نظریه مشورتی اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضائیه (۱۲۳)
چه نوع سی دی یا لوح فشرده مبتذل و مستهجن محسوب شده و دارنده آنها یا توزیع کننده یا فروشنده مرتکب عمل مجرمانه می‌شود؟ و آیا در حال حاضر کدام قانون براینگونه اعمال مجرمانه حکومت دارد. قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و به صرف فعالیت غیرمجاز دارند یا ماده 640 قانون مجازات اسلامی؟
پاسخبا توجه به این که ماده640 (1) قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 وارد بر قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیرمجاز می‌نمایند مصوب سال 1372 می‌باشد و طبق ماده 729 (2) قانون مذکور کلیه مقررات مغایر در این خصوص ملغی گردیده و رأی وحدت رویه شماره 645 (3) - 23/9/1378 نیز تصریح نموده، اشیاء مذکور در ماده 640 در صورتی که اولاً، عفت و اخلاق عمومی را جریحه‌دار نمایند. ثانیاً، در صورتی که به منظور تجارت و توزیع نگهداری شوند واجد وصف مجرمانه است، بنابراین، در فرضی که این اشیاء از جمله سی‌دی یا لوح فشرده دارای مطالبی نباشد که عفت و اخلاق عمومی را جریحه‌دار می‌کند و به تعبیری مبتذل یا مستهجن نباشد با عنایت به اصل قانونی بودن جرائم و مجازاتها، نگهداری این-گونه اشیاء (حت-ی اگر بیشتر از ده عدد باشد، با توجه یه این که تعداد ده نس-خه در تب-صره1 (4) بند ال-ف ماده 3 قان-ون نحوه مجازات اش-خاصی که در ام-ور سمعی و بصری فعالیت غیرمجاز می‌نماید مقرر ش-ده بود و ماده مذکور حاکی از آن است که نظر مقنن در آن مقررات معطوف به آثار مستهجن و مبتذل بوده که به غیرمجاز تکثیر می‌شده) از جرائم عمومی نی-ست که بدون طرح شک-ایت از جانب ذینفع قابل تعقی-ب کیف-ری باشد. بدی-هی است در صورت طرح ش-کایت ن-یز تشخ-ی-ص ای-ن که جرم-ی واق-ع شده یا ن-ه در صلاحی-ت دادگاه رسیدگی‌کننده است.-------------------------------------------------- 1- ماده 640 قانون مجازات اسلامی: اشخاص ذیل به حبس از سه ماه تا یک سال و جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا شش میلیون ریال و تا (74) ضربه شلاق یا به یک یا دو مجازات مذکور محکوم خواهند شد: 1- هرکس نوشته یا طرح، گراور، نقاشی، تصویر، مطبوعات، اعلانات، علایم، فیلم، نوار سینما و یا بطورکلی هرچیز که عفت و اخلاق عمومی را جریحه‌دار نماید برای تجارت یا توزیع به نمایش و معرض انظار عمومی گذارد یا بسازد یا برای تجارت و توزیع نگاهدارد. 2- هرکس اشیاء مذکور را به منظور اهداف فوق شخصاً یا به وسیله دیگری وارد یا صادر کند و یا به‌نحوی از انحاء متصدی یا واسطه تجارت و یا هرقسم معامله دیگر شود یا از کرایه دادن آنها تحصیل مال نماید. 3- هرکس اشیاء فوق را به نحوی از انحاء منتشر نماید یا آنها را به معرض انظار عمومی بگذارد. 4- هرکس برای تشویق به معامله اشیاء مذکور در فوق و یا ترویج آن اشیاء به نحوی از انحاء اعلان و یا فاعل یکی از اعمال ممنوعه فوق و یا محل بدست آوردن آن را معرفی نماید. تبصره1- مفاد این ماده شامل اشیائی نخواهدبود که با رعایت موازین شرعی و برای مقاصد علمی یا هر مصلحت حلال عقلائی دیگر تهیه یا خرید و فروش و مورد استفاده متعارف علمی قرار می‌گیرد. تبصره2- اشیای مذکور ضبط و محو آثار می‌گردد و جهت استفاده لازم به دستگاه دولتی ذیربط تحویل خواهدشد. 2- ماده729 قانون مجازات اسلامی: کلیه قوانین مغایر با این قانون ملغی است. 3- رأی وحدت رویه شماره645-23/9/1378: نظر به اینکه بر طبق ماده 640 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات مصوب 1375) که بموجب ماده 729 همان قانون کلیه مقررات مغایر با آن ملغی شده، نگهداری، طرح، نقاشی، نوار سینما و ویدئو یا به طور کلی هر چیزی که عفت و اخلاق عمومی را جریحه‌دار نماید. در صورتی که به منظور تجارت و توزیع باشد جرم محسوب می‌شود. بنابراین صرف نگهداری وسائل مزبور در صورتی که تعداد آن معدّ برای امر تجاری و توزیع نباشد از شمول ماده 640 قانون مذکور خارج بوده و فاقد جنبه جزائی است. 4- تبصره1 بند الف ماده3 قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیرمجاز می‌نماید. عوامل اصلی تولید آثار سمعی و بصری عبارت هستند از تهیه‌کننده (سرمایه‌گذار) کارگردان، فیلمبردار، بازیگران نقشهای اصلی.