شماره۱۶۰۳۳۲/ت۴۱۰۷۴هـ ۱۶/۱۰/۱۳۹۲ وزارت جهاد کشاورزی ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت ـ وزارت راه و شهرسازی ـ وزارت کشور وزارت نفت ـ سازمان حفاظت محیط‌زیست ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ـ معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور هیأت وزیران در جلسه مورخ ۲۷/۹/۱۳۹۲ بنا به پیشنهاد شماره ۳۲۸۵۰/۰۲۰ مورخ ۲۱/۱۰/۱۳۹۱ وزارت جهاد کشاورزی و به استناد تبصره ماده (۱۴۸) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۹ـ برنامه بهینه‌سازی پایش، حفظ، بهره‌برداری و مدیریت جنگلهای کشور را به شرح زیر تصویب نمود: برنامه بهینه‌سازی پایش، حفظ، بهره‌برداری و مدیریت جنگلهای کشور ماده۱ـ در این تصویب‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند: الف ـ بهره‌برداری از جنگل: استفاده از ظرفیتهای قابل تحمل اکولوژیکی و اقتصادی در چارچوب مدیریت پایدار جنگلها. ب ـ پارک جنگلی: مجموعه جنگلی طبیعی یا دست کاشت با محدوده معین که به‌دلیل موقعیت مکانی مناسب و قابلیت‌های طبیعی و جذابیت‌ها برای تأمین هدف‌های تفریحی، گردشگری، تفرجی، زیست محیطی و حفاظتی، مدیریت و استفاده می‌شود و به‌سه دسته پارک جنگلی طبیعی، طبیعت و دست کاشت تقسیم می‌گردد. ج ـ جنگل حفاظتی: جنگلی که به علت شرایط خاص رویشگاه از قبیل شیب، حساسیت خاک به فرسایش، استعداد زمین به لغزش و رانش، خطر نابودی ذخایر جنگلی و بوم ساخت‌های (اکوسیستم) جنگل، حفظ منظر، زمین آبی و نظایر آن تحت مدیریت خاص قرار می‌گیرد. دـ محصولات غیرچوبی: محصولاتی از قبیل ریشه، برگ، صمغ، مان، گال و پوست‌گونه‌های جنگلی. هـ ـ برنامه ملی جنگلی: برنامه‌ای شامل محورهای کلی طرحهای مدیریت منابع جنگلی و ارتباط آن با سایر فعالیتها در سطح ملی و منطقه‌ای به منظور اعمال مدیریت پایدار جنگل. وـ طرح مدیریت منابع جنگلی: سند مدونی از مجموعه فعالیتهای اجرایی مرتبط با هم که براساس شاخصها و نشانگرهای مدیریت پایدار جنگل برحسب زمان و مکان برای محدود‌ه‌ای از جنگل تهیه می‌گردد. ماده۲ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است بهره‌برداری از جنگلهای کشور را در چارچوب طرح مدیریت منابع جنگلی براساس شاخصها و نشانگرهای مدیریت پایدار جنگل به شرح پیوست که تأیید شده به مهر «دفتر هیأت دولت» است، ساماندهی نماید. تبصره۱ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است با همکاری سازمان حفاظت محیط‌زیست و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و وزارت صنعت، معدن و تجارت، بسته‌های اجرایی حصول شاخصها و نشانگرهای موضوع این ماده را ظرف یک سال تهیه و اجرا نماید. تبصره۲ـ بهره‌برداری از جنگلهایی که تحت پوشش طرحهای مدیریت منابع جنگلی نیستند تا زمانی که برای آنها طرح مدیریت منابع جنگلی تهیه و اجرا نشده است، تابع قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع ـ مصوب ۱۳۴۶ـ و اصلاحات بعدی آن می‌باشد. ماده۳ـ بهره‌برداری از محصولات غیرچوبی صرفاً براساس تبصره (۷) الحاقی به ماده (۳) قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع ـ مصوب ۱۳۷۶ـ مجاز می‌باشد. ماده۴ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است برنامه ملی جنگلهای کشور را متناسب با شرایط رویشی مناطق پنجگانه (هیرکانی، ارسبارانی، زاگرسی، ایران تورانی و خلیج‌فارس و عمانی) با تأکید بر اصل حفاظت و توسعه پایدار ظرف یک سال تهیه و به هی أت وزیران ارایه نماید. ماده۵ ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری موظف است با همکاری سازمانهای جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور و حفاظت محیط‌زیست نسبت به‌تعیین و ثبت یک منطقه در هر یک از مناطق رویشی پنجگانه جنگلهای کشور به عنوان میراث طبیعی ملی و جهانی در چارچوب قوانین مربوط مبادرت نماید. تبصره ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری موظف است منابع مورد نیاز برای اجرای این ماده را از محل بودجه عمومی، ردیف‌های درآمد ـ هزینه و سایر منابع در اختیار تأمین نماید. ماده۶ ـ سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور موظف است اجرای طرحهای جنگلداری در شمال کشور را به نحوی برنامه‌ریزی و مدیریت نماید که چوب حاصل از بهره‌برداری جنگل، صرفاً از درختان آسیب دیده (شکسته، افتاده، ریشه‌کن، آفت‌زده) وعملیات پرورشی تأمین گردد. ماده۷ـ به منظور کاهش فشار جنگل‌نشینان و روستاهای حاشیه جنگل بر منابع جنگلی و جایگزینی سوختهای فسیلی به جای چوب و هیزم، وزارت نفت موظف است با همکاری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور به نحوی برنامه‌ریزی نماید که واحدهای توزیع نفت و گاز مایع به منظور دسترسی آسانتر ساکنان روستاهای بالای بیست خانوار به سوختهای فسیلی در مکانهای مناسب مستقر شوند. ماده۸ ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است نقشه جنگلهای کشور را مبتنی بر استانداردهای حدنگاری (کاداستر) تهیه و با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نسبت به اخذ سند مالکیت آن با احداث خط تنسیق و تعیین مرز حایل انفال و مستثنیات اشخاص اقدام نموده و همزمان با همکاری وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و کشور با ایجاد سامانه مناسب نسبت به کنترل مساحت جنگلها و پیشگیری از تخلفات مربوط اقدام نماید. ماده۹ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است منابع مورد نیاز برای اجرای این تصویب‌نامه را از محل بودجه عمومی، ردیف‌های درآمد ـ هزینه و سایر منابع در اختیار تأمین نماید. ماده۱۰ـ وزارت جهادکشاورزی به عنوان مسئول نظارت بر حسن اجرای این تصویب‌نامه موظف است گزارش روند اجرای آن را به صورت سالانه به هیأت وزیران ارایه نماید. معاون اول رئیس جمهور ـ اسحاق جهانگیری پیوست شاخصها و نشانگرهای مدیریت پایدار جنگل شاخص ۱ـ وسعت (مساحت جنگلها) ۱ـ۱ـ مساحت و درصد منابع و اکوسیستم‌های جنگلی و سایر اراضی جنگلی نسبت به مساحت کشور و تغییرات مساحت آنها در یک بازه زمانی (سال مبنا ۱۳۸۹) با تعیین مرز جنگل. ۱ـ۲ـ مساحت و درصدی از جنگلها که تحت تأثیر عوامل ذیل می‌باشند: آتش‌سوزی؛ آفات و امراض؛ خشکسالی؛ طوفان؛ دخالت‌های انسانی. ۱ـ۳ـ مساحت و درصد مناطق رویشی پنجگانه (هیرکانی ـ ارسبارانی ـ زاگرسی ـ ایران تورانی ـ خلیج‌فارس و عمانی) نسبت به مساحت کشور. ۱ـ۳ـ۱ـ سطح جنگلها با تراکم بالای ۵ درصد تاج پوشش (مبنای محاسبه تراکم در جنگلهای هیرکانی تاج پوشش بالای ۱۰ درصد می‌باشد). ۱ـ۳ـ.۲ـ مساحت اراضی جنگلی (۱ تا ۵ درصد تاج پوشش). ۱ـ۳ـ۳ـ مساحت احیاء و بازسازی جنگلها. ۱ـ۳ـ۴ـ مساحت توسعه جنگل. ۱ـ۳ـ۵ ـ مساحت درختکاری. ۱ـ۳ـ۶ ـ مساحت پارکهای جنگلی دست کاشت. ۱ـ۳ـ۷ـ مساحت زراعت چوب. ۱ـ۳ـ۸ ـ سطح طرحهای جنگلداری. ۱ـ۳ـ۹ـ سطح پارکهای جنگلی طبیعی. ۱ـ۳ـ۱۰ـ سطح ذخیره‌گاه‌های جنگلی. ۱ـ۳ـ۱۰ـ۱ـ مساحت و درصد جنگل اختصاص یافته به حفاظت از حوزه‌های آبخیز. ۱ـ۳ـ۱۱ـ سطح پارکهای جنگلی دریایی (مانگروها). ۱ـ۳ـ۱۲ـ سطح مناطق چهارگانه جنگلی، مناطق شکار ممنوع و زیست‌بومهای حساس. ۱ـ۳ـ۱۳ـ سطح ذخیره‌گاه‌های زیست کره. ۱ـ۳ـ۱۴ـ سطح بیشه‌زارها. ۱ـ۳ـ۱۵ـ سطح جنگلهای بکر. ۱ـ۳ـ۱۵ـ۱ـ مساحت قطعات شاهد در طرحهای مدیریت منابع جنگلی. ۱ـ۳ـ۱۶ـ سطح جنگلهای حفاظتی. ۱ـ۳ـ۱۷ـ سطح ذخیره‌گاه‌های ژنتیکی. ۱ـ۳ـ ۱۸ـ سطح جنگلهای ثبت میراث طبیعی. ۱ـ۴ـ متوسط سرانه جنگل. ۱ـ۵ ـ متوسط سرانه پارک جنگلی. شاخص ۲ـ نقش اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی جنگلها: ۲ـ۱ـ ارزش و میزان سرمایه‌گذاری در بخش جنگل. ۲ـ۱ـ۱ـ بخش تحقیقات، توسعه، آموزش و ترویج. ۲ـ۲ـ ارزش و میزان سرمایه‌گذاری در صنایع وابسته به تولیدات جنگل. ۲ـ۳ـ تراز تجاری محصولات جنگل. ۲ـ۳ـ۱ـ ارزش تولید، مصرف، واردات و صادرات تولیدات غیرچوبی و چوبی. ۲ـ۴ـ ارزش اقتصادی محصولات و خدمات جنگلها. ۲ـ۵ ـ سهم بخش جنگل در تولید ناخالص ملی (GNP) یا تولید ناخالص داخلی (GDP) . ۲ـ۵ ـ۱ـ سهم تولیدات چوبی، غیرچوبی، خدمات جنگل. ۲ـ۶ ـ سهم و نقش بخش جنگل در توسعه امنیت غذایی. ۲ـ۷ـ سهم و نقش بخش جنگل در ایجاد اشتغال. ۲ـ۸ ـ میزان رفاه جوامع وابسته به جنگل و سهم جنگل در آن. ۲ـ۹ـ نرخ مشارکت سازمانهای دولتی و غیردولتی، رسانه‌های ارتباط جمعی در حفاظت و مدیریت جنگل. ۲ـ۱۰ـ میزان و سهم مشارکت جوامع محلی به ویژه زنان و جوانان در حفاظت و توسعه جنگل. ۲ـ۱۱ـ ارتقای نقش ساختارهای اجتماعی جوامع محلی و نظامهای عرفی در مدیریت جنگل. ۲ـ۱۲ـ جمعیت جوامع محلی وابسته به جنگل (نرخ رشد، نرخ مهاجرت، تراکم جمعیت). ۲ـ۱۳ـ سهم جنگل در فرهنگ عامه (دانش بومی، باورهای محلی) و آموزش عمومی با تأکید بر ارزشهای اسلامی. ۲ـ۱۴ـ متوسط سرانه نیاز چوب. ۲ـ ۱۵ـ افزایش بهره‌وری نظامهای بهره‌برداری از جنگل. ۲ـ۱۶ـ درصد مصرف انرژی از منابع تجدیدشونده جنگل نسبت به مصرف کل انرژی. شاخص ۳ـ حفاظت از تنوع زیستی در جنگلها ۳ـ۱ـ تنوع اکوسیستم. ۳ـ۲ـ تنوع گونه. ۳ـ۳ـ تنوع ژنتیکی. ۳ـ۴ـ تنوع تیپ‌های جنگلی. ۳ـ۵ ـ وسعت توده‌های آمیخته. ۳ـ۶ ـ موجودی حجمی خشکه‌دارها. شاخص ۴ـ ظرفیت تولیدی جنگل ۴ـ۱ـ میزان رویه زمینی جنگل. ۴ـ۲ـ میزان رویش. ۴ـ۳ـ میزان برداشت چوب. ۴ـ۳ـ۱ـ نسبت حجم برداشت چوب به امکان برداشت پایدار. ۴ـ۴ـ میزان تولید محصولات غیرچوبی. ۴ـ۵ ـ میزان برداشت محصولات غیرچوبی. ۴ـ۶ ـ میزان خدمات اکوتوریسم (تفرجگاه‌ها، پارک‌ها و ...). ۴ـ۷ـ ارزش خدمات ثانویه (پرورش ماهی، زنبورداری، تولید قارچ و ...). ۴ـ۸ ـ متوسط سرانه مصرف چوب. ۴ـ۹ـ میزان تراکم جاده‌های جنگلی در هکتار. ۴ـ۱۰ـ خسارت ناشی از چرای دام در تجدید حیات. شاخص ۵ ـ نقش و کارکردهای جنگل در چرخه جهانی اکولوژیک ۵ ـ۱ـ میزان زیست جرم و ترسیب کربن در جنگلهای طبیعی و دست کاشت و درختکاریها. ۵ ـ۲ـ نقش جنگلها در کاهش و کنترل تغییرات اقلیمی. ۵ ـ۳ـ نقش جنگلهای لبه (جنگلهای حاشیه‌ای) در بهبود فرآیندهای اکولوژیک. ۵ ـ۴ـ نقش ژئوپلتیک جنگلهای مرزی در ایجاد امنیت کشورهای همسایه. شاخص۶ ـ نقش جنگلها در حفاظت از آب و خاک و ارزشهای زیست محیطی ۶ ـ۱ـ نقش جنگلها در کاهش و کنترل فرسایش، افزایش حاصلخیزی و حفاظت خاک. ۶ ـ۲ـ نقش جنگلها در کمیت و کیفیت منابع آب. ۶ ـ۳ـ نقش جنگلها در ارتقای امنیت زیستی. ۶ ـ۴ـ نرخ رسوب، حاصلخیزی (ملی، مناطق رویشی، حوزه آبخیز). ۶ ـ ۵ ـ کاهش آلودگی هوا و ریزگردها. ۶ ـ۶ ـ مقدار خاک شسته شده. ۶ ـ۷ـ تعداد آبکندها و آبراهه‌ها. ۶ ـ ۸ ـ سطح و درصد اراضی جنگلی با تخریب شدید خاک. ۶ ـ۹ـ سطح دامنه‌های فرسایش یافته که توسط جنگل‌کاری یا بوته‌کاری احیاء می‌شود. شاخص ۷ـ قوانین و ساختار سازمانی ۷ـ۱ـ به روزآوری و کارآمدی سیاست ملی، قوانین و مقررات بخش جنگل. ۷ـ۲ـ کارآمدی ساختار سازمانی و منابع مالی و همکاری‌های بین بخشی. ۷ـ۳ـ اتخاذ تدابیر لازم جهت جلب مشارکت مردمی، اثربخشی ظرفیتها و دستاوردهای تحقیقاتی، آموزشی و ترویجی و به کارگیری تخصص، فناوری‌های نوین، دانش روز و دانش بومی. ۷ـ۴ـ ایجاد هویت حقوقی مستقل برای دبیرخانه کشورهای پوشش کم‌جنگل (LFCC) . ۷ـ۵ ـ استفاده از ظرفیت کنوانسیون‌ها و طرح‌ها و پروژه‌های بین‌المللی.