ارث درجات و طبقات مختلفی دارد

خبرگزاری میزان – طبقات و درجات ارث در قانون مدنی، برگرفته از شرع مقدس است که در آن، وراث نسبی و خونی متوفی، دسته بندی شده اند. وجود هر یک از افراد طبقه اول، مانع ارث بری افراد سایر طبقات، خواهد شد. بر اساس نمودار وراث طبقه اول تا آخر، افراد طبقه اول، شامل پدر، مادر، اولاد و نوه‌ها می‌باشند. افراد طبقه دوم، در طبقات ارث، شامل پدربزرگ، مادر بزرگ، برادر و خواهر متوفی، فرزندان آن‌ها و مادر و پدرهای مادربزرگ و پدر بزرگ هستند. افراد طبقه سوم ارث، عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آن‌ها هستند.

مرگ، پدیده است که برای تمام افراد بشری، اتفاق خواهد افتاد. از آنجا که مرگ، واقعه‌ای است که آثار و تبعات حقوقی دارد، قوانین مختلفی در این مورد تصویب شده است. بعد از مرگ، دست افراد، نسبت به دارایی‌های شان، کوتاه شده و اموال آن‌ها به وراث قانونی شان، خواهد رسید. از این رو، موادی از قانون مدنی به مبحث ارث، اختصاص داده شده است.

قانون مدنی، بر اساس شرع مقدس، سهم الارث تمامی وراث متوفی را مشخص کرده و اینگونه نیست که تمامی وراث، سهم برابری از ارثیه فرد متوفی داشته باشند. همچنین، افرادی که به موجب قانون، از فرد متوفی ارث می‌برند، مشخص است و بر اساس شرع، این افراد، به وراث سببی و نسبی، تقسیم می‌شوند که وراث نسبی، دارای نمودار وراث طبقه اول تا آخر بوده و ارث بردن از متوفی، تابع این درجات و طبقات خواهد بود.

به موجب قانون مدنی، ارث، با موت فرد، اعم از اینکه این موت، فرضی باشد یا حقیقی، تحقق پیدا می‌کند. پس از فوت، دارایی‌های بجا مانده از فرد، اعم از اموال منقول و غیر منقول، همچنین تمام دیون و بدهی‌های او، به وراث وی تعلق خواهد گرفت و آن‌ها در پذیرش یا عدم پذیرش ارث بجا مانده از متوفی، مخیر می‌باشند.

افراد، یا به موجب نسب ارث می‌برند و یا به موجب سبب. قانون مدنی، بر اساس شرع مقدس، اقدام به طبقه بندی و درجه بندی وراث نسبی نموده است و ارث بری وراث نسبی، تابع این طبقه بندی خواهد بود. بدین نحو که بر اساس نمودار وراث طبقه اول تا آخر، وراث نسبی، دارای سه طبقه بوده و هر طبقه، درجات مختلف دارد. وجود هر یک از افراد طبقات اول، مانع ارث بری افراد سایر طبقات و وجود هر یک از افراد درجه اول، مانع ارث بری افراد سایر درجات خواهد شد.

وراث سببی و نسبی عبارتند از:

وراث سببی: کسانی نظیر همسر هستند که به واسطه عقد ازدواج، با یکدیگر، رابطه یا قرابت پیدا کرده اند.

وراث نسبی: کسانی هستند که به واسطه رابطه خونی، با متوفی قرابت پیدا کرده اند. نظیر اولاد، پدر و مادر، عمو و عمه و سایر افراد که بر اساس قانون مدنی، دارای سه طبقه، هستند.

بر اساس طبقات و درجات ارث، وراث طبقه اول، عبارتند از:

پدر، مادر، فرزند: این افراد، در درجه اول طبقه اول، از طبقات ارث می‌باشند و وجود آن‌ها، مانع ارث بری افراد سایر درجات طبقه اول از طبقات ارث، خواهد بود. لازم به ذکر است که در مورد فرزندان، تفاوتی میان ازدواج موقت و دائم وجود نداشته و ارث بردن فرزند در ازدواج موقت، دقیقا مانند ارث بردن فرزند در نکاح دائم می‌باشد.

نوه‌ها (اولاد اولاد): این افراد، در درجه دوم طبقه اول، از طبقات ارث بوده و در صورت فوت والدینشان، جانشین آنان در ارث بری خواهند شد.

افراد طبقه دوم از طبقات و درجات ارث عبارتند از:

اجداد (پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ ها) و برادر و خواهر: پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها و خواهر و برادر متوفی، افراد طبقه دوم، از طبقات و درجات ارث می‌باشند و ارث بری آن‌ها، در صورتی است که افراد طبقه اول درجات و طبقات ارث، در قید حیات نباشند.

پدر و مادر اجداد (پدر و مادر پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ ها) و فرزندان خواهرها و برادرها: خواهر زاده‌ها و برادر زاده‌ها، همچنین، پدر و مادرهای پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها، جانشین پدران و مادران و فرزندان خود، در ارث بری خواهند شد.

طبقه سوم وراث نسبی عبارتند از:

عمو، عمه، خاله و دایی درجه

اولاد عموها، عمه‌ها، خاله‌ها و دایی‌ها

در تقسیم اموال و دارایی متوفی، ابتدا، ارث همسر داده می‌شود. به دلیل این که از وراث سببی است و خویشاوندی وی، از طریق ازدواج به وجود آمده است؛ سپس، نوبت به بقیه وراث می‌رسد که طبقات آن، در بالا بیان شد. نکته‌ای که باید به آن توجه گردد، این است که با وجود طبقه اول، طبقه دوم ارث نمی‌برند. مثلا، اگر در طبقه اول، فرزند وجود داشته باشد، هیچگاه ارث، به برادر یا خواهر نمی‌رسد. همچنین، به عنوان مثال، اگر فردی دارای مادر باشد و همسر و فرزندی نداشته باشد، با دادن سهم ارث مادر، ارثی به خواهر و برادر نخواهد رسید.