رأی شماره ۴۲۴ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص ابطال دستورالعمل تأسیس و راه‌ان

        تاریخ: 18/6/1386        شماره دادنامه: 424        کلاسه پرونده: 84/384        مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.        شاکی: آقای حسین عباسی.        موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل تاسیس و راه اندازی مرکز مشاوره به شماره 011/1/04/101/74/19 مورخ 25/4/1381 مصوب فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.        مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته‎است، طبق اصول 53، 138 و 170 قانون اساسی، ایجاد و تأسیس یا راه اندازی تشکیلات اداری یا سازمانی جدید اختصاص به مقنن دارد. نیروی انتظامی در تهیه دستورالعمل مورد شکایت ماذون از قبل مقنن نبوده ودر واقع سلیقه شخص فرمانده بوده که خارج از حیطه وظایف اداری وی می‎باشد. 1ـ تعیین تکالیف، استمرار یا ادامه تکالیف، الزامات اشخاص خصوصی یا عمومی و تعیین جرائم و تخلفات و ضرورت تعقیب قانونی، دریافت وجه یا پرداخت آن یا قائل شدن استثناء و نحوه و شرایط استفاده از بیت المال و ضمانت اجرای تضییع حقوق اشخاص خصوصی، مراجع تشخیص رسمی و مراحل احقاق حق همگی اختصاص به مقنن دارد و مغایر با اصول 53 و 138 قانون اساسی و مغایر با قانون ناجا مصوب 1369 می‎باشد و دیوان محاسبات کشور در این رابطه هیچ کنترل و نظارتی راجع به دریافتها و پرداختها طبق شق‌های 9، 10، 11، 12، 13، 17 و 19 ندارد و در واقع ناجا خودش وضع قانون کرده و خودش هم نظارت ندارد و ضمانت اجرائی ندارد. علیهذا طبق اصل 170 قانون اساسی تقاضای ابطال دستورالعمل مورد شکایت را دارد. معاون حقوقی و امور مجلس ناجا در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 1739=7/1/39/01/402 مورخ 8/9/1385 اعلام داشته‎اند، الف ـ ساختار و تعیین مراکزی به عنوان مشاوره در نیروی انتظامی به موجب ماده 8 قانون نیروی انتظامی مصوب 1369 تعیین شده و مشاغل آنان براساس ماده 20 قانون استخدام نیروی انتظامی مصوب 1382 طبقه‌بندی و تعریف گردیده است. ب ـ با توجه به جزء (د) بند 8 ماده 4 قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران «پیشگیری از وقوع جرائم» یکی از وظایف نیروی انتظامی در مقام ضابط قوه قضائیه می‎باشد و یکی از اهداف تنظیم دستورالعمل راه اندازی مرکز مشاوره برای ناجا، کاهش بار انتظامی و قضائی از طریق آموزش و اصلاح رفتارهای فردی ضداجتماعی مراجعان که زمینه ساز بروز جرائم می‎باشد. ج ـ با توجه به تقسیم جرائم به قابل گذشت و غیرقابل گذشت در ماده 4 قانون آیین دادرسی در امور کیفری مصوب 1378 مصالحه در جرائم قابل گذشت (موضوع ماده 727 قانون مجازات اسلامی) موجب توقف رسیدگی یا اجرای حکم قضائی می‎گردد و در جرائم غیرقابل گذشت با توجه به بند یک ماده 22 قانون مجازات اسلامی یکی از جهات تخفیف مجازات می‎باشد. لذا مشاوره به طرفیت پرونده و در صورت حصول سازش مراتب به مقام قضائی ارسال می‎گردد و این امر هیچ گونه خللی در اختیارات مقام قضائی وارد نمی‎سازد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درتاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رأی می‎نماید. رأی هیأت عمومی         نظر به اینکه اخذ مالیات، عوارض و هرگونه وجهی به هر عنوان از اشخاص منوط به حکم صریح مقنن یا ماذون از قبل قانونگذار است، بنابراین بند 9 قسمت (ج) دستورالعمل تاسیس و راه اندازی مرکز مشاوره به شماره 011/04/101/74/19 مورخ 25/4/1381 مبنی بر دریافت مبلغ 3000 ریال به عنوان حق‌المشاوره از هر یک از افراد مراجع به مرکز مشاوره نیروی انتظامی خارج از حدود اختیارات فرمانده نیروی انتظامی در وضع مقررات دولتی می‎باشد و مستنداً به قسمت اخیر اصل 170 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بند یک ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 ابطال می‎شود.