آیا جهات رد دادرس در مورد نماینده دادستانی که برای دفاع از کیفرخواست به دادگاه مرا

روزنامه رسمی مربوطه

تاریخ انتشار 1401/05/31
شماره پرونده 1401-168-369 ک
شماره نظریه 7/1401/369
کلاسه نظریه 1401/05/31
آیا جهات رد دادرس در مورد نماینده دادستانی که برای دفاع از کیفرخواست به دادگاه مراجعه می‌کند

1- آیا جهات رد دادرس در مورد نماینده دادستانی که برای دفاع از کیفرخواست به دادگاه مراجعه می‌کند نیز وجود دارد و از جهات رد وی محسوب می‌شود یا آن‌که در مرحله دادگاه چون نماینده دادستان در کنار شاکی و متهم یکی از اصحاب پرونده است و اساسا رسیدگی نمی‌کند جهات رد دادرس برای وی موضوعیتی ندارد؟ 2- اگر پاسخ به سؤال فوق این است که جهات رد دادرس در مورد نماینده دادستان نیز وجود دارد آنگاه چنانچه نماینده دادستان در جلسه حضور یافت تکلیفش چیست؟ باید اعلام حضور کند یا اصلا نباید اعلام حضور کند؟ حال اگر اعلام حضور کرد تکلیف دادگاه چیست؟ چنانچه متهم ایراد رد را نسبت به نماینده دادستان مطرح نمود دادگاه باید از پذیرش نماینده دادستان خودداری نماید و جلسه را بدون حضور او تشکیل دهد یا باید جلسه را با حضور او تشکیل دهد هرچند جهات رد در مورد ایشان صادق باشد یا آن‌که باید جلسه را تجدید و تقاضای حضور نماینده دیگری را از دادستان بنماید؟  

پاسخ

1- یکی از اصول بنیادین دادرسی‌های کیفری، اصل بی‌طرفی کامل مقامات قضایی است که در ماده 3 قانون آیین دادرسی کیفری مورد اشاره قرار گرفته است. فلسفه وضع موارد رد دادرس در ماده 421 این قانون نیز حفظ و حراست از همین اصل بی‌طرفی است. در این راستا ماده 424 قانون پیش‌گفته مقرر می‌دارد مقامات قضایی دادسرا نیز باید در صورت وجود جهات رد دادرس از رسیدگی امتناع کنند؛ از آن‌جا که وظایف مقامات قضایی دادسرا گسترده بوده و شامل امر تعقیب، تحقیق، دفاع از کیفرخواست، اجرای احکام، امور حسبی و ... می‌شود؛ بنابراین و جهت حراست از اصل بی‌طرفی و با عنایت به عموم و اطلاق ماده 424 یاد شده، در صورت وجود یکی از جهات رد دادرس نسبت به هر یک از مقامات قضایی دادسرا و از آن جمله نماینده دادستان در دفاع از کیفرخواست، حسب مورد باید از رسیدگی و مداخله امتناع کند. 2- مستنبط از مواد 424 و 425 قانون آیین دادرسی کیفری آن است که اگر نماینده دادستان در دادگاه، خود را مشمول موارد رد بداند؛ قبول رد و امتناع خود از مداخله در دادرسی را حسب مورد به دادستان یا دادگاه اعلام می‌کند و مراتب توسط دادگاه صورتمجلس می‌شود. در این صورت باید دفاع از کیفرخواست به نماینده دیگری از دادستان محول شود. بدیهی است در دادگاه کیفری یک و یا دادگاه کیفری دو در مواردی که دادگاه حضور نماینده دادستان را لازم بداند، اگر نماینده دیگری از دادستان حضور نداشته باشد، جلسه دادگاه تجدید می‌شود؛ اما اگر نماینده دادستان خود را مشمول موارد رد نداند و یا ایراد رد را نپذیرد، با ذکر دلیل موضوع را به دادگاه اعلام می‌کند. عدم پذیرش ایراد رد توسط دادگاه به مدعی ابلاغ می‌شود و چنانچه مدعی به عدم پذیرش ایراد رد معترض باشد، همان دادگاه به اعتراض رسیدگی کرده و اتخاذ تصمیم می‌کند