حق مطالبه مهریه همیشه وجود دارد

طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به مجرد و قوت عقد، زن مالک تمام مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن کند. در واقع مهریه دین زوج است و تا زمانی که پرداخت نشده بر ذمه فرد مستقر است و در صورت فوت زوجه که داین و طلبکار محسوب می‌شود ورثه او طلبکار زوج خواهند بود.

زوج نمی‌تواند از تادیه مهریه زوجه متوفای خود به ورثه وی به هر بهانه‌ای امتناع ورزد. مگر اینکه مهریه به سببی از اسباب قانونی مانند بخشش آن توسط زوجه یا دریافت آن پیش از فوت، وجود نداشته باشد. دین ناشی از مهریه از جمله دیون ممتاز است و حتی در صورت وجود دیون متعدد زوج یا حتی فوت وی، باز هم تادیه مهریه زوجه بر سایر دیون مقدم است.

از همین روی وراث زوجه با تنظیم دادخواست مطالبه طلب مهریه زوجه متوفی، به نسبت سهم الارث خود به طرفیت زوج، حقوق قانونی زوجه متوفی را مطالبه می‌کنند. ورثه زوجه باید مدارکی همچون گواهی حصر وراثت و عقدنامه زوجه را نیز به پیوست دادخواست خود، تقدیم دادگاه کنند.

در واقع حقوق اشخاص همواره مورد توجه و حمایت قانونگذار بوده است ولو آنکه آن‌ها در قید حیات نباشند، بنابراین حق مطالبه مهریه همواره برای ذینفع آن وجود خواهد داشت، ولو آنکه زوجه در قید حیات نباشد. از همین روی است که وراث زوجه می‌توانند بعد از فوت زوجه به قائم مقامی از وی مهریه زوجه متوفی را از زوج مطالبه کنند. اما این امر به معنای عدم امکان صرفنظر کردن از مطالبه مهریه یا بخشش مهریه نخواهد بود. هر حقی قابل اسقاط یا گذشت کردن است، چه اینکه اصولا مهریه هم از جمله حقوقی است که زوجه خواهد توانست از اخذ آن خودداری یا صرف نظر کند. مانند زنی که مهریه خود را به همسرش می‌بخشد.