قانون موافقتنامه همکاری درخصوص آب و هواشناسی دریای خزر

مرجع تصویب مجلس شورای اسلامی
تاریخ انتشار 1394/06/24
شماره ویژه نامه ۸۰۸
شماره انتشار ۲۰۵۴۳
شماره نامه
تاریخ نامه

شماره۴۱۸۹۱/۵۵۹                                                                       ۱۵/۶/۱۳۹۴ حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر حسن روحانی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران عطف به نامه شماره ۱۵۴۴۷۱/۵۱۳۵۳ مورخ ۱۷ /۱۲/۱۳۹۳ در اجرای اصل یکصد و بیست وسوم (۱۲۳) قانون اساسی جمهوری ‌ اسلامی ‌ ایران قانون موافقتنامه همکاری در خصوص آب و هواشناسی دریای خزر که با عنوان لایحه به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردیده بود، با تصویب در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ۱۸/۵/۱۳۹۴ و تأیید شورای محترم نگهبان، به پیوست ابلاغ می‌گردد. رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی   شماره۷۷۱۰۹                                                                              ۲۱/۶/۱۳۹۴ وزارت راه و شهرسازی در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به پیوست «قانون موافقتنامه همکاری در خصوص آب و هواشناسی دریای خزر» که در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ هجدهم مردادماه یکهزار و سیصد و نود و چهار مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۴/۶/۱۳۹۴ به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره ۴۱۸۹/۵۵۹ مورخ ۱۵/۶/۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی واصل گردیده، جهت اجرا ابلاغ می‌گردد. با توجه به اصل یکصد و بیست و پنجم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اجرای مفاد موافقتنامه منوط به انجام تشریفات امضاء سند، نزد امین اسناد و ترتیبات مندرج در ماده (۱۴) موافقتنامه می‌باشد. رئیس جمهور ـ حسن روحانی   قانون موافقتنامه همکاری درخصوص آب و هواشناسی دریای خزر ماده واحده ـ موافقتنامه همکاری درخصوص آب و هواشناسی دریای خزر مشتمل بر چهارده ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه تسلیم اسناد آن داده می‌شود. تبصره ـ در اجرای مواد (۸)، (۹)، (۱۰) و (۱۴) این موافقتنامه رعایت اصول یکصد و سی ‌و نهم(۱۳۹) و هفتادوهفتم(۷۷) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.   بسم‌الله‌الرحمن الرحیم   موافقتنامه همکاری درخصوص آب و هواشناسی دریای خزر دولتهای جمهوری آذربایجان، جمهوری اسلامی ایران، جمهوری قزاقستان، فدراسیون روسیه و ترکمنستان که از این پس «طرفها» خوانده می‌شوند؛ نظر به تمایل برای توسعه همه جانبه روابط دوستانه و حسن همجواری؛ با توجه به منحصر به فرد بودن طبیعت دریای خزر، منابع طبیعی قابل توجه و امکانات بالقوه اقتصادی و استفاده بهینه از آن که از اهمیت فوق­العاده‌ای برای توسعه پایدار طرفها برخوردار است؛ با در نظر گرفتن شرایط خاص آب و هواشناسی دریای خزر که ناشی از نوسانات دوره­ای سطح آب دریای خزر می­باشد و همچنین افزایش فعالیت­های اقتصادی در حوزه آن که نیاز به تلاشهای مضاعف سازمان­های ملی آب و هواشناسی طرفها (از این پس «سازمان­ها» نامیده می‌شوند) به منظور تأمین نیازهای روزافزون فعالیت آب و هواشناسی و پشتیبانی از آن؛ با ابراز نگرانی از آثار جهانی و منطقه­ای تغییرات احتمالی آب و هوا که می‌تواند موجب تأثیرات منفی در وضعیت دریای خزر شود؛ با توجه به اهمیت کنوانسیون چهارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر (کنوانسیون تهران) به عنوان یکی از سازوکارهای توسعه همکاری‌های منطقه‌ای بین طرفها؛ با تأکید بر ضرورت ایجاد و توسعه سامانه منطقه‌ای برای دستیابی به اطلاعات آب و هواشناسی در دریای خزر و تبادل آن به منظور تسهیل در حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در منطقه؛ با ابراز اراده برای انسجام تلاش‌ها و سازماندهی همکاری نزدیک طرفها در زمینه آب و هواشناسی دریای خزر؛ با توجه به تجارب همکاری بین‌المللی در زمینه آب و هواشناسی به‌دست آمده در سایر پهنه‌های آبی، از جمله همکاری فراهم‌شده توسط سازمان جهانی هواشناسی و کمیسیون بین دولتی اقیانوس‌شناسی یونسکو؛ در موارد زیر توافق نمودند: ماده۱ـ از نظر این موافقتنامه، اصطلاحات زیر به­کار می‌روند: «وضعیت دریای خزر»: مجموعه­ای از ویژگی‌های آب و هواشناسی (هواشناسی، اقیانوس‌شناسی و آب‌شناسی) در توصیف پدیده‌ها و فرآیندهای فیزیکی که در دریای خزر و در دهانه‌های رودخانه­های ورودی به دریای خزر در مقیاس‌های زمانی از چند ساعت تا چند دهه رخ می‌دهد؛ «دیده‌بانی‌های وضعیت دریای خزر»: اندازه‌گیری‌ها و دیده‌بانی‌های بصری از مجموعه ویژگی‌های آب و هواشناسی در توصیف پدیده­ها و فرآیندهای فیزیکی که در دریای خزر و در دهانه­های رودخانه‌های ورودی به دریای خزر رخ می‌دهد؛ «شبکه دیده‌بانی»: سامانه‌ای متشکل از واحدهای دریایی ثابت و سیار(شناور) جهت دیده‌بانی‌های وضعیت دریای خزر؛ «اطلاعات در مورد وضعیت دریای خزر»: داده­های واقعی(به طور مستقیم در لحظه معین زمانی مشاهده می­شود) و تفصیلی(رژیمی و اقلیمی) از دیده‌بانی­ها و پیش‌بینی‌های وضعیت دریای خزر؛ «دستیابی به اطلاعات وضعیت دریای خزر»: فعالیت در زمینه دیده‌بانی وضعیت دریای خزر، جمع­آوری و پردازش داده‌های دیده‌بانی به منظور دستیابی به داده‌های تفصیلی (رژیمی و اقلیمی) و پیش‌بینی‌های وضعیت دریای خزر؛ «سامانه منطقه‌ای برای کسب و تبادل اطلاعات وضعیت دریای خزر»: ترکیبی از شبکه‌ها و امکانات دیده‌بانی، پردازش و پخش اطلاعات وضعیت دریای خزر متعلق به کشور طرفها. ماده۲ـ اهداف این موافقتنامه، ایجاد و توسعه سامانه یکپارچه منطقه‌ای برای دستیابی به اطلاعات وضعیت دریای خزر و تبادل آن به منظور تأمین ایمنی حیات و توسعه پایدار فعالیت‌های اقتصادی در دریا می‌باشد. ماده۳ـ طرفها برای نیل به اهداف این موافقتنامه، موارد زیر را انجام خواهند داد: حصول اطمینان از کارکرد و توسعه شبکه‌های دیده‌بانی ملی از جمله ایستگاهها و پایگاههای مستقر در سواحل، جزایر و دهانه رودخانه­ها، در صورت لزوم احداث ایستگاهها و یا پایگاههای جدید؛ اعمال استانداردهای بین‌المللی شناخته‌شده سازمان جهانی هواشناسی/ کمیسیون بین دولتی اقیانوس‌شناسی و سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل‌متحد (یونسکو ) برای روشهای دیده‌بانی ویژگی‌های آب و هواشناسی، توافق در خصوص سامانه­های مرجع، انتخاب معیارها و مقرر نمودن دیگر قواعد پایه، هماهنگ‌کردن دستورالعمل­های ملی برای عملیات آب و هواشناسی در ایستگاهها و پایگاههای دریایی و ساحلی؛ ایجاد الزامات یکپارچه برای سامانه‌های ملی در زمینه جمع‌آوری، ذخیره‌سازی و پخش اطلاعات مربوط به وضعیت دریای خزر؛ تهیه اطلاعات مرجع حاوی داده‌های تفصیلی (رژیمی و اقلیمی) در مورد وضعیت دریای خزر؛ طراحی و گردآوری پایگاه داده‌های دیده‌بانی ویژگی‌های مربوط به وضعیت دریای خزر؛ تعیین اصول اولیه سامانه مشترک اطلاعات زمینی که نشان‌دهنده اطلاعات وضعیت دریای خزر باشد؛ ارتقای روشهای پیش‌بینی وضعیت دریای خزر از جمله پیش‌بینی‌های نوسانات سطح آب دریای خزر با فاصله زمانی متفاوت؛ ارتقای روشهای ارزیابی و تجزیه و تحلیل جامع اجزای تشکیل‌دهنده تراز آب دریای خزر از جمله شارها در لایه‌‌های مرزی جو و دریا؛ هماهنگی میان طرفها در خصوص اقدامات لازم جهت آموزش و دانش‌افزایی کارکنان در زمینه آب و هواشناسی دریای خزر. ماده۴ـ فعالیت‌های طرفها در نیل به اهداف و اجرای مفاد این موافقتنامه، با تأسیس کارگروه هماهنگی آب و هواشناسی دریای خزر(که از این پس «کارگروه» نامیده می­شود) هماهنگ می‌گردد. کارگروه موظف است: الف ـ برنامه منسجم بین دولتی در زمینه آب و هواشناسی دریای خزر را که از این پس برنامه نامیده می‌شود، تدوین و تصویب نماید؛ ب ـ تلاشهای طرفها را در اجرای این موافقتنامه و برنامه، هماهنگ و یکپارچه نماید؛ پ ـ در زمینه فعالیت­های خود به طرفها اطلاع رسانی نماید؛ ت ـ توصیه‌هایی را درخصوص اقدامات مورد نیاز برای نیل به اهداف این موافقتنامه جهت بررسی به طرفها ارائه نماید؛ ث ـ همکاری بین سازمان‌های طرفها و شرکتهایی که در دریای خزر فعالیت می‌کنند و همچنین با سازمان‌ها و برنامه‌های بین‌المللی علاقمند به اجرای برنامه در نیل به اهداف این موافقتنامه را ترغیب نماید؛ ج ـ دیگر موارد مربوط به اجرای مفاد این موافقتنامه را بررسی نماید؛ چ ـ بر اجرای این موافقتنامه به صورت مستمر نظارت نماید. ماده۵ ـ هر طرف یک نماینده(از کارکنان سازمان طرفها) را به کارگروه معرفی می‌کند. کارشناسان و مشاوران می‌توانند نماینده هر طرف را در جلسات کارگروه همراهی کنند. تصمیمات کارگروه به اتفاق آراء اتخاذ می‌شود. رئیس و معاون کارگروه برای یک دوره دو ساله به صورت چرخشی براساس ترتیب حروف الفبای انگلیسی نام کشور طرفها منصوب می‌شوند. میزبانی جلسات کارگروه همه ساله در قلمرو یکی از طرفها طبق ترتیب حروف الفبای انگلیسی برگزار می­شود. جلسات فوق­العاده می­تواند بنا به درخواست یکی از اعضای کارگروه که مورد پذیرش بقیه اعضاء قرار گیرد، برگزار گردد. کارگروه برای انجام وظایف خود، آیین کار و مقررات مالی را تصویب می‌کند که با قوانین داخلی طرفها در تناقض نخواهد بود. زبانهای رسمی کارگروه، زبانهای رسمی کشور طرفها و همچنین زبان انگلیسی است. زبانهای کاری کارگروه، روسی و انگلیسی خواهد بود. وظایف دبیرخانه کارگروه توسط سازمان‌های طرفی اجراء می­شود که نماینده آن رئیس کارگروه است. ماده۶ ـ هر طرف هزینه­های مربوط به مشارکت خود در اجرای این موافقتنامه و برنامه را عهده‌دار می‌شود. منابع مالی اضافی اختصاص یافته توسط سازمان­ها و شرکت‌های بین‌المللی ذی‌نفع، براساس موافقتنامه­های خاص، مورد استفاده قرار خواهند گرفت. ماده۷ـ حفظ و انتقال حقوق مالکیت معنوی مربوط به نتایج کار مشترک به دست آمده در چهارچوب همکاری‌های طرفها بر اساس این موافقتنامه، طبق قوانین طرفها و تعهدات آنها به موجب معاهدات بین‌المللی حاکم در خصوص مالکیت معنوی تضمین می‌شود. ماده۸ ـ اختلاف­های بین طرفها درخصوص تفسیر و اجرای مفاد این موافقتنامه، از طریق مذاکره و مشورت حل و فصل می‌گردد. ماده۹ـ هیچ یک از مفاد این موافقتنامه به گونه­ای تفسیر نخواهد شد که پیش داوری نسبت به نتایج مذاکرات مربوط به وضعیت حقوقی دریای خزر تلقی شود . ماده۱۰ـ هر طرف می‌تواند اصلاحاتی را در مورد این موافقتنامه پیشنهاد نماید. چنین اصلاحاتی با تصمیم طرفها به اتفاق آراء تصویب می‌شود. اصلاحات این موافقتنامه طبق ماده(۱۴) این موافقتنامه، لازم‌الاجراء می‌شود. ماده۱۱ـ هیچ‌گونه قید تحدید تعهدی برای این موافقتنامه در نظر گرفته نخواهد شد. ماده۱۲ـ جمهوری اسلامی ایران، امین اسناد این موافقتنامه می­باشد. امین اسناد، تاریخ لازم­الاجراء شدن این موافقتنامه و همچنین دریافت اطلاعیه‌های کتبی طرفهای مربوط درخصوص تکمیل تشریفات داخلی مقرر برای لازم‌الاجراء شدن آن را به طرفها اطلاع می­دهد. ماده۱۳ـ این موافقتنامه در یک نسخه اصلی تنظیم و نزد امین اسناد تودیع خواهد شد. متون موافقتنامه به زبانهای آذربایجانی، فارسی، قزاقی، روسی، ترکمنی و انگلیسی از اعتبار یکسان برخوردارند. در صورت بروز اختلاف، طرفها به متن انگلیسی رجوع خواهند کرد. ماده۱۴ـ این موافقتنامه نود روز پس از تاریخ دریافت آخرین اطلاعیه کتبی توسط امین اسناد از طریق مجاری دیپلماتیک درخصوص طی تشریفات داخلی مورد نیاز طرفها برای لازم‌الاجراء شدن آن، لازم­الاجراء خواهد شد. هر یک از طرفها می‌تواند با اعلام کتبی به امین اسناد، از عضویت در این موافقتنامه خارج شود. این موافقتنامه برای آن طرف، تا انقضای دوازده ماه پس از تاریخ دریافت اطلاعیه مزبور توسط امین اسناد کماکان لازم‌الاجراء می‌باشد. این موافقتنامه در شهر آستراخان در تاریخ ۷ مهر ماه ۱۳۹۳ شمسی برابر با ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴ میلادی امضاء گردید. از طرف دولت جمهوری آذربایجان از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران از طرف دولت جمهوری قزاقستان از طرف دولت فدراسیون روسیه از طرف دولت ترکمنستان قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و یک تبصره منضم به متن موافقتنامه، شامل مقدمه و چهارده ‌ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ هجدهم مردادماه یکهزار و سیصد و نود و چهار مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۴/۶/۱۳۹۴ به تأیید شورای نگهبان رسید. رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی