168« فرد ایرانی که در خارج مرتکب جرم و محکوم شده است و مجدداً در ایران محاکمه نمی‌شود.» سؤال ـ یک راننده ایرانی درترکیه با سرنگون شدن اتوبوس مرتکب قتل غیرعمدی عده‌ای شده است چنانچه راننده مقیم شهرستان قم باشد و اولیاء دم از راننده شکایت نمایند تکلیف چیست؟ نظریه شماره2595/7 ـ 15/4/1382 نظریه اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضائیه اولاً ـ چون قتل و صدمات ناشی از واژگون شدن اتوبوس، درترکیه به وقوع پیوسته و چون حسب مستفاد از استعلام مبنی بر محبوس شدن راننده به مدت سه ماه در ترکیه، ظاهراً تعقیب و محاکمه متهم در ترکیه انجام شده است. لذا در صورت محکومیت او در ترکیه، محاکمه دوباره راننده در ایران تجدید خواهدشد. در غیراین صورت، حسب ماده7 (1) قانون مجازات اسلامی در هرجا که راننده در ایران دستگیر شود، همان مرجع صلاحیت رسیدگی خواهدداشت و مطالبه دیه هم در همان پرونده کیفری صورت خواهدگرفت. ثانیاً ـ در صورتی که متهم در ترکیه محکومیت یافته باشد ولی دیه مسکوت مانده باشد، در این صورت چون پرونده کیفری در ترکیه موجود است و صدور حکم به پرداخت دیه در آنجا مقدور نبوده، لذا اولیاء دم مقتولین و مصدومین می‌توانند به دادگاه محل اقامت راننده در قم با تقدیم دادخواست، در مقام مطالبه دیه برآیند. ***** 169« خروج شرکاء شرکت، نیاز به ثبت خروج ندارد و چنانچه پول سهم نگرفته باشند حق دارند هم پول سهم بگیرند هم سود آن» سؤال ـ در یک شرکت تعاونی عده‌ای از شرکاء استعفا داده ولی مراتب به اداره ثبت شرکتها اعلام نشده است آیا بعد از چند سال شرکاء مذکور حق دارند از طریق دادگاه سود خود را از شرکت مطالبه نمایند. نظریه شماره7246/7 ـ 6/10/1378 نظریه اداره حقوقی با توجه به قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 13/6/1370 و آئین‌نامه اجرائی آن مصوب 14/5/1371 ضرورتی به ثبت خروج بعضی از شرکاء از شرکت تعاونی نیست. شرکائی که از عضویت شرکت استعفاء کرده‌اند چنانچه پول سهام خود را دریافت کرده باشند سودی به آنها تعلق نمی‌گیرد در غیر اینصورت با توجه به میزان سرمایه یا سهام استحقاق دریافت سود را دارند و صرف استعفا تأثیری در سقوط حق آنان ندارد. ***** 170چنانچه مرتکب جرم در خارج از کشور، طبق قوانین جزائی آن کشور محکوم و حکم صادره اجراء شده باشد در صورت بازگشت به ایران تعقیب مجدد وی به همان اتهام خلاف اصول دادرسی کیفری است مگر در مواردی که در قانون اجازه تعقیب مجدد داده شده باشد. سؤال ـ چنانچه افرادی در خارج از کشور ایران مرتکب جرمی شده و مطابق قوانین آن کشورها تعقیب و محاکمه شده و کیفر مقرر در حکم را تحمل کرده باشند چنانچه به ایران مراجعت نمایند آیا اتهام آنها به هر شکل و کیفیتی بوده باشد دوباره در ایران می‌‌توان آنها را محاکمه و مجازات نمود؟ نظریه شماره979/7 ـ 16/3/1381 نظریه اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضائیه با توجه به ماده3 (2) از قانون مجازات اسلامی که مقرر داشته: « قوانین جزائی درباره کلیه کسانی که در قلمرو حاکمیت زمینی، دریائی و هوائی جمهوری اسلامی ایران مرتکب جرم شوند اعمال می‌گردد. مگر آن که به موجب قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد.» چنانچه مرتکب در خارج از کشور ایران مرتکب جرائمی شده و طبق قوانین کشور محل وقوع جرم محاکمه و حکم صادره نیز در مورد وی اجراء شده باشد تعقیب مجدد وی در ایران به همان اتهام خلاف اصول کلی دادرسی کیفری می‌باشد مگر در مواردی که در قوانین موضوعه خلاف آن تصریح شده باشد.ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1ـ ماده7 قانون مجازات اسلامی: علاوه بر موارد مذکور در مواد 5 و 6 هر ایرانی که در خارج ایران مرتکب جرمی شود و در ایران یافت شود طبق قوانین جزائی جمهوری اسلامی ایران مجازات خواهدشد. 2ـ ماده 3 قانون مجازات اسلامی: قوانین جزائی درباره کلیه کسانی که در قلمرو حاکمیت زمینی، دریائی و هوائی جمهوری اسلامی ایران مرتکب جرم شوند اعمال می‌گردد مگر این که به موجب قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد.