خبرگزاری میزان – زمانی که شخصی فوت میکند، ترکه یا میراث وی، به صورت قهری، به ورثه آن شخص تعلق میگیرد و باید بر اساس قواعد و ضوابط ارث، میان آنها تقسیم شود. لازم به ذکر است که قواعد مربوط به سهم الارث ورثه متوفی، در قانون مدنی، تدوین شده است که این قواعد نیز نشات گرفته از شرع مقدس اسلام میباشند.
در صورتی که شخص فوت شده، فرزند یا فرزندانی داشته باشد، بعد از فوت، آثار حقوقی مختلفی، از جمله در خصوص ارث، متوجه آنها میشود. فرزندان باید، اقدام به تقسیم ترکه متوفی نمایند و این امر، در صورت عدم توافق بین فرزندان دختر و پسر، باید کاملا مطابق سهم الارث مشخص در شرع و قانون باشد. یکی از مهمترین سوالاتی که در زمینه سهم الارث پسر و دختر وجود دارد، آن است که میزان سهم الارث دختر و پسر چقدر میباشد؟
سهم الارث دختر و پسر در سال ۱۴۰۱
یکی از مهمترین اسباب مالکیت در قانون مدنی، ارث بردن میباشد. قواعد مربوط به ارث بردن از متوفیان، در قانون مدنی، به صورت دقیق و کامل، مشخص شده است. به این معنا که طبقات و درجات ارث، اینکه چه اشخاصی از متوفی ارث میبرند و میزان سهم الارث هریک از وراث مشخص شده است.
به عنوان نمونه، در قانون مدنی، طبقات و درجات ارث، در سه طبقه بیان شده است که طبقه اول ارث، شامل پدر و مادر متوفی، فرزندان متوفی و نیز نوههای متوفی میباشند. به همین دلیل، یکی از مهمترین وراثی که میتوان برای متوفی متصور بود، فرزندان یا اولاد وی میباشند که به همراه پدر و مادر متوفی، میتوانند ارث ببرند.
فرزندان متوفی، ممکن است دختر و یا پسر باشند؛ علاوه بر آن، امکان دارد متوفی، هم پسر و هم دختر داشته باشد. به همین دلیل، این سوال مطرح میشود که بر اساس قانون، سهم الارث پسر و دختر چقدر تعیین شده است؟ همچنین این سوال نیز مطرح است که سهم الارث دختر و پسر در سال ۱۴۰۱ چقدر است؟
قبل از اینکه سهم الارث دختر و پسر در سال ۱۴۰۱ را توضیح دهیم، باید به این نکته نیز اشاره نمود که زوج و زوجه متوفی، قبل از اینکه ارث میان فرزندان دختر و پسر تقسیم شود، سهم الارث خود را بر میدارند.
در این مرحله، برای تقسیم ارث، میان فرزندان متوفی، باید بر اساس ماده ۹۰۷ قانون مدنی عمل نمود. در این ماده، پیش بینی شده است که اگر فرزند متوفی، یک نفر باشد، چه پسر و چه دختر، تمامی ترکه متوفی به وی خواهد رسید. با این وجود، ممکن است که فرزندان متوفی، متعدد باشند که در این صورت، به شرح زیر عمل میشود:
اگر همه فرزندان متوفی، دختر باشند، ترکه متوفی بین آنها به صورت مساوی تقسیم میشود و اگر فرزندان متوفی، همگی پسر باشند نیز، تمامی ترکه یا میراث متوفی، میان آنها به صورت مساوی تقسیم میشود. اما، در صورتی که وراث متوفی، هم دختر و هم پسر باشند، بر اساس قانون، پسران، دو برابر دختران ارث میبرند و به عبارت دیگر، سهم الارث پسران، دو برابر دختران است؛ لذا، با در نظر گرفتن این نکته، تقسیم سهم الارث دختر و پسر در سال ۱۴۰۱ صورت میگیرد. به این منظور، برای تقسیم ارث فرزندان در سال ۱۴۰۱، ابتدا، برای هر فرزند پسر، دو سهم در نظر گرفته و برای هر فرزند دختر نیز یک سهم در نظر گرفته میشود. سپس، مجموع ترکه متوفی را تقسیم بر تعداد این سهام مینمایند. پس از اینکه مبلغ هر سهم مشخص شد، از آن جهت که سهم الارث پسر، دو برابر دختر میباشد، سهم الارث دختران، معادل یک سهم و سهم الارث پسر، معادل دو سهم خواهد بود.
قانون سهم الارث دختر و پسر در سال ۱۴۰۱
بر اساس حکم دین مبین اسلام، پسران، دو برابر دختران ارث میبرند و در تبیین حکم تفاوت در سهم الارث دختر و پسر، بیان شده است که از آن جهت که پسران، متکفل معیشت خانواده هستند، سهم الارث آنها دو برابر خواهران شان میباشد و از آن رو که دختران، در خصوص تامین مایحتاج خانوادگی، تکلیف و وظیفهای ندارند، سهم الارث آنها از برادران شان کمتر است و نصف پسران ارث میبرند.
اما، گاهی، این سوال مطرح میشود که آیا در سال ۱۴۰۱، قانون برابری سهم الارث دختر و پسر به تصویب رسیده است؟ به عبارت دیگر، آیا سهم الارث پسر و دختر مساوی شده است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که حکم نابرابر بودن سهم الارث فرزندان پسر و دختر که در قانون مدنی بیان شده است، مستند به شرع مقدس اسلام و مستنبط از آیات قرآن کریم میباشد و تا زمان حاضر، قانون برابری سهم الارث دختر و پسر در سال ۱۴۰۱ به تصویب مجلس شورای اسلامی نرسیده است.
با این حال، اگر چه افراد نمیتوانند موجب محرومیت از ارث فرزندان خود شوند، اما، به دلیل نابرابر بودن سهم الارث فرزندان دختر و پسر، در صورت تمایل، میتوانند در طول زمان حیات خود، برای اینکه سهم الارث پسر و دختر مساوی شود، به نفع فرزندان دختر خود، اموالی را وصیت تملیکی نموده و یا اموال خود را به نام فرزندان دختر خود بزنند. این وصیت که تا میزان یک سوم اموال متوفی، لازم الاجرا است، میتواند زمینه بهره مندی بیشتر فرزندان دختر متوفی از ترکه متوفی را فراهم نماید.
آیا سهم الارث دختر و پسر در سال ۱۴۰۱ مساوی شده است؟
حکم قانونی، در خصوص برابر بودن یا نا برابر بودن سهم الارث دختران و پسران در سال ۱۴۰۱، همان حکم ماده ۹۰۷ قانون مدنی میباشد که به موجب آن، زمانی که شخص متوفی، هم فرزند دختر و هم فرزند پسر داشته باشد، فرزندان پسر، دو برابر فرزندان دختر از سهم الارث بهره مند میشوند. لکن، همانطور که ذکر شد، این امر مانع از آن نمیشود که والدین، برای برابری سهم الارث پسر و دختر، به نفع آنها وصیت نمایند و یا اینکه در طول مدت حیات خود، اموالی را به نام آنها بزنند.