شروط ضمن عقد چیست؟

خبرگزاری میزان – به طور کلی، هر کسی که عقدی منعقد می‌کند می‌تواند شروط خود را در عقد ذکر کرده و طرف دیگر با امضای آن‌ها به آن شروط متعهد شود. عقد نکاح نیز از این قاعده مستثنی نیست. علاوه بر شروطی که به صورت چاپ شده در سند ازدواج درج شده اند، زن و مرد نیز می‌توانند شروط دلخواه خود را ضمن عقد ذکر کنند.

شروط ضمن عقد چیست

بر اساس قوانین و مقررات جاری کشور، به محض انعقاد عقد نکاح، زن و مرد مکلف به انجام اموری در قبال یکدیگر می‌شوند. بر این اساس، زن ممکن است از برخی از حقوقی که قبل از ازدواج داشته است محروم شود. به علاوه اینکه در مواردی ممکن است که زن با عسر و حرج مواجه شده، ولی امکان جدایی از همسر را نداشته باشد. به همین دلیل، از سال ۱۳۶۰ به بعد، در راستای اعطای برخی از حقوق قانونی به بانوان، شروطی در قباله ازدواج درج می‌شود که هر یک از زوجین می‌توانند این شروط را امضا کرده و به آن متعهد شوند که به این شروط، شروط ضمن عقد گفته می‌شود. علاوه بر شروطی که در سند ازدواج درج شده است، خود زوجین نیز بر اساس اصل آزادی قرارداد‌ها می‌توانند هرگونه شرطی که مخالف ذات عقد اصلی و اهداف آن نباشد را در سند ازدواج درج کرده و به آن متعهد شوند.

شروط دوازده گانه ضمن عقد

همانگونه که گفته شد، یکسری از شروط ضمن عقد در سند ازدواج درج شده است که در صورت امضا شدن آن‌ها، آثاری حقوقی به بار می‌آید. این شروط که به آن‌ها شروط دوازده گانه ضمن عقد نیز گفته می‌شود، شامل مواردی است که زن در صورت پدید آمدن آن‌ها حق طلاق خواهد داشت. مانند اینکه اگر مرد تا مدت ۶ ماه نفقه ندهد و یا حقوق واجب زن را ایفا نکند و دادگاه هم نتواند او را مجبور به این کار کند، زن حق طلاق خواهد داشت. همچنین، در صورت سوء معاشرت مرد، جنون مرد، ابتلای به بیماری‌های صعب العلاج و مسائلی از این قبیل می‌تواند سبب شود که زن بتواند خود را بدون رضایت مرد مطلقه کند.

شروط ضمن عقد

علاوه بر شروط ضمن عقد درج شده در سند ازدواج، زوجین نیز با توافق یکدیگر می‌توانند شروطی را به آن اضافه کنند. از جمله بهترین شروط ضمن عقد که گامی در جهت یکسان سازی حقوق زن و مرد در عقد نکاح است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

شرط اشتغال به تحصیل: در شرایطی که زن بخواهد به ادامه تحصیل بپردازد می‌تواند این حق را در عقد نامه ذکر کند که زن در ادامه تحصیل تا هر مقطع و هر کجا که شرایط آن ایجاب کند مخیر باشد.

شرط اشتغال به کار: بر این اساس، می‌توان شرط اشتغال به کار را در عقد نامه درج کرد که بر اساس آن زن در اشتغال به هر شغلی که مایل باشد و هر کجا که شرایط آن ایجاب کند مخیر باشد.

حق تعیین مسکن توسط زوجه: به دلیل اینکه زن باید در محلی که شوهر انتخاب می‌کند سکونت کند، می‌توان ضمن عقد نکاح، حق تعیین محل سکونت را به زن واگذار کرد.

شرط امکان خروج از کشور: در صورتی که شرایط به گونه‌ای باشد که زن بخواهد بدون اجازه شوهر از کشور خارج شود، زن می‌تواند این حق را ضمن عقد درج کند که زن بدون نیاز به هیچگونه اجازه‌ای بتواند از کشور خارج شود و تعیین مدت، مقصد و شرایط مربوط به مسافرت به خارج از کشور نیز به صلاحدید خود زن باشد.

شرط تنصیف اموال و دارایی‌های زن و مرد: نظر به اینکه بر اساس قانون، نصف شدن اموال و دارایی مرد بعد از طلاق نیازمند شرایط فراوانی است، زن می‌تواند این شرط را ضمن عقد ازدواج درج کرده تا به راحتی این حق را اعمال نماید.

وکالت زن در طلاق: به دلیل اینکه زن برای جدایی از همسر خود نیازمند مراجعه به دادگاه و طی مراحل به نسبت دشواری است، می‌توان با ذکر این شرط، به زن این اختیار را داد که هر زمان بخواهد از جانب شوهر خود را مطلقه کند.