بِسْم‌ِاللهِ الرَّحْمن‌ِ الرَّحیم جلسه چهارصد و سی و یکم 4خــــردادماه 1383 هجری‌شمسی (431) 4 ربـیــع الثانی 1425 هجری‌قمـری مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ششم ـ اجلاسیه چهارم 1383 ـ 1382 صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی روز دوشنبه چهارم خردادماه 1383 فهرست مندرجات : 1 ـ اعلام رسمیت و دستور جلسه.2 ـ تلاوت آیاتی از کلام‌الله مجید.3 ـ ناطق قبل از دستور آقای محمدعلی کوزه‌گر.4 ـ تذکرات نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به مسؤولان اجرایی کشور.5 ـ تصویب مجدد لایحه برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری‌اسلامی ایران و ارجاع آن به مجمع تشخیص مصلحت نظام.6 ـ اسامی غائبین و تأخیرکنندگان.7 ـ اعلام ختم جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده. «جلسه ساعت پانزده و بیست و یک دقیقه به ریاست آقای سیدمحمدرضا خاتمی «نایب رئیس» رسمیت یافت» اداره تدوین مذاکرات مجلس شورای اسلامی 1 ـ اعلام رسمیت و دستور جلسه نایب رئیس ـ بسم‌الله الرحمن الرحیم جلسه با حضور 194 نفر رسمی است، دستور جلسه را قرائت بفرمایید. منشی (جبارزاده) ـ بسم‌الله الرحمن الرحیم دستور جلسه چهارصد و سی و یکم روز دوشنبه چهارم خرداد ماه1383 هجری شمسی مطابق با چهارم ربیع‌الثانی 1425 هجری قمری: ـ گزارش کمیسیون تلفیق درمورد لایحه برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (اعاده شده از شورای محترم نگهبان). 2 ـ تلاوت آیاتی از کلام‌الله مجید نایب رئیس ـ تلاوت کلام‌الله مجید. (آیات (24 ـ 21) از سوره مبارکه «الحشر» توسط قاری محترم آقای مهدی قره‌شیخلو تلاوت گردید) اَللّهُم‌َّ صَل‌ِّ عَلی' مُحَمَّدٍ وَ آل‌ِ مُحَمَّدٍاَعُوذُ بِاللهِ مِن‌َالشَّیْطان‌ِ الرَّجیم‌ْ ـ بِسْم‌ِاللهِ الرَّحْمن‌ِ الرَّحیم‌ِلَوْ اَنْزَلْنـا هذَاالْقُرْان‌َ عَلی' جَبَل‌ٍ لَّرَاَیْتَـه‌ُ خاشَعاً مُّتِصَدِّعاً مِّن‌ْ خَشْیَه‌ِاللهِ وَ تِلْک‌َالاْمْثـال‌ُ نَضْرِبُها لِلنّاس‌ِ لَعَلَّهُم‌ْ یَتَفَکَّرُون‌َ * هُوَالَّذی لا'اِله‌َ اِلاّ' هُوَ عالِم‌ُالْغَیْب‌ِ وَالشَّهادَه‌ِ هُوَ الرَّحْمن‌ُ الرَّحیم‌ُ * هُوَ الَّذی لا'اِله‌َ اِلاّ' هُوَ الْمَلِک‌ُ الْقُدُّوس‌ُ السَّلا'م‌ُ الْمُؤْمِن‌ُ الْمُهَیْمِن‌ُ الْعَزیزُ الْجَبّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحـان‌َاللهِ عَمّا یُشْرِکُون‌َ * هُوَ اللهُ الْخالِق‌ُالْبارِی‌ُ الْمُصَوِّرُ لَه‌ُالاَْسْمـآءُ الْحُسْنی' یُسَبِّح‌ُ لَه‌ُ مـا فِی‌السَّمو'ات‌ِ وَ الاَْرْض‌ِ وَ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیم‌ُ * (صَدَق‌َاللهُ الْعَلی‌ُّ الْعَظیم‌ْ ـ حضار صلوات فرستادند) نایب رئیس ـ احسنت، متشکر از برادر ارجمندمان قاری محترم‌کلام‌الله مجید. 3 ـ ناطق قبل از دستور آقای محمدعلی کوزه‌گر نایب رئیس ـ ناطقین قبل از دستور را دعوت بفرمایید. منشی (قمی) ـ بسمه تعالی ناطقین قبل از دستور امروز عبارتند از: ـ جناب آقای جهانبخش محبی‌نیا نماینده محترم میاندوآب،شاهین‌دژ و تکاب. ـ جناب آقای محمدعلی کوزه‌گر نماینده محترم شهریار و شهرقدس. (که هرکدام ده دقیقه وقت دارند) نایب رئیس ـ آقای محبی‌نیا تشریف ندارند. منشی (قمی) ـ آقای کوزه‌گر بفرمایید. عده‌ای از نمایندگان ـ فردا نطق کنند. محمدعلی کوزه‌گر ـ بسم‌الله الرحمن الرحیم اینجانب غیرنظامی، غیرروحانی، یک معلم ساده، یک ایرانی، یک مسلمان معتقد به خدای واحد، مؤمن به پیامبر، شیعه علی، محمدعلی کوزه‌گر، فرزند علی، متولد به سال 1344 شمسی هستم. علی‌رغم اینکه سن بلوغ و تکلیف را (15) سالگی می‌دانند، از (5)، (6) سالگی آوای خوش قرآن در گوش جانم نجوا شد و توسط پدربزرگ مرحومم که خانه‌اش محل آموزش قرآن و نماز به فرزندان روستا بود، از همان طفولیت با نماز و روزه آشنا و ادای آنرا بعنوان یک فریضه دینی آغازنمودم. با آنکه هنوز به مدرسه نمی‌رفتم با بیان اصول و فروع دین درجمع کودکان و در حضور بزرگترها افتخار می‌کردم. انقلاب اسلامی در سال 1357 وقتی پیروز شد بیش از (13) سال نداشتم یعنی نوجوانیم با انقلاب همراه شد. در سال 1364 وارد تربیت معلم شده و به شغل شریف معلمی روی آوردم. علاقه خودم و انتظار امیدوارانه پدر و مادر مرا به ادامه تحصیل تشویق کرد، با دسترنج کارگری پدر به ادامه تحصیل در رشته طب پرداختم. در زمان جنگ‌تحمیلی چند بار برای دفاع از کیان دین و کشور به جبهه‌های جنگ شتافتم، با محبت بیکران مردم شریف و با فرهنگ شهرستان شهریار ولطف خداوند بزرگ در سال 1378 به امید شرکت در سازندگی ایران راهی مجلس شورای اسلامی شدم، فکر می‌کردم رسالت و وظیفه‌ام درمجلس پیگیری مسایل کلان کشور و حرکت درجهت سازندگی ایران ونیز سروسامان دادن به مشکلات حوزه انتخابیه است، از اینرو باحداکثر توان و با بفراموشی سپردن خود و خانواده و گرفتاریهای‌شخصی بطور شبانه روزی بدنبال رتق و فتق کارهای عقب مانده وناتمام در شهرستان شهریار بودم. جلسات، مراجعات، مکاتبات و دعواهای مکرر من با مسؤولین گواه این مدعاست. از همان ابتداء بر سر رفع تداخل و مزاحمت شهرداری منطقه (18) تهران با بخشی از شهریار، با وزارت کشور واردیک چالش و نزاع تمام عیار شدم که بحمدالله و باعنایت ریاست محترم جمهور و وزیر کشور و با تشکیل شهرداری باغستان این مشکل دیرینه‌درحال رفع است که از ریاست محترم جمهور تقاضا دارم هر چه سریعتر آنرا در دستور کار قرار دهند. در شهر قدس بدلیل مشکل دیرینه مردم با دفتر موقوفه واحدهای تجاری و مسکونی کلاً فاقد سند مالکیت بود، از ابتدای ورود به مجلس‌رایزنیها در این مورد را شروع کردم که نهایتاً با همکاری بسیار خوب و مدبرانه مسؤولین مربوطه، بویژه جناب آقای نظام‌زاده ریاست محترم سازمان اوقاف و نماینده مقام معظم رهبری و نیز جناب آقای علیزاده ریاست محترم سازمان ثبت اسناد کشور، این معضل دیرینه رفع و به‌مرحله پایانی یعنی صدور اسناد مالکیت رسیده است. در شهرستان شهریار با جمعیتی بالغ بر (1) میلیون نفر، حتی یک کلاس درس دانشگاهی وجود نداشت، با پیگیریهای فراوان و عنایت جناب آقای دکتر جاسبی، دانشگاه آزاد اسلامی و نیز دانشگاه پیام‌نور و آموزشکده کشاورزی تأسیس و هم‌اکنون بیش از (4) هزار دانشجو در شهرستان مشغول تحصیل هستند. توسعه گازرسانی به شهرهای قدس، بردآباد، سرآسیاب، ملارد و مارلیک، صفادشت، فازهای یک، دو، سه، چهار و پنج اندیشه، صباشهر، شاهدشهر، وحیدیه، فردوسیه و روستاهای سعیدآباد، دانش ومهدیه، کاری بی‌نظیر در کشور بود که جمعیتی بالغ بر (700) هزار نفر را از نعمت گاز برخوردار نموده است که جا دارد از جناب آقای مهندس زنگنه وزیر محترم نفت و جناب آقای مهندس ناصری مدیرعامل شایسته و کاردان شرکت گاز استان تهران تشکر وسپاسگزاری نمایم. پیگیریهای مستمر در امور توسعه فضاهای آموزشی، فرهنگی، ورزشی، توسعه و تعریض راههای ارتباطی، تلاش جهت انتقال مترو به‌شهرستان، بهبود وضعیت بهداشت و درمان، مخابرات، آب و برق را جزو وظایف اساسی خود دانسته و بی‌وقفه در این زمینه‌ها کوشیده‌ام،اما غرق شدن در این امور گویا مرا از امورات دیگر غافل کرد و به این‌نتیجه تلخ رساند که اصلاً شاید این کار جزو وظایف یک نماینده نیست، شاید بهتر بود بدنبال شهرام جزایریها می‌رفتم، بده، بستانهای معمول را یاد می‌گرفتم، بجای ماندن و زندگی کردن با مردم حوزه‌انتخابیه در قلعه‌حسن‌خان، به تهران مهاجرت و وقت خود را صرف‌دست‌بوسیها و پابوسیها می‌کردم. مشکلات آب و برق و گاز و تلفن‌مردم به نماینده چه مربوط است که خود را با وزیر و مسؤول درگیرنماید، برسر حقوق اساسی ملت با ناقضان آن به بحث و جدل بپردازد؟! خوب شد که حقم را کف دستم گذاشتند و صلاحیتم را رد کردند تادیگران بعد از ما بدانند باید چه بکنند و چه نکنند. گفتند براساس بندهای (1) و (3) ماده (28) قانون انتخابات اعتقادو التزام عملی به اسلام، جمهوری اسلامی و اصل مترقی ولایت فقیه‌ندارم. راست می‌گویند! لابد اگر داشتم که به دنبال این طور کارها و رتق‌و فتق مشکلات مردم نبودم. من بی‌عرضه حتماً صلاحیت نمایندگی‌نداشتم! آخر من چه نماینده‌ای بودم که در اواخر ماه باید چندبار برای‌اطلاع از واریز احتمالی حقوق ماهیانه به بانک مراجعه می‌کردم تاگذران امور نمایم؟ در هیچ مناسبات اقتصادی وارد نشدم، در هیچ‌صادرات و واردات قانونی و غیرقانونی شرکت نداشتم. من چه‌نماینده‌ای بودم که برای یافتن شغل برای تنها برادرم به هیچ وزیری ومدیری مراجعه نکردم و دوره چهارساله نمایندگیم تمام شد و اوهمچنان بیکار است! معلوم است که من صلاحیت ندارم، از اول هم نداشتم. یک‌کارگرزاده روستایی را چه به مجلس! من که نه فرزند فلان صاحب مالم‌و نه داماد فلان صاحب نام و مقام، اصلاً چرا باید به فکر اینطور کارهامی‌افتادم، الان هم جز از خود از کسی گله و شکایتی ندارم، فقط ازشورای محترم نگهبان تقاضا دارم همانگونه که قبلاً هم خواسته‌ام،ضعفهای دینی مرا حداقل به خودم اعلام کنند تا اگر واقعیت داشت به‌اصلاح خود بپردازم و اگر صحت نداشت آنها را از اشتباه شبیه گناه‌خارج نمایم. لابد تصدیق خواهید فرمود در مملکتی که یک گزارش‌هزار صفحه‌ای برای خلاصی از زیر بار تقاضاهای یک سازمان‌بین‌المللی نوشته و ارائه می‌شود پاسخی چند خطی به یک شهروند که‌احساس می‌کند به او و دهها هزار نفری که به او رأی داده‌اند ستم رواداشته شد، انتظار زیادی نیست. در پایان بطور اشاره به چند نکته باتوجه به شرایط روز می‌پردازم: 1 ـ داشتن انرژی و حتی سلاح هسته‌ای حق مسلم ملت ماست که‌در تهدید هسته‌ای دیگران قرار دارد! بر چه اساسی کشورهایی به مراتب‌کوچکتر و ضعیف‌تر از ایران باید سلاح اتمی داشته باشند، اما نقطه به‌نقطه کشورمان به بهانه بازرسی، زیرپای مأموران بیگانه قرار بگیرد وحتی اخبار این بازرسیها بدرستی به مردم اعلام نشود. چگونه است وقتی همین بازرسان در عراق مشغول بازرسی بودندصدا و سیمای ما لحظه به لحظه فعالیت آنها را گزارش می‌داد، اما درکشور خودمان کسی متوجه نمی‌شود، بازرسان چه وقتی می‌آیند، به‌کجا می‌روند و چه وقتی برمی‌گردند؟ بنظر می‌رسد مسأله انرژی‌هسته‌ای و N.P.T. کاملاً با استقلال، عزت و اقتدار ملی ما ارتباط پیدامی‌کند و بر همه مسؤولین و دلسوزان نظام و کشور است تا با هشیاری‌از استقلال و منافع ملی دفاع نمایند. بعنوان معلمی کوچک که حدود (20) سال در نظام آموزش وپرورش سابقه خدمت دارم و خدمتم را از تدریس در مقطع ابتدایی‌شروع و در مقاطع راهنمایی و دبیرستان ادامه دادم و از نزدیک با رنج‌آمیخته به عشق معلمی آشنا هستم، در مدت سه ساله وزارت آقای‌حاجی شاهد فعالیت پیگیر و مستمر و دلسوزانه ایشان بدور از جنجال‌و هیاهو بودم، وزیری محجوب که در این فرصت کم در پی‌برآورده کردن مطالبات بحق و انباشته شده قشر عظیم و زحمتکش‌فرهنگی در مجلس، دولت و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ازیکطرف و سروسامان بخشیدن به مسایل آموزشی و پرورشی از طرف‌دیگر بوده است. هر چند برآورده شدن همه مطالبات و خواسته‌های‌بحق فرهنگیان و رفع مشکلات نظام آموزشی از عهده یک وزیر و یک‌وزارتخانه خارج است و همکاریهای بیشتر و مطلوبتر فرابخشی وحساسیت ویژه مدیریت کلان کشور را می‌طلبد، بعنوان نمونه به چنددستاورد مهم طی سالیان اخیر اشاره می‌کنم: با اجرای طرح مشارکت معلمان در انتخاب مدیران، زمینه‌های‌توسعه مشارکت معلمان و شایسته سالاری فراهم شده است. (6500)مدرسه به سایتهای رایانه‌ای مجهز شده‌اند. با همکاری وزارت علوم،تحقیقات و فناوری ادامه تحصیل معلمان در دوره‌های مختلف تسهیل‌شده است. میانگین حقوق کارکنان از سال 1380 تا کنون (49) درصدرشد داشته و حداقل دریافتی کارکنان آموزش و پرورش از (85)هزارتومان به (170) هزار تومان در سال 1383 افزایش یافت که البته‌هنوز تا حد مطلوب فاصله زیادی دارد. کمکهای غیرنقدی از سال1382 ایجاد و از (600) هزار ریال به (800) هزار ریال در سال1383 افزایش یافت. تسهیلات وام مسکن فرهنگیان از (300) میلیاردریال به بیش از (900) میلیارد ریال افزایش یافته است. با اجرای طرح شیر در مدارس دوره ابتدایی (نایب رئیس ـ وقتتان‌تمام است) حدود (7) میلیون نفر تحت پوشش تغذیه با شیر قرارگرفته‌اند و در سال تحصیلی 1384 ـ 1383 این طرح به کلیه دانش‌آموزان‌مقطع ابتدایی تعمیم می‌یابد. والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته 4 ـ تذکرات نمایندگان مردم در مجلس شورای‌اسلامی به مسؤولان اجرایی کشور نایب رئیس ـ تذکرات نمایندگان محترم مجلس به مسؤولین‌اجرایی کشور: ـ آقای علی قنبری نماینده محترم اردل، فارسان، کوهرنگ و کیار به رئیس‌جمهور محترم درخصوص رسیدگی به علت تأخیر غیرموجه شروع عملیات گازرسانی به شهرستان کوهرنگ. ـ آقایان: سیدعلی‌محمد یثربی نماینده محترم قم، امیدوار رضایی میرقائد نماینده محترم مسجد سلیمان و علی باغبانیان نماینده‌محترم نطنز و قمصر به رئیس‌جمهور محترم درخصوص دستور تسریع در تخصیص اعتبار مصوب 3/3/1382 مجمع تشخیص مصلحت‌نظام در مورد بیمارستان شهید بهشتی قم. ـ آقایان: سیدعلی‌محمد یثربی نماینده محترم قم، کاظم جلالی نماینده محترم شاهرود و رضا طلایی‌نیک نماینده محترم بهار وکبودرآهنگ به وزیر محترم مسکن و شهرسازی درخصوص پیگیری علت عدم اختصاص زمین قانونی (1600) نفر از جانبازان قم. به رئیس‌جمهور محترم درخصوص دستور پیگیری پرداخت معوقه حالت اشتغال جانبازان. ـ آقای سیدمحمد هاشمی نماینده محترم سیرجان و بردسیر به وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش و پزشکی درخصوص راه‌اندازی بیمارستان (96) تختخوابی شهرستان بردسیر، با توجه به‌گذشت یکسال از تکمیل آن. 5 ـ تصویب مجدد لایحه برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی‌ایران و ارجاع آن به مجمع تشخیص مصلحت نظام نایب رئیس ـ دستور را مطرح بفرمایید. منشی (جبارزاده) ـ بسم‌الله الرحمن الرحیم اولین دستور گزارش کمیسیون تلفیق درمورد لایحه برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (اعاده‌شده از شورای محترم نگهبان) است، مخبر محترم کمیسیون تلفیق، از کمیسیون چه کسی گزارش می‌دهد؟ عبداللهی ـ تذکر دارم. طلایی‌نیک ـ تذکر دارم. نایب رئیس ـ اجازه بفرمایید! دو نفر از دوستان تذکر دارند، تذکر راجع به همین دستور است یا جلسات قبل است؟ (طلایی‌نیک ـ من‌صحبت کنم؟ ) فرقی نمی‌کند، آقای طلایی‌نیک یا آقای عبداللهی، هرکدام می‌توانید بفرمایید، آقای عبداللهی بفرمایید. رضا عبداللهی ـ بسم‌الله الرحمن الرحیم جناب آقای خاتمی! تذکر بنده ماده (102) است، «دستور هفتگی مجلس باید به ترتیب وصول طرحها و لوایح از کمیسیونها توسط هیأت رئیسه مجلس تهیه و پس از چاپ و توزیع بر تابلو مخصوص نصب شود و الی آخر...» ایراد بنده به دستوری که قرائت شد در رابطه‌با گزارش هیأت تحقیق و تفحص چای است. همانطوریکه ملاحظه فرمودید در جلسه قبل با اینکه حالا آخرهای جلسه هم عدد را ما برای مذاکرات نداشتیم، ولی خوب، یک بخشی از آن قرائت شد، یک بخشی از گزارش کمیسیون اقتصادی در رابطه با تحقیق و تفحص چای باقی مانده، علی‌الاصول باید آن گزارش تمام بشود، در وسط یک دستور نمی‌شود وارد دستور دیگری شد، من‌استدعا می‌کنم دستور بفرمایید آقای شمس وهابی گزارش تحقیق وتفحص چای را تمام کنند، بعد وارد بحث برنامه چهارم بشویم که‌شورای نگهبان ایراد گرفته، فکر می‌کنم که حضرت عالی این ایراد راچون روشن است ان‌شاءالله می‌پذیرید. نایب رئیس ـ خیلی ممنون. جناب آقای عبداللهی! آیین‌نامه‌ابهامهای بسیار زیادی دارد، ما همواره در این چهار سال خدمت شمابحث کرده‌ایم، از یکطرف هم دارد، چیزهاییکه از شورای نگهبان اعاده‌می‌شود از دستور خارج نمی‌شود، یعنی ما می‌توانیم تفسیر کنیم که‌هر وقت از شورای نگهبان رسید ما باید آنرا در دستور، رسیدگی بکنیم،درحقیقت آن چیزی که از شورای نگهبان برمی‌گردد نیمه کاره است وما تا وقتی آنرا تمام نکنیم نمی‌توانیم وارد دستور دیگری بشویم، حالاچون (20) روز مهلت قانونی شورای نگهبان است و می‌رود، وقتی بعداز (20) روز برگشت بلافاصله برگشت، همه دستورها را می‌تواندخارج بکند، آن بیاید در صدر بنشیند. بنابراین تذکر شما وارد نیست.آقای طلایی‌نیک بفرمایید. رضا طلایی‌نیک ـ بسم‌الله الرحمن الرحیم ماده (187) را عنایت بفرمایید، باتوجه به گزارشی که از سوی‌کمیسیون تلفیق چاپ شده «پس از بررسی گزارش کمیسیون که در آن‌نظر شورای نگهبان ملحوظ شده است و ادامه آن می‌گوید که دوباره به‌شورای نگهبان می‌رود و اگر مجلس برنظر خودش باقی بود بعد به‌مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌رود». گزارشی که کمیسیون محترم زحمت کشیدند و الان دراختیار ماقرار گرفت، بدون اینکه حالا موارد را احصاء بکنند مورد به مورد،بصورت کلی گفته‌اند عیناً مصوبات قبلی مجلس مورد تصویب قرارگرفت. اگر منظور این است که مصوبات قبلی مورد تصویب قرارگرفته، مستقیم به مجمع تشخیص برود، براساس ماده (187) الان مانمی‌توانیم به مجمع تشخیص بفرستیم (نایب رئیس ـ چرا؟) چون بایدبرای بار دوم به شورای نگهبان برود، اگر مورد ایراد مجدد قرار گرفت،به مجمع تشخیص می‌رود، اما اگر منظور این است که دوباره به شورای‌نگهبان برود، خوب اجازه بدهید اصلاحات انجام بشود و حداقل دست‌مجلس بسته نشود، چون با رفتن به مجمع تشخیص نه تنها دوره ششم‌که حالا رو به اتمام است، مجلس هفتم هم که ما این همه دفاع از مجلس‌را مطرح کردیم، جایگاه مجلس و نقش مجلس و حق مجلس بعنوان‌نمایندگان مستقیم ملت در تصویب و اصلاح برنامه بطور کلی تا پایان‌برنامه پنجساله چهارم بسته می‌شود و من فکر کنم این جفا در حق‌مجلس باشد. نایب رئیس ـ خیلی ممنون، البته حالا که آقای طلایی‌نیک هم درمجلس ششم است و هم در مجلس هفتم، بسیاری از موانعی که مجلس‌ششم داشت ان‌شاءالله مجلس هفتم نخواهد داشت، یعنی مجلس ششم‌نمی‌توانست مصوبات مجمع تشخیص را اصلاح بکند، مجلس هفتم‌حتماً می‌تواند، خیالتان راحت باشد، حقی از آن ضایع نمی‌شود. اما آنچیزی که شما فرمودید، آقای طلایی‌نیک! درست است، درآن ماده‌ای که شما گفتید نوشته است اگر نظر شورای نگهبان ملحوظ‌شده باشد، ارجاع می‌شود به شورای نگهبان، حالا اگر نظر شورای‌نگهبان ملحوظ نشده باشد چه می‌شود؟ چون آیین‌نامه ساکت است بایدبه عقلمان رجوع بکنیم، عقل هم می‌گوید یک ایرادی که شورای‌نگهبان گرفته، اگر همانطور بفرستیم دیگر فرستادنش کار لغو است، به‌مجمع تشخیص می‌رود. عزیزی ـ اخطار دارم. نایب رئیس ـ آقای عزیزی! اجازه بفرمایید که دیگر وارد دستوربشویم، آقای عزیزی بفرمایید. قاسم عزیزی ـ بسم‌الله الرحمن الرحیم اصل (75) و همچنین تذکر آیین‌نامه‌ای مواد (155) و (156)آیین‌نامه همکاران محترم استحضار دارند که در زمان تصویب قانون‌برنامه نمایندگان پیشنهادها و یا اصلاحاتی را که درخصوص لوایح‌قانونی عنوان می‌کنند و به تقلیل درآمد عمومی یا افزایش هزینه‌های‌عمومی می‌انجامد درصورتی قابل طرح در مجلس است که در آن‌جبران کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید نیز معلوم شود. این یکطرف‌قضیه، از طرف دیگر باز یک اقدام خلاف آیین‌نامه (نایب‌رئیس ـ آقای‌عزیزی! من نفهمیدم این خلافی که ما راجع به اصل (75) انجام دادیم‌چیست؟) عنایت بفرمایید من تذکر آیین‌نامه‌ای را هم بدهم، هر دومکمل هم هستند! در ماده (155) اینطور اشاره دارد که در شور دوم طرحها و لوایح‌اولویت رسیدگی به پیشنهادها در جلسه علنی به ترتیب زیر خواهد بود: 1 ـ پیشنهاد جایگزین لایحه دولت یا طرح اصلی برای طرحها ولوایح. 2 ـ پیشنهادهای حذف به ترتیب حذف کامل یا حذف قسمتهایی ازماده. 3 ـ پیشنهادهای چاپ شده کمیسیون فرعی. 4 ـ پیشنهادهای اصلاحی چاپ شده نمایندگان براساس تشخیص‌هیأت رئیسه. عرض شود در زمانیکه در اجرای ماده (106) قانون برنامه چهارم‌مصوب کمیسیون تلفیق که ماده (46) قانون برنامه سوم را برای برنامه‌چهارم تنفیذ کرده، در آنجا بدون اینکه اشاره بشود، فقط با یک عنوان‌لغو... نایب رئیس ـ آقای عزیزی! آن قانون تصویب شده، به شورای‌نگهبان هم رفته، مگر الان ما داریم آنرا بررسی می‌کنیم؟ عزیزی ـ عنایت بفرمایید! عنوان شد در آن موقعی که این ماده دردست بررسی بود صرفاً با یک کلمه‌ای که ماده (46) یک بند دارد و بند«الف» دارد، با همین سطح گذرا عبور شد، در آن موقع هیچیک ازنمایندگان محترم... نایب رئیس ـ تذکرتان وارد نیست، خیلی متشکرم اصلاً ربطی به‌این جلسه ندارد، ما فقط ایرادهای شورای نگهبان را در این جلسه‌رسیدگی می‌کنیم، موضوع این ماده را باید رسیدگی کنیم. (عزیزی ـدلیل نمی‌شود که شما...) آقای عزیزی! شما باید همان زمان این راتذکر می‌دادید نه الان، حالا اگر رئیس تذکر شما را وارد ندانسته من‌مقصر نیستم! آقای عبدالله پوری‌حسینی بفرمایید. میرعلی‌اشرف عبدالله پوری‌حسینی (عضو کمیسیون تلفیق) ـ بسم‌الله الرحمن الرحیم گزارش کمیسیون تلفیق بررسی لایحه برنامه چهارم توسعه‌اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به مجلس‌شورای اسلامی لایحه برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی‌جمهوری اسلامی ایران که در جلسه علنی مورخ 13/2/1383 مجلس‌شورای اسلامی بتصویب رسیده بود و براساس نامه شماره7466/30/83 مورخ 3/3/1383 شورای محترم نگهبان مورد ایرادواقع گردیده بود در جلسه مورخ 4/3/1383 کمیسیون مطرح و پس ازبحث و بررسی، کمیسیون عیناً مصوبات قبلی مجلس شورای اسلامی‌را تصویب نمود. اینک گزارش آن تقدیم مجلس محترم شورای‌اسلامی می‌گردد. رئیس کمیسیون تلفیق برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مجید انصاری دوستان! گرچه توضیح زیادی لازم نیست، به جهت اینکه مصوبات‌قبلی مجلس را کمیسیون تلفیق تأیید کرده و بر ابقاء نظر داده، منتها نظربه وسعت ایراداتی که شورای محترم نگهبان به مصوبات مجلس‌درخصوص لایحه برنامه چهارم گرفته، با اجازه ریاست محترم جلسه‌توضیحات مختصری را از مذکرات کمیسیون تلفیق که امروز صبح‌برگزار شد خدمت عزیزان مطرح می‌کنم. در ابتداء تذکری را که بعضی از دوستانمان مطرح فرمودند وریاست محترم جلسه به آن جواب دادند، عیناً در جلسه کمیسیون‌مطرح شد و با استدلال مشابه، اعضاء کمیسیون قانع شدند و قبول‌کردند که در نوبت اول هم می‌توان برنظرات سابق اصرار کرد و مصوبه‌را به مجمع تشخیص مصلحت نظام فرستاد. منتها درخصوص‌محتویات ایرادات من یکمقداری توضیح عرض بکنم، شورای محترم‌نگهبان در چند بند به مصوبات مجلس ایراد گرفته، بند «الف» ابهامات‌را مطرح فرمودند، بند «ب» مواردی را مغایر اصل (85) قانون اساسی‌دانستند، در بند «ج» مواردی را مغایر با اصل (138) قانون اساسی‌دانستند، در بند «د» مواردی را با اصل (44) قانون اساسی مغایردانستند و در بند «ه » مغایرت با سایر اصول قانون اساسی و در بند «و»هم (5) مورد را مغایرت شرعی دانستند و لذا در این (5) بند که هر یک‌از این بندها موارد متعددی را، بعضاً بیست و چند مورد را شامل‌می‌شود، به مصوبه برنامه چهارم ایراد گرفتند. درخصوص یکی از این بندها که بحث ابهامات باشد، یک تذکری‌را دوستانمان در کمیسیون تلفیق مطرح فرمودند که من برای ثبت درمشروح مذاکرات و تأکید به این موضوع در صحن مجلس شورای‌اسلامی، این نکات را یادآور می‌شوم. درخصوص بند «الف» که بحث‌ابهامات است، نظر به اینکه بموجب اصل (94) قانون اساسی تصریح‌شده کلیه مصوبات مجلس شورای اسلامی باید به شورای نگهبان‌فرستاده شود، شورای نگهبان موظف است آنرا حداکثر ظرف (10)روز از تاریخ وصول، از نظر انطباق بر موازین اسلام و قانون اساسی‌مورد بررسی قرار دهد و چنانچه آنرا مغایر ببیند برای تجدیدنظر به‌مجلس بازگرداند، در غیراینصورت مصوبه قابل اجراست. از این اصل‌بر نمی‌آید که شورای محترم نگهبان در انتهای (10) روز مهلت قانونی‌و (10) روز استمهال موضوع اصل (95) قانون اساسی مواردی رابعنوان ابهام مطرح بکند، چون این قبیل رفت و آمد بین مجلس شورای‌اسلامی و شورای نگهبان می‌تواند به عدم تأیید و عدم اجرای مصوبات‌مجلس در یک باره زمانی بی‌نهایت ختم بشود، یعنی هر (20) روزی‌که سپری شد شورای محترم نگهبان مواردی را از مصوبه ابهام بگیرد وبعد که رفع ابهام شد مجدداً یک (20) روزی توقف و مجدداً طرح ابهام‌می‌تواند چندبار این (20) روزها تکرار بشود درحالیکه بموجب قانون‌اساسی حداکثر (20) روز پس از تصویب باید تکلیف مصوبه مجلس‌شورای اسلامی تعیین‌شده باشد. بخصوص ریاست محترم کمیسیون‌تلفیق اصرار داشتند این نکته را بیان کرده باشیم که اساساً پذیرش این‌نوع اشکال از سوی شورای محترم نگهبان بعنوان ابهام با اصول نود وچهارم و نود و پنجم قانون اساسی مغایرت دارد. از طرف دیگر اگرعزیزانمان در شورای محترم نگهبان ابهامی را از بعضی از مواد یاپاره‌ای از مواد مصوبه‌ای از مجلس شورای اسلامی داشتند و دارند و یاداشته باشند می‌توانستند و یا می‌توانند که بهنگام مذاکرات مجلس، درمجلس حضور داشته باشند و یا از کمیسیون اصلی و کسانیکه‌دست‌اندرکار تهیه آن لوایح یا طرحها بودند سؤال بکنند، به جلسات‌خودشان دعوت بکنند و موضوع ابهام را با آنها مطرح بکنند که‌متأسفانه درخصوص برنامه چهارم توسعه، این تعامل و این رفت وآمدها صورت نپذیرفت و می‌توانست این ابهام (20) روز پیش و یاحتی جلوتر از آن برای اعضای محترم شورای نگهبان از بین رفته باشد.اما درخصوص سایر موارد که ابهام نیست و عزیزان اشکال و ایرادگرفتند، خیلی از این ایرادها، ایرادهای شکلی است، بخصوص جاهایی‌که مغایرت با اصل هشتادوپنجم قانون اساسی است یا مغایرت با اصل‌صدوسی‌وهشتم قانون اساسی است، اینها بیشتر ایرادهای شکلی است‌و قابل تأمین هم بنظر می‌رسیدند. اما بعضی از ایراداتی که شورای‌محترم نگهبان گرفته اینها قطعاً و یقیناً با یکبار و دوبار که سهل است، بادهها بار رفت و آمد بین مجلس و شورای محترم نگهبان قابل رفع نبود.مثلاً اصل (44) قانون اساسی! ایرادهایی که شورای محترم نگهبان‌بموجب اصل (44) قانون اساسی می‌گیرد، ایرادها این نیست که بارفت و آمد بین مجلس و شورای نگهبان حل بشود و یا ایرادهایی که درانتهای نامه شورای محترم نگهبان در قالب ایرادهای شرعی ومغایرتهای شرعی مثلاً بحث ربوی بودن فاینانس‌هایی که در لایحه‌برنامه چهارم به آن اشاره شده، خوب، این قبیل ایرادها هم با دهها باررفت و آمد بین شورای محترم نگهبان و مجلس برطرف نمی‌شود مگراینکه مجلس شورای اسلامی این مصوباتش را پس بگیرد، این‌روشهای تأمین مالی را از مصوباتش حذف کند که خوب، مجلس هم باعمد و علم و اطلاع و از روی مصلحت نظام اینها را تصویب کرده،کاری که در بودجه‌های سنواتی به دفعات این کار را مجلس انجام داده‌و با ایراد شورای محترم نگهبان به مجمع تشخیص مصلحت نظام،ارجاع شده و در آنجا هم مصوبات مجلس مورد تأیید قرار گرفته، ازروی مصلحت. لذا آن مصلحتها همچنان پابرجاست و مجلس هم بر این‌مصوباتش پافشاری داشته و دارد، لذا بدیهی است که حداقل قسمتی ازاشکالات شورای محترم نگهبان با تعدد رفت و آمد بین مجلس وشورای محترم نگهبان قابل رفع نبوده و نیست و از طرف دیگر هم‌خوب، دوستان اطلاع دارند که فردا، پس فردا آخرین روزهای کاری‌مجلس شورای اسلامی است و امکان اینکه برای بقیه موارد تعدد رفت‌و آمد بتواند این بار را سبکتر بکند هم خیلی ما را به منزل مقصودنخواهد رساند. لذا کمیسیون تلفیق باعنایت به اینکه حداقل تعدادی ازایرادهای شورای محترم نگهبان قابل رفع بین مجلس و شورای محترم‌نگهبان نیست و اینها دهها بار هم رفت و آمد بکند نهایتاً باید به مجمع‌تشخیص مصلحت نظام فرستاده بشود لذا یکجا همه ایرادهایی را که‌شورای محترم نگهبان گرفته بود را کمیسیون تلفیق مصوب کرد که به‌مجمع تشخیص مصلحت نظام فرستاده بشود، بدیهی است که در آنجاخیلی از موارد چون شکلی است به سرعت حل خواهد شد، بقیه‌ایرادهای غیرشکلی که تعداد آنها هم بسیار کم هستند باتوجه به نوع این‌ایرادها که به دفعات در مجمع تشخیص مصلحت نظام به بحث گذاشته‌شده و بتصویب رسیده، ان‌شاءالله در یک فضای زمانی بسیار کوتاه‌بتصویب خواهد رسید و ان‌شاءالله بودجه سال 84 کشور براساس قانون‌برنامه چهارم توسعه ازسوی دولت محترم تهیه و تقدیم مجلس شورای‌اسلامی خواهد شد. بر این باور هم مجدداً تأکید می‌کنیم که عزیزانمان‌در دوره هفتم مجلس شورای اسلامی مثل دوره ششم که می‌توانست‌برنامه سوم را در هر جاییکه صلاح می‌دانست، اصلاح بکند، آن‌عزیزان هم خواهند توانست که هرجای برنامه چهارم را که بنظرخودشان نیازمند اصلاح بود با تقدیم طرح خاص اصلاح برنامه و یالایحه خاص اصلاح برنامه می‌توانند آنها هم عوض بکنند، هیچ حقی ازعزیزانمان در دوره هفتم نه توسط ما قابل حذف است، نه حذف‌می‌شود و ان‌شاءالله آن عزیزانمان هم حسب تشخیصی که می‌دهند برای‌مصلحت کشور آنطور عمل خواهند کرد. لذا کمیسون تلفیق بر ابقاء برمصوبات مجلس شورای اسلامی رأی داد و امیدوار هستیم که‌عزیزانمان همراهی بفرمایند و ان‌شاءالله برنامه در فرصت زمانی کوتاه‌توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام بتصویب نهایی برسد و ان‌شاءالله برای سال آینده بخشنامه بودجه بر مبنای برنامه چهارم تهیه بشود.والسلام علیکم و رحمه‌الله نایب رئیس ـ خیلی متشکر. منشی (امانی) ـ مخالف آقای دکتر نوبخت هستند. نایب رئیس ـ اجازه بدهید ما بند به بند وارد ایراد شورای نگهبان‌بشویم، نه کلیات آن. ما در هیأت رئیسه بحث کردیم، درحقیقت ایرادکه نیست، ابهامهای شورای نگهبان را نمی‌توانیم بپذیریم، چون شورای‌نگهبان موظف است مغایرت یا عدم مغایرت را اعلام بکند و دلایل آنرا هم سریع اعلام بکند، اینکه ابهام دارد بهرحال (20) روز فرصت‌بوده که می‌توانستند از کمیسیون، افراد دیگر در داخل مجلس برای رفع‌ابهام کمک بگیرند، ضمن اینکه بعضی تعاریف را می‌گویند ما متوجه‌نشدیم. خوب آن دیگر تقصیر ما نیست. عبداللهی ـ تذکر دارم. نایب رئیس ـ بنابراین ما از بند «ب» شروع می‌کنیم، در بند «ب»باتوجه به اینکه مبنای ایرادها یکی است، در آنجا وارد می‌شویم. آقای‌نوبخت! اجازه بدهید تذکر آیین‌نامه‌ای بدهند، بعد شما مخالفت‌بفرمایید. آقای عبداللهی بفرمایید. رضا عبداللهی ـ بسم‌الله الرحمن الرحیم آقای دکتر! عرض بنده به مواد (184)، (186) و (187) برمی‌گردد،اینکه ما امروز دست به این ابتکار بزنیم که ما ابهامات را در پایان دوره‌مجلس ششم نمی‌پذیریم واقعاً چیز جدیدی است یعنی درطول دوره‌مجلس ششم و مجالس قبل، من صبح هم خدمت دوستان در کمیسیون‌تلفیق عرض کردم، در برنامه پنجساله سوم هم که شما نگاه بکنید،ابهامات فراوان بوده است، منتها ما نشسته‌ایم، آقای انصاری هم تشریف‌داشتند، عضو هیأت رئیسه کمیسیون تلفیق هم ایشان بوده، این ابهامات‌بوده، الان اسناد آن هم در اداره کل قوانین موجود است و در دوره ششم‌هم ما طرحها و لوایحی را که تصویب کردیم شورای نگهبان رفته، بعضاًابهام گرفته است، این ابهام را ما اینجا برطرف کردیم، نبوده که مانمی‌پذیریم! خوب، شما نپذیرید! آن آقایان هم اگر بنا بود که مسیرشورای نگهبان را طی بکند و برای مجمع تشخیص نرود که الان این‌قصد را مجلس محترم دارد، خوب دوباره ایراد می‌گرفت. با لج ولجبازی که کار درست نمی‌شود! من عرضم این است قوانینی که ما الان‌گذراندیم، من حالا (4)،(5) مورد آن را عرض می‌کنم، در همین بند«الف» ابهامات... نایب رئیس ـ آقای عبداللهی! اخطار آیین‌نامه‌ای شما چیست؟ عبداللهی ـ اخطار آیین‌نامه‌ای بنده این است که شما ماده... نایب رئیس ـ مواد (184)،(185)،(186) چه نوشته؟ نوشته‌ایرادهای شورای نگهبان، ننوشته ابهامات! عبداللهی ـ عرض می‌کنم، ایرادات، ببینید آقای دکتر! وقتی که‌مفهوم نیست، کلمات را شما نگاه بفرمایید من الان (4)،(5) مورد آن رابگویم... نایب رئیس ـ مثلاً سند ملی، من که نمی‌توانم بروم، سند ملی یک‌تعریفی دارد دیگر! عبداللهی ـ می‌دانم سند ملی تعریف... شما در رابطه با بازارهای‌غیرمتشکل پولی، در همین چند روز اخیر تصویب شد، دقت‌فرمودید، آقایان گفتند آقا! شما در رابطه با عملیات بانکی، این ابهام‌دارد، آمد در کمیسیون اقتصادی، ما این را تعریف کردیم، دوباره‌برایشان فرستادیم، یعنی مجلس که نمی‌تواند دوگانه کار بکند، یعنی‌یکجا آنطوری عمل بکند، یکجا اینطوری بخواهد عمل بکند، الان‌شما در همین بند (11) مثلاً ایرادات که ابهام گرفته شده ملاحظه‌بفرمایید، نوشته «از نظر مفهوم عدالت جنسیتی» خوب این عدالت‌جنسیتی چیست؟ منظور قانونگذار اینجا روشن نیست. یا در رابطه با(فرض کنیم) که بند (8) ایرادات، صدر ماده (73)، از نظر مفهوم‌حقوقی سند ملی است. سند ملی را ما باید در یک قانون تعریف کرده‌باشیم. وقتی تعریف نکردید برای بنده که می‌خواهم تشخیص بدهم،نمی‌دانم که چیست؟ آیا این را باید ایراد بگیرم؟ ایراد نگیرم؟ شأن‌قانونگذاری دارد یا از اختیارات دولت است؟ اینها واقعاً ابهام است،من خواهشم این است که... نایب رئیس ـ خیلی متشکر، ببینید آقای عبداللهی! من اینجابعنوان اداره‌کننده جلسه مسؤول کار خودم هستم. اگر حالا شخص‌دیگری پذیرفته یا نپذیرفته، آن جداست. بنده هم طبق قانون اساسی آن‌برداشت را که اینجا می‌کنم از آیین‌نامه بررسی می‌کنم. عبداللهی ـ طبق آیین‌نامه‌ای که چهارسال عمل کردید باید عمل‌بشود. نایب رئیس ـ قانون اساسی و آیین‌نامه دارد که شورای نگهبان بایدمغایرت یا عدم مغایرت با شرع و قانون اساسی را اعلام بکند. دلایل‌را سریع اعلام بکند و دلایل رد را اعلام بکند، وقتی چیزی را رد نکرده‌است من نمی‌توانم راجع به آن وارد بشوم، شورای نگهبان می‌توانست‌همینجا بگوید که این سند ملی ممکن است مثلاً شامل اسناد مضلّه ونمی‌دانم ضاله و چه بشود، بنابراین خلاف شرع است. بیاید من‌تصویب بکنم. بنده مسؤول این نیستم که مثلاً بروم مفاهیم حقوقی،مفاهیم ادبی، مفاهیم نمی‌دانم اقتصادی...، آنجا کلاس نمی‌شودگذاشت، بنابراین این را ما نمی‌توانیم بپذیریم، تذکر شما هم واردنیست. ما وارد بند «ب» می‌شویم، آقای نوبخت مخالف است، بفرمایید. محمدباقر نوبخت‌حقیقی ـ بسم‌الله الرحمن الرحیم جناب آقای دکتر خاتمی! من چون در جریان کوششهای مجدّانه‌کمیسیون تلفیق و همچنین بحث بسیار جدی همکاران محترم در جلسه‌علنی بودم با اعتقاد از مصوبات مجلس شورای اسلامی درخصوص‌برنامه چهارم دفاع می‌کنم و از چند روز آینده هم که تریبون مجلس‌نیست، از رسانه‌ها هرجا که ضرورت داشته باشد من دفاع خودم را اززحمات و خرد جمعی مجلس ششم، بیان خواهم داشت و این را هم‌تردید ندارم که کارآمدی مجمع محترم تشخیص مصلحت باتوجه به‌حضور شایستگان در آنجا کفایت بالندگی و منقح کردن مصوبات واحیاناً ایراداتی را که شورای محترم نگهبان داشتند را دارد و مجمع‌می‌تواند به نیکویی این را اصلاح بکند. اما چند اشکال اساسی مطرح‌می‌شود، من خواهش می‌کنم از همه نمایندگان محترم به این نکته‌هایی‌که عرض می‌کنم التفات داشته باشند. این زحمت مجلس ششم برای‌اداره بهتر کشور در قالب برنامه صورت گرفته که قطعاً بعنوان یک نقطه‌درخشان در کارنامه مجلس ششم می‌توان از آن یاد کرد. اما اگر این به‌مجمع تشخیص مصلحت برود همه ما می‌دانیم که امکان اصلاح آن‌بخشهایی که در مجمع بتصویب رسید، برای مجلس هفتم و حتی‌یکسال اول مجلس هشتم وجود نخواهد داشت. قطعاً دولت فعلی ودولت آینده هم اگر بنا به تغییرات اقلیمی، تغییرات سیاسی و اجتماعی‌صلاح دانستند که بخشی از قسمتهای قانون برنامه را تغییر بدهندبخاطر اینکه مجمع تشخیص مصلحت آن قسمتها را نظر داد، ما دیگرامکان بررسی را از آنها هم سلب کردیم. قطعاً این به مصلحت نیست،یک جمعی فراهم شده‌اند، به هر تقدیر، آنها هم باید این حق را داشته‌باشند. ضمن اینکه بنده اطمینان دارم اگر آن عزیزان هم بنشینند بهتر ازاین جمعبندی را که صورت گرفته نخواهند داشت ولی ما بی جهت یک‌چنین حقی را از مجلس آتی که آنها هم قانوناً منتخبین مردم هستند و درقانون اساسی دارای حقوقی هستند، این را از آنها، از دولت آینده، ازدولت فعلی و از مجلس هشتم سلب نکنیم. جناب آقای خاتمی! اگر یادتان باشد یک روزی (حالا شاید این‌جمله خیلی مقتضی نباشد من از تریبون، از میکروفن باز این را بگویم،با هم از مراسم ترحیم خانواده جناب آقای عبداللهی برمی‌گشتیم) من به‌شما عرض کردم به هر تقدیر تموجات مجلس در این ادوار (4) دوره و(16) سال... من چهره‌های درخشانی را دیدم که در هیأت رئیسه بودند،رفتند، آمدند و معلوم هم نیست مجلس هشتم چه کسانی آن بالابنشینند، بهرتقدیر ما این اجازه را برای آن مجلس هم حداقل محفوظ‌بداریم که اگر خواستند بتوانند تغییر بدهند. ایرادات شورای محترم‌نگهبان همانطور که التفات فرمودید خیلی گسترده است یعنی می