کند که میتواند شامل روشها و رهیافتهایی برای موارد زیر باشد: الف ـ شناسایی و تعیین خصوصیات مکان ب ـ تعامل با عموم مردم پ ـ ارزیابی خطرات متوجه سلامت انسان و محیط زیست ت ـ انتخابهایی برای مدیریت خطرات ناشی از مکانهای آلوده ث ـ برآورد منافع و هزینه ها؛ و ج ـ اعتبارسنجی نتایج ۴ـ اعضاء به همکاری در تدوین راهبردها و اجرای فعالیتهای شناسایی، ارزیابی، اولویت بندی، مدیریت و در صورت اقتضاء، پاکسازی مکانهای آلوده تشویق میشوند. ماده۱۳ـ منابع مالی و سازوکار آن ۱ـ هر عضو تعهد میکند که در حد تواناییهای خود منابعی را در رابطه با آن دسته از فعالیتهای ملی درنظرگرفته‌شده برای اجرای این کنوانسیون طبق سیاستها، اولویت‌ها، طرحها و برنامههای ملی خود تأمین کند. این منابع میتوانند شامل کمکهای مالی داخلی از طریق سیاستها، راهبردهای توسعه و بودجههای ملی مربوط و کمکهای مالی دو جانبه و چند جانبه و نیز درگیرنمودن بخش خصوصی باشند. ۲ـ اثربخشی کلی اجرای این کنوانسیون توسط کشورهای عضو در حال توسعه به تأثیر اجرای این ماده مربوط میشود. ۳ـ منابع تأمین‌کننده کمکهای مالی و فنی چندجانبه، منطقهای و دوجانبه، همچنین ظرفیت سازی و انتقال فنآوری، تشویق میگردند تا به صورت فوری سطح فعالیتهای مربوط به جیوه با حمایت از کشورهای در حال توسعه عضو در اجرای این کنوانسیون در رابطه با منابع مالی، کمک فنی و انتقال فنآوری ارتقاء و افزایش یابد. ۴ـ اعضاء در اقدامات خود در رابطه با تأمین مالی باید نیازها و شرایط ویژه اعضائی را که کشورهای جزیرهای کوچک در حال توسعه یا کشورهای کمتر توسعه یافته هستند، به طور کامل در نظر بگیرند. ۵ ـ بدینوسیله سازوکاری برای تأمین منابع مالی کافی، قابل پیش‌بینی و به موقع تعیین میشود. این سازوکار به منظور حمایت از کشورهای عضو در حال توسعه، و اعضای با اقتصاد در حال گذار در اجرای الزامات آنها به موجب این کنوانسیون است. ۶ ـ ساز وکار باید شامل موارد زیر باشد: الف ـ صندوق امانی تسهیلات محیط زیست جهانی؛ و ب ـ برنامه بینالمللی ویژه برای حمایت از ظرفیت سازی و کمک فنی ۷ ـ صندوق امانی تسهیلات محیط زیست جهانی باید منابع مالی جدید، قابل پیش‌بینی ، کافی و به موقع برای تأمین هزینههای حمایت از اجرای این کنوانسیون را به گونه توافق‌شده در فرآهمایی اعضاء فراهم آورد. از نظر این کنوانسیون، صندوق امانی تسهیلات محیط زیست جهانی باید به موجب راهنمایی فرآهمایی اعضاء عمل کند و به آن پاسخگو باشد. فرآهمایی اعضاء باید در مورد راهبردها، سیاستها، اولویتهای برنامهای کلی و واجد شرایط بودن برای دسترسی و استفاده از منابع مالی راهنماییهایی را تهیه کند. به‌علاوه، فرآهمایی اعضاء باید در