نظریه مشورتی اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضائیه (۱۷۶)

1761ـ احراز مجرمیت متهم یا عدم آن در صلاحیت دادگاه مجری نیابت نیست، بلکه در صلاحیت دادگاه معطی نیابت است.2ـ اعزام متهم بدون اخذ تأمین و به صورت تحت‌الحفظ از طرف مرجع نایب به مرجع نیابت دهنده خلاف قانون است.           سؤال ـ آیا اعزام متهم بدون اخذ تأمین و به صورت تحت‌الحفظ از طرف مرجع نایب به مرجع نیابت‌دهنده خلاف موازین قانونی نیست؟ نظریه شماره8367/7 ـ 11/10/1382 نظریه اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضائیه            چون رسیدگی به اصل اتهام در صلاحیت مرجع معطی نیابت است بنابراین اظهارنظر درخصوص ماهیت اتهام و احراز بزهکاری یا بی‌گناهی فرد یا افراد که در حقیقت مدعی اظهارنظر در مورد مجرمیت یا منع تعقیب متهم باشد در صلاحیت دادگاه مجری نیابت نبوده و در صلاحیت مرجع معطی نیابت می‌باشد و امر اظهارنظر قابل تفویض به دادگاه مجری نیابت نمی‌باشد و چنین اقدامی خلاف قانون و اصول دادرسی و حقوقی است. بعبارت دیگر کلیه اقدامات قضات اعم از این که رأساً انجام شود یا با تفویض نیابت صورت گیرد باید در محدوده قانون و براساس موازین قانونی صورت پذیرد و چنانچه تقاضای اجرای نیابتی خلاف قانون باشد، قاضی مجری نیابت مکلف به اجرای آن نیست.           ـ با توجه به ماده60 (1) قانون آیین‌ دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری، اعزام متهم یا متهمان بدون اخذ تأمین و بصورت تحت‌الحفظ از طرف مرجع نایب به مرجع نیابت‌دهنده خلاف موازین قانونی است. زیرا به موجب ماده132 (2) قانون مرقوم قاضی پس از تفهیم اتهام به متهم مکلف به صدور قرار تأمین است و در صورتی که حداکثر ظرف 24 ساعت اقدام به تحقیق و نتیجتاً  اخذ تأمین از وی نکند و متهم را بدون صدور قرار تأمین به شرحی که در استعلام آمده تحت‌الحفظ اعزام نماید و متهم بیش از 24 ساعت تحت‌الحفظ باشد نه تنها خلاف موازین قانونی عمل کرده بلکه مرتکب جرم هم شده است.ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ           1ـ ماده60 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری:           هنگامی که دادگاه درخواست تحقیق از متهمی را از دادگاه دیگری نماید می‌تواند نوع تأمین را معین کرده، یا آن را بنظر دادگاهی که تحقیق از آن درخواست شده است واگذار نماید در مواردی که دادگاه تقاضاکننده نظری در مورد تأمین اظهار نکرده باشد و یا برای دادگاهی که تحقیق از آن درخواست شده احراز شود که تأمین اخذ نشده و یا آن را نامتناسب تشخیص دهد به نظر خود تأمین متناسبی اخذ خواهدکرد.           تبصره ـ دادگاه مجری نیابت می‌تواند انجام مورد نیابت را به قاضی تحقیق محول نماید.           2ـ ماده 132 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری:           توجه: در ذیل نظریه شماره........ نوشته شده است. معاون اول رئیس جمهور ـ پرویز داودی