مشاوره گیرنده محترم! دریافت مشاوره بصورت جداگانه نسبت به دو مفهوم سرقفلی و حق کسب و پیشه ، شاید شما را قانع نکند و در تشخیص موضوع و روش متخذه دچار مشکل شوید لذا ما در این مشاوره هر دو موضوع سرقفلی و حق کسب و پیشه را با هم مورد بررسی قرار داده ایم تا این دو مفهوم برای شما کاملا تبیین شده باشد.
حق کسب و پیشه ، حقی است که تاجر یا صنعتگر یا کسبه در نتیجه جلب مشتری و شهرت و فعالیت خود برای محل کار خود، ایجاد می کند ، این حق در 10 خرداد ماه 1339 توسط (کمیسیون مشترک دادگستری مجلسین وقت ضمن قانون روابط موجر و مستاجر به رسمیت شناخته شده است. براساس قانون مذکور ، مستأجری که از طریق اجارهٔ مکانی به فعالیت تجارتی یا بازرگانی می پرداخت دارای حق کسب و پیشه صرفا در آن مکان می شد. با تصویب این قانون ، مستأجرِ متصرف ، در اجاره کردن محل کسب خود بر دیگران حق تقدم مییافت. این حق اما با تصویب قانون روابط و مستأجر ۱۳۵۶ قوام بیشتری یافت. و در بند 5 ماده 11 قید آن در صورتیکه مکان برای کسب و پیشه باشد به نحو صریح الزامی است. و طی چندین ماده دیگر قواعد و ضوابط حاکم بر روابط موجر و مستاجر در این خصوص را تجویز نموده است. این حق اما تا تصویب قانون روابط موجر و مستاجر 1376 به رسمیت شناخته می شود و عملا بعد از قانون مذکور اجاره نامه املاک تجاری متضمن حق سرقفلی می باشد.
مفهوم سرقفلی ، ریشه در عرف و عادات بازرگانان دارد و در تعریف حقوقی آن گفته شده « به حقی که صاحب محلی که دارای موقعیت خوبی است برای ملک خود قائل میشود، قبل از اینکه اصولا آن محل به اجاره داده شود سرقفلی گفته میشود. و در واقع به معنی پولی است که همزمان با انعقاد قرارداد اجاره و جدا از مال الاجاره از سوی مستاجر به موجر و مالک پرداخت می گردد و در پایان مدت اجاره موجر می تواند بدون نیاز به هیچ دلیل دیگری به جز انقضای مدت ، با استرداد سرقفلی به مستاجر اقدام به تخلیه مستاجر نماید.» به زبان ساده می توان گفت که حقی است که در محل تجاری ایجاد می شود و به موجب آن می تواند با پرداخت مبلغی اندک به عنوان اجاره ، از محل تجاری استفاده کند. به عنوان مثال فرض کنید شخصی بابت اجاره مغازهای که 10 میلیارد تومان ارزش دارد، ماهیانه 100 میلیون تومان اجاره پرداخت میکند ، در این فرض رابطه ی استیجاری معمولی بین آن ها برقرار است اما اگر همان فرد 9 میلیارد تومان بابت حق سرقفلی مغازه پرداخت کند، میتواند با ماهی مثلا 1 میلیون تومان اجاره ، دارای حق سرقفلی باشد و از منافع آن بهره مند گردد.
سرقفلی و حق کسب و پیشه علیرغم شباهت هایی که با هم دارند دارای تفاوت های مهمی هم هستند که در وقایع حقوقی پیرامون آن ها از اهمیت زیادی برخوردارند. لذا چنانچه قصد خرید و فروش یا طرح دعوی با هر کدام از عناوین را داشته باشید پیشنهاد می کنیم این مشاوره را تا پایان ادامه دهید.
اگر خواهان اطلاعات بیشتر و طرح دعوی هستید یکی از گزینه ها را انتخا کنید:
سرقفلی از منظر تحریرالوسیله و شورای نگهبان
ترهین سرقفلی - به رهن گذاشتن سرقفلی
تفاوت سرقفلی با حق کسب و پیشه و تجارت
مرجع صالح رسیدگی به دعوای مطالبه سرقفلی
نحوه انتقال حق کسب یا پیشه یا تجارت
شرایط صدور حکم تخلیه حق کسب و پیشه و صدور حکم تخلیه
استهلاک سرقفلی و تفکیک آن از دارایی های نامشهود
قابلیت بازیافت مبلغ دفتری ـ زیان های کاهش ارزش سرقفلی
انتقال سرقفلی با قرارداد عادی یا صلح عادی
تنظیم سند رسمی سرقفلی بدون وجود قرارداد اجاره
ادعای استحقاق اجرت المثل ملک تخلیه شده بدون پرداخت سرقفلی
ادعای اخذ عوارض حق کسب و پیشه از بانک ها
الزام مالک به تنظیم سند صلح حق کسب و پیشه یا تجارت
انتقال سرقفلی بدون اجازه صاحب ملک