در بند ۴ ماده 426 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379

روزنامه رسمی مربوطه

تاریخ انتشار 1400/11/02
شماره پرونده 1400-127-817 ح
شماره نظریه 7/1400/817
کلاسه نظریه 1400/10/27
در بند ۴ ماده 426 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379

مفهوم «همان دادگاه» در بند ۴ ماده 426 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 به معنای دادگاه صادرکننده رأی از لحاظ مکانی و محلی است و یا به معنای اعتباری و شأنی دادگاه هم‌درجه، هم‌صنف و هم‌نوع است؟ چنانچه مقصود معنای نخست است، در صورت صدور دو رأی معارض از دو شعبه متفاوت حقوقی در یک مساله واحد، راهکار رفع تعارض چیست؟  

پاسخ

اولاً، با عنایت به قانون آیین دادرسی دادگاه¬های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 از جمله بند 2 ماده 84 این قانون که عبارت «همان دادگاه» را کنار «دادگاه هم¬عرض دیگر» به کار برده است و ذیل ماده 92 این قانون که از عبارت «نزدیک¬ترین دادگاه هم¬عرض» استفاده کرده است و بند «ج» ماده 401 همین قانون که عبارت «نزدیک¬ترین دادگاه حوزه دیگر» را به کار برده است و با توجه به این‌که اعاده دادرسی امری استثنایی است و موارد آن احصایی و باید به قدر متیقن اکتفا شود، بنابراین مقصود از «همان دادگاه» مذکور در بند 4 ماده 426 قانون یاد شده «شعبه یا شعب متعدد یک دادگاه در یک حوزه قضایی» است. ثانیاً، نظر به این که شعبه¬های مختلف از یک حوزه قضایی یک دادگاه انگاشته می‌شوند، در نتیجه احکام متضاد نیز می‌توانند از دو شعبه مختلف از دادگاه یک حوزه قضایی صادر شده باشند و شعبه¬ای که حکم متضاد اخیر را صادر کرده است، به دادخواست اعاده دادرسی رسیدگی می‌کند.