رأی شماره ۴۰۰ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال بخشنامه شماره ۱۳۰۹۰۱ ـ ۲

مرجع تصویب هیات عمومی دیوان عدالت اداری
تاریخ انتشار 1394/05/15
شماره ویژه نامه ۷۹۷
شماره انتشار ۲۰۵۱۰
شماره نامه
تاریخ نامه

شماره۹۳/۱۰۴۵                                                                           ۲۲/۴/۱۳۹۴ تاریخ دادنامه: ۸/۴/۱۳۹۴       شماره دادنامه: ۴۰۰     کلاسه پرونده: ۹۳/۱۰۴۵ مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری شاکی: آقای زینال زینالی موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره ۱۳۰۹۰۱ـ۲۳/۱۰/۱۳۹۳ وزیر کشور گردش‌کار: آقای زینال زینالی با وکالت آقای محمود قمشال و خانم محبوبه قیانوری به موجب دادخواستی ابطال بخشنامه شماره ۱۳۰۹۰۱ـ۲۳/۱۰/۱۳۹۳ وزیر کشور را خواستارشده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که: «با سلام و عرض ادب احتراماً به وکالت از سوی شاکی صدرالذکر مطالبی را به‌شرح ذیل به‌استحضار می‌رساند: ۱ـ وزیر کشـور در طی نامه‌ای ارسالی به شماره ۱۳۰۹۰۱ـ۲۳/۱۰/۱۳۹۳ که به استانداران، معاونین و روسای مراکز ابلاغ شده طی دستورالعملی مقرر داشته است که «با توجه به برنامه‌ریزیهای صورت گرفته برای برگزاری انتخابات و به منظور جلوگیری از بروز هرگونه شائبه و شبهه دخالت مدیران اجرایی در انتخابات ضروری است به کلیه مدیران ابلاغ شود که مدیران که قصد کاندیداتوری در انتخابات را دارند می‌بایست حداکثر تا اوایل اسفند ماه سال جاری (۱۳۹۳) نسبت به استعفا از سمت خود اقدام نمایند. بدیهی است استعفای افراد مذکور برای انجام فعالیتهای انتخاباتی بعد از تاریخ یاد شده پذیرفته نخواهد شد.» ۲ـ از طرف دیگر بند الف ماده ۲۹ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مقرر می‌دارد «اشخاص زیر (مدیران اجرایی) از داوطلب شدن در حوزه‌های انتخابی سراسر کشور محرومند مگر این که حداقل شش ماه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفا نموده و به هیچ وجه در آن پست شاغل نباشند...» ۳ـ مضافاً مشخص است که ثبت نام انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفند ماه ۱۳۹۴ است. ۴ـ حال با توجه به مراتب فوق که مشخص شد انتخابات، مجلس شورای اسلامی در اسفند ماه ۱۳۹۴ است و مطابق بند الف ماده ۲۹ قانون انتخابات مدیران اجرایی می‌باید شش ماه قبل از ثبت نام نسبت به استعفاء از سمت خود اقدام بنمایند و لذا دستورالعمل صادر شده از سوی وزیر کشور طی نامه شماره ۱۳۰۹۰۱ـ۲۳/۱۰/۱۳۹۳ مبنی بر استعفای مدیران اجرایی در اول اسفند ماه ۱۳۹۳ (حدوداً یک سال قبل از انتخابات) مخالف و در تعارض آشکار با قانون مصوب انتخابات مجلس شورای اسلامی بوده است. لذا از هیأت عمومی دیوان، به جهت مغایرت داشتن دستورالعمل صادر شده از وزارت کشور با قانون مستنداً به ماده ۱۰ و بند اول ماده ۱۲ قانون دیوان عدالت اداری تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر ابطال آن مورد استدعاست. در آخر با توجه به فوریت امر، جهت جلوگیری از تضییع حقوق موکل تقاضای رسیدگی فوری را دارم.» متن بخشنامه مورد اعتراض به قرار زیر است: «بسمه تعالی استانداران محترم سراسر کشور معاونین محترم وزیر رؤسای محترم مراکز سلام علیکم با توجه به در پیش بودن انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و با عنایت به برنامه‌ریزیهای صورت گرفته برای برگزاری هرچه با شکوهتر و با شور و نشاط انتخابات و به منظور جلوگیری از بروز هر گونه شائبه و شبهه دخالت مدیران اجرایی در امر انتخابات ضروری است به کلیه مدیران ابلاغ فرمایید، آن دسته از مدیرانی که قصد کاندیداتوری در انتخابات مزبور را دارند می‌بایست حداکثر تا اول اسفند ماه سال جاری نسبت به استعفاء از سمت خود اقدام نمایند. بدیهی است استعفای افراد مذکور برای انجام فعالیتهای انتخاباتی بعد از تاریخ یاد شده پذیرفته نخواهد شد.» در پاسخ به شکایت مذکور، معاون حقوقی مرکز مدیریت عملکرد، بازرسی و امور حقوقی وزارت کشور، به موجب لایحه شماره ۳۸۳۸ـ۲۲/۱/۱۳۹۴ توضیح داده است که: «سلام علیکم با احترام، بازگشت به ابلاغیه شماره ۹۳۰۹۹۸۰۹۰۵۸۰۰۲۰۷ موضوع پرونده کلاسه ۹۳/۱۰۴۵ـ۲۰/۱۲/۱۳۹۳ درخصوص دادخواست آقای زینال زینالی به خواسته «ابطال دستورالعمل شماره ۱۳۰۹۰۱ـ۲۳/۱۰/۱۳۹۳ وزیر کشور» بدین وسیله در جهت رد دادخواست شاکی نکات ذیل را به استحضار مقام قضایی می‌رساند: ایراد ماهوی: مطابق مفاد بند ۷ ماده ۲۱ اصلاح آیین‌نامه اجرایی قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۲۲/۸/۱۳۹۰ که مقرر شده است « ارائه گواهی رسمی مبنی بر تأیید قبول استعفا و عدم اشتغال در پست و مقام و مشاغل موضوع ماده (۲۹) قانون» صادرکنندگان این آیین‌نامه با آوردن این بند به اهمیت قبول استعفا از طرف مقام تأییدکننده اشاره کرده‌اند. مسلم است همان طور که مقام صادرکننده، حکم انتصاب را صادر می‌کند نسبت به پذیرفتن یا نپذیرفتن استعفا مجاز بوده و حکم قانونی مبنی بر این که مقامات مسؤول مکلف به پذیرفتن استعفا می‌باشند وجود ندارد. نتیجه این که مطابق صریح قوانین و مقررات پیش گفته به صراحت قبول استعفا را از طرف مقامات مجاز برای مدیران ضروری شناخته است، همچنان که تبصره‌های ۲ و ۳ ذیل ماده ۲۹ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی به صراحت، ثبت نام در انتخابات را منوط به پذیرش و قبول استعفا و ارائه گواهی معتبر مشروط کرده است. لذا صدور این ابلاغیه کاملاً قانونی و در حدود اختیارات صادر شده است. علی‌هذا با توجه به مطالب و مستندات معنونه صدرالذکر تقاضای رد دادخواست شاکی مورد استدعاست.» هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به‌صدور رأی مبادرت می ‎ کند.   رأی هیأت عمومی مطابق بند الف ماده ۲۹ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی اصلاحی سال ۱۳۹۰، اشخاص موضوع این بند از داوطلب شدن در حوزه‌های انتخابیه سراسر کشور محروم اعلام شده‌اند مگر این که حداقل ۶ ماه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفاء نموده و به هیچ وجه در آن پست شاغل نباشند. نظر به این که انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در اسفند ماه سال ۱۳۹۴ برگزار خواهد شد ولیکن وزیر کشور در بخشنامه شماره ۱۳۰۹۰۱ـ۲۳/۱۰/۱۳۹۳، مهلت ۶ ماه مقرر برای استعفاء را افزایش داده است و در بخشنامه تاکید کرده است که  مدیران موضوع بخشنامه حداکثر تا اول اسفندماه ۱۳۹۳، بایست نسبت به استعفاء از سمت خود اقدام کنند و این امر مغایر حکم مقرر در بند الف ماده ۲۹ قانون صدرالذکر است، بنابراین بخشنامه مورد اعتراض مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می‌شود. رئیس هیأت عمومی‌دیوان عدالت اداری ـ محمدجعفر منتظری