طلاق توافقی و شرایط آن

خبرگزاری میزان – همانطور که قانون ازدواج را محترم شمرده و برای نظم بخشیدن به آن قواعدی وضع کرده، طلاق را نیز یک راه حل برای اختلافات و مشکلات جدی در نظر گرفته است.

علی رغم اینکه طلاق عملی مذموم است، اما ممکن است در مواردی طرفین با یکدیگر سازش نداشته باشند و چاره‌ای جز جدایی طرفین باقی نماند. به همین دلیل، در قانون راه‌ها و روش‌های مختلفی برای طلاق پیش بینی شده است که بر اساس آن می‌توان طلاق را به طلاق از طرف مرد، طلاق از طرف زن و طلاق توافقی تقسیم بندی کرد.

در طلاق توافقی، ابتدا زن و شوهر در مورد سرنوشت حقوق و تکالیف مالی و غیر مالی با یکدیگر توافق کرده و سپس اقدام به تقدیم دادخواست و مراجعه به دادگاه می‌نمایند. نکته‌ای که در رابطه با طلاق توافقی باید مورد توجه قرار گیرد آن است که گرچه دعوای طلاق توافقی، نوعی از دعوای طلاق بوده، اما از نظر برخی تشریفات رسیدگی در دادگاه، متفاوت از سایر اقسام طلاق می‌باشد.

طلاق توافقی چیست؟

طلاق توافقی، یکی از اقسام طلاق بوده که در آن، زوجینی که قصد جدا شدن از یکدیگر را داشته، ابتدا بر سر مسائل مالی هم چون مهریه در طلاق توافقی، نفقه، اجرت المثل و اموال مشترک و مسائل غیر مالی همچون حضانت فرزندان بعد از طلاق، توافق نموده و سپس به دادگاه مراجعه می‌نمایند. دادگاه نیز با احترام به این توافق، چنانچه توافق بر خلاف مقررات آمره کشور نباشد، رای بر طلاق توافقی صادر نموده که این رای، گواهی عدم امکان سازش نامیده می‌شود.

ساده‌ترین و کم دردسرترین نوع طلاق، طلاق توافقی است که این روزها به دلیل رسیدگی و صدور رای در کوتاه‌ترین زمان ممکن، تبدیل به طلاقی رایج شده است. علاوه بر این، طی کردن مراحل طلاق توافقی بدون نزاع و درگیری طرفین انجام شده احتمال بروز اختلافات در آینده را به حداقل می‌رساند.

برخلاف آنچه که عموم مردم تصور می‌کنند در طلاق توافقی حتما لازم نیست زن مهریه خود را ببخشد و از حق و حقوق قانونی خود چشم پوشی کند، بلکه هر توافقی که بین زوجین صورت گرفته باشد معتبر است.

در طلاق توافقی، سازش و توافقی که میان زوجین انجام می‌گیرد، ممکن است در دفتر اسناد رسمی و به موجب یک سند رسمی صورت گرفته، ممکن است با تنظیم یک سند عادی میان خود زوجین و تایید بعدی آن در جلسه رسیدگی محقق شده یا اینکه ممکن است زوجین در جلسه دادگاه رسیدگی به طلاق توافقی، توافق نموده و توافقات آن‌ها در صورت جلسه دادگاه قید گردد.

مراحل طلاق توافقی

مراحل طلاق توافقی، در قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ تابع قواعد ویژه‌ای است که آن را از سایر انواع طلاق مجزا می‌کند. مطابق این قانون، در تمامی موارد طلاق بجز طلاق توافقی، زوجین باید توسط دادگاه به داوری ارجاع شوند. مثلا در طلاق از طرف زن و طلاق از طرف مرد، زوجین به داوری ارجاع داده می‌شوند و دادگاه پس از بررسی نظر داوران رای صادر می‌کند.

بنابراین از آنجا که در طلاق توافقی، نیازی به مراجعه به داوری نمی‌باشد، می‌توان گفت که مراحل طلاق توافقی به شرح زیر می‌باشد:

مرحله اول طلاق توافقی: مراجعه به مراکز مشاوره خانواده بهزیستی

بنابر اعلام دادگستری کل استان تهران از آذر ماه ۹۷، ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، صرفا با ارائه گواهی عدم انصراف از طلاق که توسط مراکز مشاوره خانواده بهزیستی صادر گردیده، امکان پذیر می‌باشد. زوجین، برای اخذ نوبت مشاوره ابتدا باید در سامانه تصمیم طلاق ثبت نام کرده و سپس روز، ساعت و مرکز مشاوره را در این سامانه انتخاب کنند. لازم به ذکر است که عدم حضور زوجین در مشاوره طلاق تبعاتی نیز دارد.

مرحله دوم طلاق توافقی: ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

پس از انجام مراحل مشاوره و صدور گواهی عدم انصراف از طلاق توسط یکی از این مراکز، زوجین یا وکیل آن‌ها باید با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، اقدام به ثبت دادخواست طلاق توافقی نمایند. پس از ثبت دادخواست طلاق توافقی، دادخواست از طریق دفتر خدمات قضایی برای دادگاه مربوطه ارسال گردیده که توسط واحد ارجاع آن مجتمع قضایی به یکی از شعب ارسال می‌گردد.

مرحله سوم طلاق توافقی: حضور در جلسه رسیدگی و صدور رای طلاق توافقی

با وصول پرونده به شعبه، شعبه مربوطه اقدام به تعیین وقت جلسه رسیدگی طلاق توافقی کرده و این وقت رسیدگی به طرفین ابلاغ می‌گردد. در جلسه رسیدگی طلاق توافقی، قاضی با بررسی نظر کارشناس مشاوره و با در نظر گرفتن توافقات طرفین، اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش یا همان رای طلاق توافقی می‌کند.

مرحله چهارم طلاق توافقی: حضور در دفترخانه طلاق و اجرای صیغه طلاق

پس از صدور رای طلاق توافقی که گواهی عدم امکان سازش نامیده می‌شود، از آنجا که این طلاق با توافق بوده و معمولا نیز زوجین با توافق، حق تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی خود را اسقاط می‌کنند، زوجین باید این گواهی را تا سه ماه از تاریخ صدور، به دفاتر ثبت طلاق برده و اجرای صیغه طلاق و ثبت آن را تقاضا کنند. در این نوع از طلاق، طرفین بایستی حتما در دفترخانه حاضر باشند تا طلاق ثبت شود. یعنی عدم حضور یکی از طرفین در دفترخانه برای ثبت طلاق توافقی، مانع از انجام طلاق توافقی خواهد شد.

شرایط طلاق توافقی

شرایط طلاق توافقی را در یک تقسیم بندی کلی می‌توان به دو گروه شرایط عمومی و اختصاصی طلاق توافقی تقسیم نمود.

شرایط عمومی طلاق توافقی

همچون سایر انواع طلاق، طلاق توافقی مستلزم تقدیم دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و پرداخت هزینه دادرسی مربوطه می‌باشد. تنها تفاوت طلاق توافقی با طلاق از طرف مرد یا طلاق از جانب زن، آن است که در طلاق توافقی لازم است که هر دو زوجین، در دفتر خدمات حاضر شده و اقدام به تقدیم و امضا دادخواست طلاق توافقی نمایند، در حالی که در سایر انواع طلاق، زوج یا زوجه‌ای که خواهان طلاق می‌باشد، به تنهایی دادخواست طلاق را تقدیم و امضا می‌نماید.

به علاوه، لازم است تا تمام حقوق مالی زوجه به طور کامل پرداخت گردیده یا اینکه زوجه به عدم دریافت آن‌ها رضایت داده یا به طریق دیگری با زوج توافق نماید. در نهایت، صدور رای طلاق توافقی، مستلزم ارائه گواهی عدم بارداری از جانب زوجه و رعایت عده طلاق می‌باشد.

شرایط اختصاصی طلاق توافقی

همانطور که گفته شد بر خلاف سایر انواع طلاق، در طلاق توافقی، شرط ارجاع به داوری وجود نداشته و به جای این شرط، زوجینی که قصد دریافت رای طلاق توافقی را دارند، باید پیش از تقدیم دادخواست، جهت اخذ گواهی عدم انصراف از طلاق به مراکز مشاوره خانواده بهزیستی مراجعه نمایند. به علاوه صدور حکم طلاق توافقی، مستلزم توافق در تمام حقوق و تکالیف مالی و غیر مالی زوجین به نحوی که گفته شد، می‌باشد.