رأی شماره ۱۲۹۶ـ ۱۴۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص تعمیم مقررات مربوط به حقوق

        تاریخ:9/11/1386 ـ 8/3/1387        شماره دادنامه: 1296 ـ 146        کلاسه پرونده: 85/832 ـ 85/833        مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.        شاکی: آقای تورج قدسی زاد ـ مستشار شعبه 15 دیوان.        موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض آراء صادره از شعب 4، 5، 6 و 7 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری.        مقدمه: الف ـ1ـ شعبه چهارم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 83/681 موضوع شکایت محمدابراهیم ناوکی‌یاسمنج به طرفیت، گمرک جمهوری اسلامی ایران به خواسته، استرداد وجوه دریافتی به شرح دادنامه شماره 1784 مورخ 21/7/1383 چنین رأی صادر نموده است، ... نظر به اینکه درخصوص اتهام نامبرده دایر بر قاچاق کالا برابر رأی شماره 16/1/83/8 مورخ 16/1/1383 شعبه دوم ویژه قاچاق کالا و ارز تعزیرات حکومتی تبریز قرار منع تعقیب صادر گردیده است، بنابراین با ورود کالای مجاز مطالبه حقوق گمرکی و سود بازرگانی براساس تعرفه‎های سال جاری قانونی نمی‎باشد و اعتراض موجه به نظر می‎رسد، لذا حکم به ورود شکایت شاکی و اجابت خواسته صادر می‎گردد. الف ـ2ـ شعبه پنجم تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 83/611 موضوع تقاضای تجدیدنظر دفتر حقوقی گمرک ایران نسبت به دادنامه شماره 1784 مورخ 21/7/1383 شعبه چهارم دیوان به شرح دادنامه شماره 173 مورخ 31/2/1384 با رد تجدیدنظرخواهی دادنامه بدوی را تایید نموده است. ب ـ1ـ شعبه پانزدهم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 84/1076 موضوع شکایت بایرامعلی نریمانی‌ابللو به طرفیت، گمرک جمهوری اسلامی ایران به خواسته، الزام گمرک مشتکی‎عنه به محاسبه قیمت روز و ورود کالا به شرح دادنامه شماره 2194 مورخ 7/12/1384 چنین رأی صادر نموده است، نظر به اینکه حسب مستفاد از دادنامه شماره 317ـ30/8/1378 و 210ـ2/6/1382 صادره از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در ابطال بند 3 بخشنامه‎های شماره 61559/418/109/54 مورخ 8/4/1379 و 306ـ20ـ 8/14/55 مورخ 19/1/1374 گمرک ایران و قاچاق شناخته نشدن کالای ورود موقت موصوف و در نتیجه مجاز محسوب شدن ورود آن به کشور با تبدیل به قطعی شدن ورود موقت این کالا مطالبه حقوق گمرکی و سود بازرگانی براساس تعرفه‎های تقدیم اظهارنامه تبدیل به قطعی شدن ورود کالا موجه نبوده بلکه بر مبنای تعرفه ورود موقت که در مورخ 26/1/1380 صورت گرفته و از ابتدا کاشفیت بر عدم قاچاق بودن آن داشته، منطبق با موازین قانونی تشخیص در نتیجه با عدم دفاع موثر و موجهی از سوی گمرک مشتکی‎عنه مستنداً به قسمت اخیر شق (پ) بند یک ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت شاکی و الزام گمرک خوانده به احتساب حقوق گمرکی و سود بازرگانی بر مبنای تعرفه ورود موقت کالا صادر و اعلام می‎دارد. ب ـ2ـ شعبه ششم تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 85/91 موضوع تقاضای تجدیدنظر گمرک ایران نسبت به دادنامه 2194 مورخ 7/12/1384 شعبه پانزدهم بدوی دیوان به شرح دادنامه شماره 499 مورخ 27/4/1385 چنین رأی صادر نموده است، نظر به اینکه به شرح آراء صادره از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه‎های 133، 134 مورخ 29/3/1384 بخشنامه شماره 48974/113/14/71/82 مورخ 30/2/1383 مدیرکل دفتر صادرات گمرک ایران مغایرتی با قانون نداشته و در اجرای مقررات قانونی مربوط تنظیم و صادر گردیده است و نظر به اینکه براساس مندرجات بخشنامه مذکور اشاره به حقوق ورودی بر مبنای روز تبدیل اظهارنامه از حالت ورود موقت به قطعی گردیده است، بنابراین آنچه که مورد نظر گمرک می‎باشد یعنی پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و سایر عوارض متعلقه به مأخذ زمان تبدیل اظهارنامه از حالت ورود موقت به قطعی و وسیله صاحبان شکر وارداتی نمی‎تواند مغایرتی با قانون داشته نتیجتاً شکایت و خواسته شاکی تجدیدنظرخوانده فعلی وارد نبوده با این وصف تجدیدنظرخواهی وارد است ضمن اعلام ورود آن و نقض دادنامه معترض‎علیه حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می‎گردد. ج ـ1ـ شعبه نوزدهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده کلاسه 82/2216 موضوع شکایت خداداد قره ضیاءالدین به طرفیت گمرک سهلان تبـریز به خواسته، محاسبه طبق جـدول حقوقی گمرکی زمان ورود کالا به شرح دادنامه شماره 2655 مورخ 28/11/1383 چنین رأی صادر نموده است، ... با عنایت به مفاد رأی شماره یک مورخ 18/1/1382 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و همچنین مصوبه مورخ11/8/1382 هیأت وزیران که مقرر نموده « کلیه اشخاصی که پایان سال 1379 با استفاده از تسهیلات موضوع ماده 12 قانون مقررات صادرات و واردات مصوب 1372 اقدام به ورود موقت کالا نموده‎اند و حکم قضائی قطعی برای آنها صادر نشده است تا پایان سال 1382 فرصت دارند تا نسبت به ثبت سفارش کالا و پرداخت حقوق ورودی زمان ترخیص قطعی مبادرت نموده و رفع تعهدنمایند» و با التفات به‎اینکه عطف به‎ماسبق نمودن مقررات بدون اذن قانونگذار تجویز نگردیده و از طرفی در مقام تردید و عدم وجود مقررات صریح در مورد مطالبات و حقوق مالی بایستی به قدر متیقّن و مسلم اکتفاء نمود و نهایتاً با در نظر گرفتن فتوای مقام معظم رهبری در اینکه ملاک در محاسبات جرائم، زمان وقوع تخلف می‎باشد نه زمان محاسبه و رسیدگی، لذا شکایت به کیفیت مطروحه موجه و وارد است و اقدام گمرک در تقویم محاسبه حقوق گمرکی و عوارض متعلقه بر مبنای تعرفه و جدول سال 1382 خلاف ضوابط و مقررات می‎باشد و بالنتیجه رأی به ورود شکایت و الزام گمرک به محاسبه مورد براساس جدول حقوقی گمرکی سال ورود (سال 1380) صادر و اعلام می‎گردد. ج ـ2ـ شعبه چهارم تجدیدنظر دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 84/1486 موضوع تقاضای تجدیدنظرخواهی اداره کل گمرک سهلان تبریز نسبت به دادنامه شماره 2655 مورخ 28/11/1383 صادره از شعبه نوزدهم به شرح دادنامه شماره 654 مورخ 26/4/1385 چنین رأی صادر نموده است، اظهارنظر مدیرکل امور واردات دلالت صریح بر تشخیص عوارض گمرک هنگام ورود موقت داشته است. لذا ایرادات ابرازی اداره طرف شکایت به دادنامه شعبه بدوی موجب فسخ دادنامه معترض‎علیه نیست و چون مطابق مقررات و صحیحاً صادر شده است ضمن رد تجدیدنظرخواهی دادنامه تجدیدنظر خواسته تایید می‎گردد. دـ1ـ شعبه چهاردهم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 82/1522 موضوع شکایت تورج قدسی‌زاد به طرفیت، گمرک شهید رجایی و گمرک شهریار به خواسته، اعمال عوارض گمرکی و سود بازرگانی زمان صدور پروانه ورود موقت جهت تبدیل آن به قطعی به شرح دادنامه شماره 3065 مورخ 4/12/1383 چنین رأی صادر نموده است، نظر به اینکه طبق تبصره یک ماده 19 قانون امور گمرکی و ماده 142 آیین‎نامه اجرائی قانون مذکور کالای ورود موقت مشمول حقوق گمرکی سود بازرگانی عوارض و مقررات زمان ترخیص موقت بوده مگر اینکه در زمان تبدیل پروانه ورود موقت به قطعی شرایط و مقررات به نفع صاحب کالا تغییر نموده باشد که در این صورت تسهیلات برقرار شده قابل اعمال خواهد بود، فلذا با عنایت به مراتب یاد شده شکایت مطروحه را وارد تشخیص داده و حکم به ورود آن صادر و اعلام می‎گردد. دـ2ـ شعبه هفتم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه84/146موضوع تقاضای تجدیدنظر گمرک جمهوری اسلامی ایران نسبت به دادنامه شماره 3065 مورخ4/12/1383 شعبه چهاردهم دیوان به شرح دادنامه شماره 1814 مورخ 3/11/1384 چنین رأی صادر نموده است، با توجه به دفاع موثر گمرک و مفاد رأی شماره 134، 133 مورخ 29/3/1384 هیأت عمومی رأی معترض‎عنه مخدوش بوده علیهذا ضمن فسخ دادنامه شماره 3065 مورخ 4/12/1383 به علت فقد دلیل شکایت شاکی را غیر وارد تشخیص و حکم به رد شکایت صادر و اعلام می‎گردد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رأی می‎نماید. رأی هیأت عمومی         همانطور که در دادنامه 134ـ133 مورخ 29/3/1384 هیأت عمومی دیوان تصریح شده است، کالاهائی که به صورت ورود موقت وارد کشور شده لیکن پس از تکمیل یا تولید توسط واردکننده از کشور خارج نشده بلکه به مصرف داخلی رسیده است، مشمول تعریف کالای مصرف شده در داخل کشور و تابع قوانین و مقررات امور گمرکی مربوط به این قبیل کالاها محسوب می‎شود. بنابراین تعمیم مقررات مربوط به حقوق و سود گمرکی کالای ورود موقت که به حکم مقنن اختصاص به کالای صادراتی درخصوص مورد دارد به کالائی که پس از ورود و تکمیل به مصرف داخلی رسیده فاقد وجاهت قانونی است و دادنامه‎های شماره 1814 مورخ 3/11/1384 شعبه هفتم تجدیدنظر و شماره 499 مورخ 27/4/1385 شعبه ششم تجدیدنظر دیوان مبنی بر رد شکایت شاکیان در این مورد صحیح و موافق قانون می‎باشد. این رأی به استناد بند 2 ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری ذیربط در موارد مشابه لازم‎الاتباع است.