قانون موافقتنامه کمک و همکاری متقابل در مورد موضوعات گمرکی بین دولت جمهوری اسلامی

مرجع تصویب مجلس شورای اسلامی
تاریخ انتشار 1391/02/26
شماره ویژه نامه ۴۶۳
شماره انتشار ۱۹۵۷۲
شماره نامه
تاریخ نامه

شماره۶۴۰۶/۵۶۹                                                                         ۱۷/۲/۱۳۹۱ جناب آقای دکتر محمود احمدی‌نژاد ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران عطف به نامه شماره ۹۱۲۴۰/۴۶۸۷۹ مورخ ۳/۵/۱۳۹۰ در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم (۱۲۳) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قانون موافقتنامه کمک و همکاری متقابل درمورد موضوعات گمرکی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری خلق چین که با عنوان لایحه به مجلس ‌ شورای ‌ اسلامی تقدیم گردیده بود، با تصویب درجلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ ۱۵/۱/۱۳۹۱ و تأیید شورای محترم نگهبان به پیوست ابلاغ می ‌ گردد. رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی   شماره۲۸۳۹۴                                                                              ۲۳/۲/۱۳۹۱ وزارت امور اقتصادی و دارایی «قانون موافقتنامه کمک و همکاری متقابل در مورد موضوعات گمرکی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری خلق چین» که در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ پانزدهم فروردین ماه یکهزار و سیصد و نود و یک مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۳۰/۱/۱۳۹۱ به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره ۶۴۰۶/۵۶۹ مورخ ۱۷/۲/۱۳۹۱ مجلس شورای اسلامی واصل گردیده است، به پیوست جهت اجراء ابلاغ می‌گردد. رئیس جمهور ـ محمود احمدی‌نژاد   قانون موافقتنامه کمک و همکاری متقابل در مورد موضوعات گمرکی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری خلق چین ماده واحده ـ موافقتنامه کمک و همکاری متقابل درمورد موضوعات گمرکی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری خلق چین به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می ‌ شود. تبصره ـ رعایت اصل یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری ‌ اسلامی ‌ ایران در اجرای ماده(۱۵) این موافقتنامه الزامی است.   بسم الله الرحمن الرحیم   موافقتنامه کمک و همکاری متقابل در مورد موضوعات گمرکی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری خلق چین ‌ مقدمه دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت ‌ جمهوری ‌ خلق چین ‌ که از این پس به ‌ عنوان ‌ طرفهای متعاهد نامیده می ‌ شوند. با در نظرگرفتن این ‌ که تخلف از قانون گمرکی برای منافع اقتصادی، تجاری، مالی، اجتماعی، و فرهنگی آنان زیان آور است، با درنظرگرفتن اهمیت تعیین دقیق حقوق گمرکی و سایر مالیاتها و حصول اطمینان از اجرای صحیح ‌ ممنوعیتها، محدودیتها و اقدامات کنترلی در هنگام واردات یا صادرات، با تشخیص نیاز به همکاری ‌ بین ‌ المللی ‌ در زمینه ‌ موضوعات ‌ مربوط ‌ به اعمال و اجرای قوانین گمرکی خود، ‌ با اعتقاد به این ‌ که اقدام علیه تخلفات گمرکی می ‌ تواند با همکاری نزدیک بین گمرکهای آنها براساس شرایط قانونی شفاف به ‌ نحوی مؤثرتر صورت بگیرد، با توجه به تعهدات وضع شده به موجب کنوانسیونهای بین المللی که قبلاً توسط طرفهای متعاهد پذیرفته شده یا اعمال می شود، در موارد زیر توافق کرده ‌ اند: ماده۱ـ تعاریف از لحاظ این موافقتنامه : ۱ ـ «گمرک» به معنی زیر خواهد بود؛ در دولت جمهوری اسلامی ایران، گمرک ایران در دولت جمهوری خلق چین، اداره کل گمرک ۲ـ «قانون گمرکی» یعنی کلیه مقررات قانونی و نظارتی راجع به واردات، صادرات، جابه ‌ جایی کالا یا انبارداری کالا که اجراء و اعمال آنها  به ‌ طور خاص بر عهده گمرک است و هرگونه مقرراتی که گمرک به موجب اختیارات قانونی خود وضع می ‌ کند. ۳ـ «تخلفات گمرکی» یعنی هرگونه نقض قوانین گمرکی ۴ـ «شخص» به معنی هر شخص حقیقی یا حقوقی است. ۵ ـ «اطلاعات خام» یعنی ‌ هرگونه ‌ داده، اسناد، گزارشها، نسخه ‌ های گواهی شده آنها یا سایر مکاتبات اعم از الکترونیکی یا غیرالکترونیکی ۶ ـ «اطلاعات تحلیلی» یعنی اطلاعاتی که پردازش و یا تحلیل شده است تا نشانه ‌ ای دال بر تخلف گمرکی را ارائه دهد. ۷ـ «گمرک درخواست‌کننده » به معنی گمرکی خواهد بود که درخواست کمک می ‌ کند. ۸ ـ «گمرک ‌درخواست‌شونده» به معنی‌ گمرکی‌خواهد ‌بود که ‌از آن‌ درخواست کمک می‌شود. ۹ـ «تحویل کنترل شده» یعنی شیوه ‌ هایی که اجازه صادرات، گذر یا واردات کالای غیرقانونی یا مظنون از جمله داروهای مخدر، مواد روانگردان یا پیش ماده ‌ ها، یا مواد جایگزین آنها را به درون قلمرو یک یا چند کشور با اطلاع یا تحت کنترل مقامات ذی ‌ صلاح این کشورها به منظور شناسایی و کشف اشخاصی که مرتکب این گونه تخلفات می ‌ شوند، خواهد داد. ۱۰ـ «قلمرو گمرکی» یعنی قلمرو کشور هر طرف متعاهد که در آن قوانین گمرکی آن طرف لازم الاجراء است. ماده۲ـ دامنه شمول موافقتنامه ۱ـ این موافقتنامه در قلمرو گمرکی طرفهای متعاهد قابل اجراء می ‌ باشد. ۲ـ طرفهای متعاهد از طریق گمرکهای خود درجهت اجرای صحیح قوانین گمرکی و جلوگیری، تحقیق و مبارزه با تخلفات گمرکی طبق شرایط مندرج در این موافقتنامه، کمکهای اداری را به یکدیگر ارائه خواهند نمود. ۳ـ هریک ازطرفهای متعاهد باید کلیه کمکها براساس این موافقتنامه را طبق قانون داخلی و در محدوده صلاحیت و منابع موجود گمرک خود انجام دهد. ۴ـ کمک متقابل به موجب این موافقتنامه، بازداشت افراد یا وصول حقوق یا مالیاتهای مربوط به واردات و صادرات و جریمه ‌ های نقدی یا سایر هزینه ‌ ها را پوشش نخواهد داد. ماده۳ـ دامنه شمول کمک ۱ـ گـمرکها، طبق درخواسـت یا به ابتکار خـود، اطلاعات خـام و تحلیلی را که به حصول اطمینان از اجرای صحیح قوانین گمرکی و جلوگیری، تحقیق و مبارزه با تخلفات گمرکی کمک می ‌ کند به یکدیگر ارائه خواهند نمود. ۲ ـ گمرک درخواست‌شونده در محدوده اهلیت معادل و منابع موجود خود به گونه ‌ ای عمل خواهد کرد که گویی از جانب خود اقدام می ‌ کند. ماده۴ـ کمک فنی ۱ـ گمرک درخواست شونده برحسب درخواست اطلاعات مربوط به قانون گمرکی و رویه ‌ هایی را که در آن طرف متعاهد قابل اجراء است و مرتبط با استعلامهای مربوط به یک تخلف گمرکی است ارائه خواهد کرد. ۲ـ هر یک از گمرکها برحسب درخواست یا بنا به ابتکار خود اطلاعات در دسترس خود را درباره موارد زیر ارسال خواهد کرد: الف) شیوه ‌ های جدید اجرای قوانین گمرکی که اثربخشی آنها به اثبات رسیده باشد؛ ب) روندها، شیوه ‌ ها یا ابزارهای جدید ارتکاب تخلفات گمرکی پ)فعالیتهایی که معلوم شده یا به نظر نقض کننده قانون گمرکی در محدوده قلمرو گمرکی طرف متعاهد دیگر باشد؛ ت) کالاهایی که معلوم شده موضوع نقض شدید قانون گمرکی است؛ ث) وسایط نقلیه ‌ ای که دلایل متعارفی برای استفاده یا احتمال استفاده از آنها برای نقض قانون گمرکی وجود دارد. ماده۵ ـ نمونه‌ های خاص کمک گمرک درخواست‌شونده بنابه درخواست، اطلاعات زیر را به طور خاص برای گمرک درخواست‌کننده فراهم خواهد کرد: الف ـ آیا کالاهای وارد شده به قلمرو طرف متعاهد درخواست‌کننده به ‌ طور قانونی از قلمرو طرف متعاهد درخواست‌شونده صادر شده‌اند و درصورت اقتضاء، مشخص کردن رویه گمرکی، که در مورد کالا اعمال شده است. ب ـ آیا کالای صادرشده از قلمرو طرف متعاهد درخواست‌کننده به ‌طور قانونی به قلمرو گمرکی طرف متعاهد درخواست‌شونده وارد شده است، و در صورت اقتضاء، مشخص کردن رویه گمرکی، که در مورد کالا اعمال شده است. ماده۶ ـ نظارت ویژه گمرک درخواست‌شونده بنا به درخواست و در حد قانون ملی و تا حدصلاحیت و توانایی خود اطلاعات خام و تحلیلی را ارائه و نظارت ویژه ‌ ای را در موارد زیر خواهد داشت: الف) اشخاصی که معلوم شده درقلمرو طرف متعاهد درخواست‌کننده مرتکب تخلف گمرکی شده یا مظنون به ارتکاب تخلف گمرکی هستند، به ویژه آنهایی ‌ که به قلمرو طرف متعاهد درخواست ‌ شونده وارد و از آن خارج می ‌ شوند؛ ب) کالای در حـال حمل، مراسلات پستی و در انبار که بنا به اعلام گمرک درخواست‌کننده ظن حمل و نقل غیرقانونی آنها به سمت قلمرو گمرکی طرف متعاهد درخواست‌کننده وجود دارد؛ پ) وسایل حمل ونقلی که گمرک درخواست‌کننده مظنون به استفاده از آنها جهت ارتکاب تخلف گمرکی، در قلمرو هر یک از طرفهای متعاهد است؛ ت) اماکنی که گمرک درخواست‌کننده مظنون به استفاده از آنها جهت ارتکاب تخلف گمرکی، در قلمرو طرف متعاهد درخواست‌شونده است. ماده۷ـ کمک و همکاری ویژه ۱ـ گمرکها برحسب درخواست یا به ابتکار خود در مورد معاملات انجام شده یا در حال انجام که متضمن یا ممکن است متضمن تخلف گمرکی در قلمرو گمرکی طرفهای متعاهد باشند، برای یکدیگر اطلاعات خام و تحلیلی را فراهم خواهند کرد. ۲ـ درمواردی ‌ جدی که متضمن صدمه اساسی به اقتصاد، بهداشت ‌ عمومی، امنیت عمومی یا هرگونه منافع حیاتی یک طرف متعاهد می ‌ باشد، گمرک طرف متعاهد دیگر در حد امکان و به ابتکار خود اطلاعات خام و تحلیلی را ارائه خواهد کرد. ماده۸ ـ تبادل اطلاعات خام و تحلیلی هرگونه اطلاعات خام و تحلیلی مبادله شده به موجب این موافقتنامه باید به همراه تمامی اطلاعات لازم برای تفسیر یا کاربرد آن باشد. ماده۹ـ مکاتبه درمورد درخواستها ۱ـ درخواستهای کمک که به موجب این موافقتنامه به عمل می­آید مستقیماً بین گمرکها مبادله ‌ خواهد شد. ۲ـ درخواستهای ‌ کمک به موجب این موافقتنامه ‌ به صورت کتبی انجام خواهد شد و با هرگونه اسناد ضروری همراه ‌ خواهد بود. در مواقعی که شرایط ایجاب می ‌ کند درخواستها می ‌ تواند به طور شفاهی صورت گیرد. این قبیل درخواستها باید فوراً به صورت کتبی تأیید گردد. اطلاعات پیش ‌ بینی شده در این موافقتنامه می ‌ تواند توسط اطلاعات الکترونیکی که برای همان منظور و به هر شکلی گردآوری شده جایگزین گردد. ۳ـ درخواستهایی ‌ که به موجب بند(۲) این ماده صورت می ‌ گیرد شامل جزئیات زیر خواهند بود: الف) نام گمرک درخواست‌کننده ب) موضوع و دلیل درخواست پ) شرح مختصری از موضوع، عناصر قانونی و ماهیت اقدام ت) اسامی و نشانی اشخاص مرتبط با این اقدام، چنانچه شناخته شده باشند. ث) اقدامات درخواست شده ۴ـ درخواست هر یک از گمرکها مبنی بر دنبال ‌ نمودن ‌ رویه یا روش خاص، با رعایت مقررات قانونی و اداری داخلی طرف متعاهد درخواست‌شونده مورد موافقت قرار خواهد گرفت. ۵ ـ اطلاعات مورد اشاره در این موافقتنامه به مقاماتی که به ‌ طور ویژه برای این منظور توسط هر گمرک تعیین شده ‌ اند ارسال خواهد شد. فهرست مقامات تعیین شده به گمرک طرف متعاهد دیگر ارائه خواهد شد. ماده۱۰ـ اجرای درخواستها ۱ـ چنانچه گمرک درخواست‌شونده اطلاعات مورد درخواست را نداشته باشد، طبق قانون ملی خود به یکی از صورتهای زیر اقدام خواهد کرد: الف) استعلام برای کسب آن اطلاعات را آغاز خواهد کرد، یا ب) درخواست را سریعاً به سازمان ذی ‌ ربط انتقال خواهد داد، یا پ)  مقامات مرتبط را مشخص خواهد کرد. ۲ـ هرگونه استعلام طبق بند(۱) این ماده می ‌ تواند شامل اخذ اظهارات اشخاصی باشد که از آنها اطلاعاتی در ارتباط با یک تخلف ‌ گمرکی اخذ شده است. ماده۱۱ـ محرمانه بودن و نحوه استفاده از اطلاعات ۱ـ هرگونه اطلاعاتی که به موجب این موافقتنامه تبادل می ‌ شود به هر شکل که باشد محرمانه تلقی خواهد شد. این اطلاعات تحت پوشش تعهد رازداری رسمی خواهد بود و از حمایتی مشابه آنچه برای اطلاعات مشابه در مقررات قانونی و نظارتی مربوط به طرف متعاهدی که آن ‌ را دریافت کرده، و مقررات مربوط قابل اعمال در مورد مقامات طرف متعاهد دیگر برخوردار خواهد بود. ۲ـ اطلاعات دریافت شده در جریان کمک متقابل صرفاً برای مقاصد مشخص شده در این موافقتنامه مورد استفاده قرار خواهد گرفت و نباید به عنوان مدرک در دادگاه استفاده شود. برحسب درخواست رونوشت گواهی شده اسناد توسط گمرک درخواست‌شونده فراهم خواهد شد. ۳ـ مقامات درخواست‌کننده مدارک یا اطلاعات کسب شده به موجب این موافقتنامه را برای مقاصدی غیر از آنچه در درخواست بیان‌شده، بدون توافق کتبی گمرک درخواست‌شونده استفاده نخواهند کرد. ماده۱۲ـ تحویل کنترل شده ۱ـ طرفهای متعاهد درحد صلاحیت و منابع موجود خود اقدامات لازم را برای دادن اجازه استفاده مناسب از تحویل کنترل شده برای تحقیقات جنایی اتخاذ خواهند کرد. ۲ـ تصمیمات برای انجام تحویل کنترل شده بر اساس مورد به مورد اتخاذ و طبق قانون و رویه ‌ های ملی طرف متعاهد درخواست‌شونده و طبق ترتیبات یا توافقاتی که درمورد پرونده خاص به عمل آمده، اتخاذ خواهد شد. ۳ـ محموله ‌ های غیرقانونی که در مورد آن تحویل کنترل‌شده توافق شده است، از طریق توافق دوجانبه مقامات صلاحیت‌دار می ‌ تواند متوقف شود و اجازه داده شود تا به صورت دست نخورده یا برداشتن یا جایگزین کردن تمام یا قسمتی از آن به راه خود ادامه دهد. ماده۱۳ـ معافیتها ۱ـ در مواردی که طرف متعاهد درخواست‌شونده بر این عقیده است که پیروی از یک درخواست حاکمیت، امنیت، نظم عمومی یا سایر منافع ملی را نقض خواهد کرد یا متضمن تخلف از اسرار صنعتی، تجاری یا حرفه ای است یا با قانون ملی آن ناسازگار می ‌ باشد ، می ‌ تواند از ارائه کمک خودداری کند یا پیروی از آن درخواست را منوط به برآورده کردن برخی شرایط یا الزامات نماید. ۲ـ گمرک درخواست‌شونده می ‌ تواند کمک را به دلیل تداخل با یک تحقیق، پیگیری یا اقدام درحال انجام به تعویق اندازد. درچنین مواردی گمرک درخواست ‌ شونده برای تعیین این ‌ که آیا می ‌ توان ارائه کمک را موکول به رعایت شرایطی نمود که گمرک درخواست‌کننده احتمالاً ضروری می ‌ داند، با گمرک درخواست‌کننده به مشورت خواهد پرداخت. ۳ـ در مواردی که از ارائه کمک خودداری شود یا ارائه آن به تعویق افتد، دلایل خودداری یا تعویق بدون معطلی اعلام خواهد شد. ۴ـ اگر گمرک درخواست‌کننده، کمکی را درخواست نماید که در صورتی که درخواست مشابهی از سوی گمرک درخواست‌شونده مطرح شود، توانایی برآوردن آن را نداشته باشد، در درخواست خود این واقعیت را مورد توجه قرار خواهد داد. تصمیم گیری در مورد پاسخ ‌ چنین درخواستی به صلاحدید گمرک درخواست‌شونده خواهد بود. ماده۱۴ـ هزینه‌ ها ۱ـ گمرکها از تمامی ادعاهای استرداد هزینه ‌ های انجام شده در خصوص اجرای این موافقتنامه صرفنظر خواهندکرد غیر از هزینه ‌ ها و کمک هزینه ‌ های پرداخت‌شده به کارشناسان به ‌ علاوه هزینه ‌ های مترجمین متون و مترجمین شفاهی که کارمند دولت نباشند که توسط گمرک درخواست‌کننده پرداخت شده خواهد شد. ۲ـ در صورتی که برای اجرای درخواست، هزینه­های زیاد یا غیرمتعارف مورد نیاز بوده یا باشد، طرفهای متعاهد به منظور تعیین شرایطی که به موجب آن درخواست باید اجراء شود و هم چنین روشی که به موجب آن هزینه ها باید تقبل شود، با یکدیگر مشورت خواهند کرد. ماده۱۵ـ اجرای موافقتنامه ۱ـ طرفهای متعاهد موافقت می ‌ کنند که گمرک ایران و گمرک چین می ‌ توانند مستقیماً برای انجام موضوعات برخاسته از این موافقتنامه یا هر موضوع گمرکی دیگر که مورد علاقه متقابل باشد مکاتبه نمایند. ۲ـ گمرکها کوشش خواهند کرد هر مشکل یا تردید درمورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه را از طریق توافق دوجانبه حل و فصل نمایند. ۳ـ اختلافاتی که برای آنها هیچ راه حلی پیدا نمی ‌ شود، از راههای دیپلماتیک حل و فصل خواهد شد. ماده۱۶ـ لازم‌الاجراء شدن و خاتمه موافقتنامه ۱ـ طرفهای متعاهد از طریق مجاری دیپلماتیک، انجام تمامی الزامات قانونی لازم برای لازم الاجراء شدن این موافقتنامه را به یکدیگر اطلاع خواهند داد. این موافقتنامه در اولین روز ماه متعاقب تاریخ دریافت آخرین اطلاعیه، لازم ‌ الاجراء خواهد شد. ۲ـ این موافقتنامه برای مدت نامحدود منعقد شده است ولی هر یک از طرفهای متعاهد می‏تواند در هر زمان با اعلام ازطریق مجاری دیپلماتیک آن را فسخ کند. ۳ـ فسخ این موافقتنامه شش ماه از تاریخ اعلام اراده فسخ به طرف متعاهد دیگر نافذ خواهد شد، با این وجود اقدامات جاری در زمان فسخ، طبق مفاد این موافقتنامه تکمیل ‌ خواهد شد. ۴ـ طرفهای متعاهد به منظور بازنگری این موافقتنامه، بنا به درخواست یا در پایان پنج سال از تاریخ لازم­الاجراء شدن آن با یکدیگر ملاقات خواهند کرد، مگر آن ‌ که عدم نیاز به بازنگری را به صورت کتبی به اطلاع یکدیگر برسانند. به ‌ منظور گواهی مراتب بالا، امضاء کنندگان زیر که از سوی دولت متبوع خود به طور مقتضی مجاز شده ‌ اند، این موافقتنامه را امضاء کرده ‌ اند. این موافقتنامه ‌ در پکن  درتاریخ ۱/۲/۱۳۹۰ هجری شمسی برابر با ۲۱/۴/۲۰۱۱ میلادی در دو نسخه به زبانهای فارسی، چینی و انگلیسی،که هر سه متن دارای اعتبار یکسان هستند، تنظیم گردید. درصورت بروز هرگونه اختلاف درتفسیر این موافقتنامه، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.                       از طرف                                                      از طرف     دولت جمهوری اسلامی ایران                          دولت جمهوری خلق چین قانون فوق مشتمل‌بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و شانزده ماده درجلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ پانزدهم فروردین‌‌ماه یکهزار و سیصد و نود و یک مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۳۰/۱/۱۳۹۱ به تأیید شورای نگهبان رسید. رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی