رأی شماره ۲۵۳ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع تعیین محدودیت زمانی (نیمسال او

مرجع تصویب
تاریخ انتشار 1390/07/07
شماره ویژه نامه ۱۹۳۹۱
شماره انتشار ۱۹۳۹۱
شماره نامه
تاریخ نامه

که پذیرفته شده جدید، تقاضای کتبی خود را برای تطبیق آنها ارائه کرده است، خارج از حدود اختیارات دانشگاه پیام نور می‌باشد         تاریخ دادنامه: 21/6/1390  شماره دادنامه: 253   کلاسه پرونده: 89/509      مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری      شاکی: آقای منصور شاه حسینی      موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره 11 ماده 55 آیین‎نامه آموزشی دانشگاه پیام نور مصوب 18/7/1380 و اصلاحات 11/2/1381 شورای دانشگاه پیام نور      گردش کار: آقای منصور شاه حسینی به موجب دادخواست تقدیمی، ابطال تبصره 11 ماده 55 آیین‎نامه آموزشی دانشگاه پیام نور مصوب 18/7/1380 و اصلاحات 11/2/1381 شورای دانشگاه پیام نور را خواستار شده و در توضیح و تبیین خواسته خویش اعلام کرده است که:« دانشگاه پیام نور در تدوین آیین‎نامه آموزشی خود، برابر تبصره 11 ماده 55 چنین مقرر داشته است:      « پذیرفته شده جدید، حداکثر تا پایان اولین نیمسال تحصیلی بعد از پذیرش، موظف به ارائه ریز نمرات تایید شده واحدهایی است که تقاضای کتبی خود را برای تطبیق آنها ارائه کرده است، فرصت مذکور تمدید نمی‎شود». متعاقباً دستورالعمل اجرایی تبصره مذکور را جهت انجام امر تطبیق و پذیرش واحدهای درسی متقاضیان، به واحدهای تابعه خویش ابلاغ کرده است بدیهی است بسیاری از دانشجویان شاغل به تحصیل در این دانشگاه از میان فارغ التحصیلان سنوات قبل دانشگاههای معتبر کشور بوده‎اند لیکن بنا به مقتضیات زمانی ناگزیر به تحصیل مجدد در رشته‎های مرتبط با امور شغلی یا منطبق با سلیقه شخصی خویش هستند که موجبات این امر در دانشگاه پیام نور به شیوه فراگیر فراهم شده است. طبیعه ًدانشجویان مذکور در جریان تحصیل در دانشگاه پیام نور، به منظور صرفه‎جویی در وقت و هزینه، خواستار تطبیق واحدهای درسی گذرانده شده در دانشگاه سابق بوده و دانشگاه پیام نور به پذیرش کلیه واحدهای درسی گذرانده شده در هر یک از دانشکده‎های معتبر کشور با موفقیت در امتحانات مربوط موظف شده است. اما این دانشگاه در اقدامی غیر قانونی در تدوین آیین‎نامه آموزشی خویش، انجام امر پذیرش و تطبیق واحدهای درسی دانشجویان متقاضی را مقید به مهلت در ظرف زمانی خاص (تا اولین نیمسال تحصیلی پس از پذیرش) کرده است و پس از انقضای موعد مذکور، انجام این تکلیف قانونی را از خود سلب و ساقط کرده است و با این وصف موجبات تضییع حقوق این جانب و بسیاری از دانشجویان مشمول را فراهم آورده‎است. اساساً مقیّد کردن پذیرش و تطبیق واحدهای گذرانده شده در دانشگاههای معتبر کشور به زمان خاص فاقد محمل قانونی است و این جانب نیز از آسیبهای ناشی از این تصمیم مغایر با قانون، مصون نبوده‎ام. علی‎رغم این که فارغ‌التحصیلان رشته روان‎شناسی در سال 1370 از دانشگاه تهران هستم و در سال 1386 نیز در رشته حقوق دانشگاه پیام نور پذیرفته شده‎ام هر چند گواهی ریزنمرات تحصیلی واحدهای گذرانده شده خود را در مهر ماه سال 1386 (مقارن با پذیرفتـه شدن در دانـشگاه پیام نور) از محل تحصیل سابق اخذ کرده‎ام لیکن صرفاً به لحاظ این که در فرجه زمانی مندرج در تبصره 11 ماده 55 آیین‎نامه آموزشی، موفق به ارائه آن نشده‎ام، مورد پذیرش و تطبیق از سوی دانشگاه قرار نگرفته و موجبات تضییع آشکار حقوق این جانب و سایر دانشجویان با وضعیت مشابه فراهم شده است. این تبعیض ناروا ضمن مغایرت با اصل 20 قانون اساسی و مدلول بند 9 ماده 3 قانون اساسی، عملاً کیفیت و محتوای آموزشی سایر دانشگاهها را زیر سئوال برده و سبب تحمیل هزینه و وقت برای بدنه آموزشی دانشگاهها شده است و بر خود دانشجو هم هزینه مجدد و صرف وقت اضافی را تحمیل می‎کند، پر واضح است که قید و شرط مندرج در تبصره 11 ماده 55 آیین‎نامه موصوف بر خلاف موازین قانونی و خارج از حدود اختیارات قوه مجریه (شورای دانشگاه پیام نور) است، به طوری که حتی به موجب رأی شماره 466 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، بند 5 همین ماده نیز به لحاظ مغایرت با اصول قانون اساسی ابطال شده است علی‎ای‎ّحال از محضر مقدس قضات محترم مستنداً به اصل 170 و اصل 20 و مدلول بند 9 اصل 3 قانون اساسی و بند یک ماده 19 و 42 قانون دیوان عدالت اداری، ابطال تبصره 11 ماده 55 مورد استدعاست.»         علی‎رغم ابلاغ دادخواست، تا زمان رسیدگی به پرونده در هیأت عمومی لایحه دفاعیه‎ای از طرف مشتکی‎عنه واصل نشده است. بنابراین هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی و مشاوره با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رأی مبادرت می‎کند. رأی هیأت عمومی       نظر به اعتبار نتایج گذراندن واحدهای درسی در هر یک از دانشکده‎های معتبر کشور و ضرورت پذیرش کلیه واحدهای درسی که با موفقیت در امتحانات مربوط طی شده است، وضع قاعده آمره به شرح تبصره 11 ماده 55 آیین‎نامه آموزشی دانشگاه پیام نور مصوب 10/7/1380 که مقرر داشته است: « پذیرفته شده جدید حداکثر تا پایان اولین نیمسال تحصیلیِ بعد از پذیرش، موظف به ارائه ریز نمرات تایید شده واحدهایی است که تقاضای کتبی خود را برای تطبیق آنها ارائه کرده است. فرصت مذکور تمدید نمی‎شود.» مغایر اعتبار واحدهای درسی گذرانده شده و خارج از حدود اختیارات دانشگاه پیام نور در وضع مقررات دولتی است لذا مستنداً به بند یک ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‎شود.