رأی شماره ۳۱۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در مورد ضوابط و نحوه فعالیت مؤسسه مطالع

مرجع تصویب هیات عمومی دیوان عدالت اداری
تاریخ انتشار 1391/07/13
شماره ویژه نامه ۵۰۴
شماره انتشار ۱۹۶۸۷
شماره نامه
تاریخ نامه

شماره هـ/۹۰/۷۲۶                                                                          ۴/۷/۱۳۹۱ تاریخ دادنامه: ۱۳/۶/۱۳۹۱       شماره دادنامه: ۳۱۸        کلاسه پرونده: ۹۰/۷۲۶ مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری شاکی: آقای حسن کیان موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری  گردش کار: آقای حسن کیان به موجب دادخواستی اعلام کرده است که شعب اول، سوم و چهارم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به اعتراض مؤسسه مطالعه و خلاقیت کودک و نوجوان به اقدام وزارت آموزش و پرورش در تعطیلی مؤسسه، آراء متناقض صادر کرده اند. نامبرده رفع تعارض و صدور رأی وحدت رویه را خواستار شده است. مشروح آراء به قرار زیر است: الف: شعبه اول دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۸۹۰۹۹۸۰۹۰۰۰۴۱۵۱۱ با موضوع دادخواست مؤسسه مطالعات خلاقیت کودکان و نوجوانان با مدیرعاملی آقای حسن کیان به طرفیت آموزش و پرورش بندرعباس و به خواسته ابطال نامه شماره ۲۸/۴۷۳۱۶/۲۰ ـ ۱۴/۱۱/۱۳۸۸ به موجب دادنامه شماره ۸۹۰۹۹۷۰۹۰۰۱۰۱۰۹۸ ـ ۶/۱۰/۱۳۸۹ مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت می‌کند: گردش کار: شاکی اعلام داشته است بر اساس بخشنامه وزارت علوم در سال ۱۳۸۲ که راه‌اندازی مؤسسات خدمات پژوهشی را بلامانع اعلام کرده است، مؤسسه مطالعات و خلاقیت کودک و نوجوان تأسیس شد و از سال ۱۳۸۷ رسماً فعالیت خود را آغاز کرد و آموزش و پرورش نیز پس از بازدید، فعالیت آن ر ا غیر آموزشگاهی تشخیص داد. لیکن اخیراً اداره آموزش و پرورش طی نامه معترضٌ به، دستور تعطیلی و انحلال مؤسسه مزبور را داده است و شاکی به این اقدام آموزش و پرورش معترض و تقاضای رسیدگی کرده است که پس از تبادل لوایح اداره طرف شکایت و به موجب لایحه ثبت شده به شماره ۹۰۲ ـ ۱۰/۳/۱۳۸۹ اعلام داشته است اداره طرف شکایت مجوزی برای فعالیت آموزش کـودکان نداشـته است، لیکـن به آموزش کـودکان ۵/۳ تـا ۶ ساله اقـدام می‌کـند و از طرفی نمایندگی صـادر شده برای شهر بندرعباس نبوده است لذا فعالیت مؤسسه در بندرعباس فاقد مجوز است و رد شکایت را تقاضا کرده است که این شعبه در وقت احتیاطی با توجه به بررسی اوراق و محتویات پرونده ختم رسیدگی را اعلام و به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌کند.   رأی دیوان نظر به این که به موجب ماده ۹ قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزش و پرورش غیر دولتی مصوب سال ۱۳۸۷ آموزش و پرورش مرجع صدور مجوز تأسیس مراکز آموزش افراد زیر۲۰ سال و پیش دبستان است. حال آن که مؤسسه شاکی بر اساس آگهی تأسیس که تحت شماره ۶۸۸۹/ث/ح/۳۲/۸۷ ـ ۸/۴/۱۳۸۷ در صفحه ۸ روزنامه رسمی کشور مورخ ۱۷/۴/۱۳۸۷ منتشر شده فعالیت آموزشی نداشته است. لذا نیاز به اخذ مجوز از آموزش و پرورش ندارد و از طرفی به دلالت نامه شماره ۱۵۵/۹۱۰۸۸ ـ ۱۶/۱۱/۱۳۸۷ آموزش و پرورش منطقه ۲ تهران که پیرو بازدید از فعالیت مؤسسه شاکی صادر شده است مؤسسه مزبور فعالیت آموزشی نداشته و اداره طرف شکایت نیز دلیلی بر فعالیت مؤسسه در امور آموزشی ارائه نداده است، بنابراین خواسته شاکی وارد است و به ابطال نامه شماره ۲۸/۴۷۳۱۶/۲۰ـ ۱۴/۱۱/۱۳۸۸ رئیس اداره آموزش و پرورش ناحیه یک بندرعباس حکم صادر و اعلام می‌شود. رأی دیوان قطعی است. ب: شعبه سوم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۳/۸۹/۲۳ با موضوع دادخواست مؤسسه مطالعه و خلاقیت کودک و نوجوان با مدیریت آقای حسن کیان به طرفیت آموزش و پرورش استان اصفهان به خواسته ابطال نامه شماره ۸۰۴۷۸/۱۲۰ـ ۲۵/۸/۱۳۸۸ به موجب دادنامه شماره ۱۳۵۵ـ ۲۷/۶/۱۳۸۹ مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت می‌کند: با توجه به اوراق و محتویات پرونده و مضمون لایحه دفاعیه طرف شکایت نظر به این که مطابق دفاعیات مشتکی‌عنه در جوابیه ارسالی و سایر اوراق موجود در پرونده، صلاحیت آموزش و پرورش بر اساس آیین‌نامه آموزشگاههای علمی آزاد مصوب ۲۸/۴/۱۳۸۴ و ۲۹/۹/۱۳۸۰ و تصویب‌نامه شماره ۴۸۳ ـ ۲۲/۵/۱۳۸۵ در مورد مؤسساتی است که فعالیت آموزشی دارند حال آن که مطابق مندرجات آگهی تأسیس مؤسسه شاکی مندرج در صفحه هشتم روزنامه رسمی مورخ ۱۷/۴/۱۳۸۷ فعالیت آن مؤسسه آموزشی نیست و نامه شماره ۱۵۵/۹۱۰۸۸ـ ۱۶/۱۱/۱۳۸۷ مدیریت آموزش و پرورش منطقه ۲ تهران که بر اساس بازدید از دفتر مرکزی مؤسسه به عمل آمده مؤید غیرآموزشی بودن فعالیت مؤسسه است. نامه‌های صادر شده از وزارت علوم تحقیقات و فناوری حتی در مواردی که اشاره به لغو مجوز مؤسسه دارد و مورد استناد طرف شکایت قرار گرفته است دلالت بر این دارد که حوزه فعالیت مؤسسه شاکی پژوهشی است و ربطی به صلاحیتهای قانونی آموزش و پرورش در نظارت بر فعالیتهای آموزشی آزاد ندارد. بنابراین سازمان آموزش و پرورش اصفهان به شرح نامه معترضٌ‌به با تخطی از حدود صلاحیتهای قانونی مبادرت به صدور نامه موصوف مبنی بر تقاضای پلمپ و تعطیلی مؤسسه از نیروی انتظامی کرده است. لذا به ابطال آن نامه حکم صادر و اعلام می‌شود. این رأی به استناد ماده ۷ قانون دیوان عدالت اداری قطعی است. ج: شعبه چهارم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۴/۸۹/۳۵۶ با موضوع دادخواست مؤسسه مطالعات و خلاقیت کودک و نوجوان با مدیریت آقای حسن کیان به طرفیت اداره آموزش و پرورش منطقه ۵ تهران و به خواسته صدور حکم بر ادامه فعالیت مؤسسه و نقض نامه شماره ۱۵۳/۱۲۳۵۷۴ ـ ۱۱/۱۲/۱۳۸۸ به موجب دادنامه شماره ۱۶۲۲ ـ ۳۰/۵/۱۳۹۰ مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت می‌کند. در خصوص دادخواست شاکی به طرفیت خوانده دایر به صدور حکم بر ادامه فعالیت مؤسسه و نقض نامه شماره ۱۵۳/۱۲۳۵۷۴ ـ ۱۱/۱۲/۱۳۸۸ طرف شکایت در خصوص تعطیلی مؤسسه، با توجه به محتویات پرونده و ملاحظه لایحه طرف شکایت و توضیحات حضوری نماینده آن در این شعبه و با دقت در اوراق تقدیمی وی و ملاحظه بعضی پرونده‌های مطروح قبلی فیمابین و دادنامه‌های صادر شده در این خصوص و با توجه به متن نامه شماره ۸۰۸/۳۱ـ ۶/۵/۱۳۸۲ مدیرکل دفتر امور پژوهشی و برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در تعریف واحدهای تحقیقاتی شامل گروه پژوهشی، مرکز تحقیقات، پژوهشکده، مؤسسه تحقیقاتی و پژوهشگاه که بر اساس تصمیم جلسه ۱۴۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی با شرایط و ضوابط خاصی از جمله داشتن سه دکتر تمام‌وقت و یک پژوهشگر شاخص، راه‌اندازی و تأسیس و توسعه و گسترش آنها را اجازه داده است و فعالیتهای پژوهشی یا هر عنوانی با مفهوم مشابه را نیازمند بررسی کارشناسی آن دفتر دانسته است که با وصف مذکور تنها ثبت « مؤسسه» در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی مجوز فعالیتهای آموزشی و پژوهشی نمی‌تواند باشد، ضمن این که در حال حاضر مجوز رسمی برای «پژوهش» از مراکز ذی ربط ندارد و بازدیدهای کارشناسان حاکی از فعالیتهای آموزشی توسط مؤسسه شاکی است که از سوی وی هیچ گونه مجوز قانونی برای فعالیت آموزشی ارائه نشده است و از طرفی شرایط و ضوابط مربوط را نیز رعایت نکرده است الزام قانونی بر اجابت خواسته وجود ندارد. علی‌هذا شکایت غیر موجه تشخیص و به استناد ماده ۹ قانون تأسیس مدارس و مراکز آموزشی و مراکز پرورشی غیر دولتی مصوب ۱۳۸۷ و مواد ۷ و ۴۸ قانون دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۸۵ به رد دادخواست حکم صادر و اعلام می‌شود. رأی دیوان قطعی است. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رأی مبادرت می ‎ کند.   رأی هیأت عمومی اولاً: تعارض در آراء به شرح مندرج در گردش کار محرز است. ثانیاً: مطابق ماده ۹ قانون تأسیس و اداره مدارس، مراکز آموزش و پرورش غیر دولتی مصوب ۶ / ۵ / ۱۳۸۷، مؤسسان مدرسه یا مرکز پرورشی یا مرکز آموزشی غیر دولتی به اخذ مجوز رسمی از وزارت آموزش و پرورش موظف شده‌اند. همچنین در تبصره ماده مزبور، تنها مرجع صدور فعالیت آموزشگاههای علمی آزاد و زبان خارجی، برای آموزش افراد زیر بیست سال و مرکز آموزش پیش‌دبستانی برای کودکان چهار و پنج ساله وزارت آموزش و پرورش تعیین شده است. نظر به این که حسب محتویات پرونده‌های موضوع تعارض نمایندگیهای مؤسسه مطالعات و خلاقیت کودک و نوجوان مبادرت به فعالیتهای آموزشی کرده است و در این زمینه فاقد مجوز لازم قانونی بوده است، بنابراین دادنامه شماره ۱۶۲۲ ـ ۳۰/۵/۱۳۹۰ شعبه چهارم دیوان عدالت اداری مبنی بر رد شکایت در حدی که متضمن این معنی است صحیح و موافق مقررات تشخیص می‌شود. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۹ و ماده ۴۳ قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.                                      رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدجعفر منتظری