در کشور نسبت به حقوق اساسی و قانون اساسی "ضعف آموزشی" وجود دارد

در کشور نسبت به حقوق اساسی و قانون اساسی
گلچین اخبار 1400/11/20 261

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شورای نگهبان، دکتر عباسعلی کدخدایی عضو حقوقدان و رئیس پژوهشکده شورای نگهبان دوشنبه شب با حضور در برنامه زاویه شبکه چهارم سیما، طی سخنان ضمن عرض تبریک و تهنیت فرارسیدن ایام الله دهه فجر، گفت: قانون اساسی در کشورهای مختلف به عنوان یک قانون بنیادی و یک میثاق ملی به منظور تحقق آرمان‌های آن جامعه است و مردم عزیز ما هم، قبل از انقلاب اسلامی دوران سخت ستم شاهی پهلوی را تجربه کرده بودند و به خوبی می‌دانستند که نیاز به یک حکومت و یک قانون اساسی اسلامی در کشور محسوس است.

وی افزود: البته پیش از انقلاب اسلامی و در دوران مشروطه، برخی از آرمان‌های مردم در ظاهر محقق شد، مثل شکل‌گیری مجلس یا بحث عدلیه برای اجرای عدالت؛ اما زمان زیادی نگذشت که خواسته‌های مردم سرکوب شد و حتی با روی کار آمدن رضاخان علیرغم اینکه ظاهراً دولت مدرنی داریم یعنی دولت و نخست وزیر وجود دارد اما دیکتاتوری همچنان پابرجاست و تغییری ایجاد نشده است، در واقع مردم به خواست و آرمان‌های خودشان نرسیده‌اند. بعد از رضاخان هم، پسرش نزدیک به ۳۷ سال بر مردم حکومت کرد در حالی که نه استقلال داشتیم و نه جریان ستم به مردم مستضعف از بین رفته بود.

رئیس پژوهشکده شورای نگهبان تصریح کرد: یکی از آرمان‌های بزرگ مردم در دوران مشروطه محقق شده بود یعنی ما قانون اساسی داشتیم و حتی بعد از یک سال متمم برای آن تصویب شد اما مسئله اینجا بود که همان قانون نیم‌بند هم اجرایی نمی‌شد؛ مثلا اگر چه قانون اساسی و دولت و مجلس و . . . داشتیم اما نه استقلال داشتیم، نه آزادی و نه اسلام در حکومت‌داری جاری بود.

دکتر کدخدایی ادامه داد: حضرت امام(ره) بارها تاکید کرده بودند که مردم نظام اسلامی و حکومت اسلامی را می‌خواهند اما وقتی در ماه‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی از ایشان سوال می‌شود که شما چه نظام سیاسی را می‌خواهید، می‌گویند یک نظام سیاسی که در آن اسلام پیاده شود و مردم پشتیبان آن باشند. اینها به عنوان آرمان‌های اصلی مطرح بود که ما هم از زبان مردم و بزرگان انقلاب مخصوصاً حضرت امام بارها این آرمان‌ها را شنیده بودیم.

وی با بیان اینکه اتحاد دین و سیاست به جای جدایی دین از سیاست، حضور مردم در صحنه و مشارکت در تعیین سرنوشت خودشان و تحقق حاکمیت قانون، سه محور اصلی حرکت امام بود که در نهایت منجر به تصویب یک قانون اساسی مترقی شد، اظهار داشت: اگر قانون اساسی را مطالعه کنید به وضوح می بینید که این سه محور اصلی، امروز در قانون اساسی کشورمان مستتر است و در واقع آرمان‌هایی که مردم در دوران مشروطه داشتند ولی هیچ وقت محقق نشد، امروز در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد و اجرا شده است.

عضو حقوقدان شورای نگهبان همچنین گفت: وقتی که متن پیش‌نویس قانون اساسی تنظیم شد، متن به مجلس خبرگان و مجلس بررسی نهایی قانون اساسی ارائه شد و بعد از تصویب مجلس خبرگان قانون اساسی برخی می‌گفتند که تصویب قانون اساسی در این مجلس کفایت می‌کند اما امام(ره) فرمودند که نه! همه پرسی باید شود تا مردم هم درباره آن اظهار نظر کنند.

دکتر کدخدایی ادامه داد: امروز به لطف این قانون اساسی مترقی و حرکت تاریخ‌ساز رهبر کبیر انقلاب اسلامی، ایران به عنوان یک کشور مستقل در دنیا شناخته می‌شود که روی پای خودش ایستاده و اگر در جایی هم هزینه می‌دهد به خاطر همین استقلال‌طلبی و طبعا کینه‌توزی دشمنان است. تحریم‌هایی هم که آمریکایی‌ها به عنوان تحریم فلج‌کننده از آن یاد می‌کنند، در واقع نوع مواجهه با آنها به مسئولان و مدیریت اجرایی آنها برمی‌گردد و باید در مقابل این تحریم‌ها با مدیریت درست ایستاد.

وی در بخش دیگری از سخنانش افزود: یکی از ابزارهایی که در همه دنیا وجود دارد و در کشور ما هم پیش‌بینی شده و ما کمتر از آن استفاده می‌کنیم، بُعد نظارتی مجلس است؛ نظارت مجلس یک بُعد و امر بسیار مهمی است به این معنا که وقتی که شما مسائلی مثل سوال، استیضاح و تحقیق و تفحص را در اختیار مجلس قرار دادید یعنی مجلس باید برای اینها یک برنامه گذاشته باشد و بتواند با این ابزار، سنجش دقیقی از میزان اجرای صحیح قوانین هم داشته باشد.

رئیس پژوهشکده شورای نگهبان با بیان اینکه ظرفیت نظارتی نمایندگان مردم می‌تواند در جلوگیری از اختلاف‌ها و یا اجرای ناصحیح قوانین، بسیار موثر باشد، تصریح کرد: این نظارت باید مستمر باشد تا بتوانیم از آن بتوانیم نتیجه بگیریم و نباید این نظارت به صورت مقطعی باشد.

دکتر کدخدایی ادامه داد: بحث دیگر اینکه، در کشور ما متاسفانه ضعف آموزشی نسبت به حقوق اساسی و قانون اساسی وجود دارد. همه جای دنیا آموزش قانون اساسی و حقوق اساسی وجود دارد اما در کشور ما این مسائل آموزشی خیلی مورد توجه قرار نگرفته است در حالی که قانون اساسی ما یکی از مترقی‌ترین قانون‌های اساسی در جهان به شمار می‌رود.

وی در خصوص موضوع بازنگری در قانون اساسی تاکید کرد: هر متن یا قانونی که نوشته می‌شود ممکن است نیاز به بازنگری و تجدیدنظر داشته باشد؛ الان شما می‌بینید که قوانینی که مجلس خودش وضع کرده، بعد از مدتی اصلاح شده و مورد بازنگری قرار می‌گیرد چرا که اقتضائات تغییر کرده یا ممکن است اشتباهی صورت گرفته باشد؛ پس اصل بازنگری و اصلاح در قوانین از جمله قانون اساسی یک امر بدیهی است و خیلی امر پیچیده‌ای هم نیست که برخی افراد در مقابل آن به نحوی مقاومت می‌کنند مخصوصاً اینکه وقتی در دهه اول انقلاب یعنی در سال ۵۸ قانون اساسی تصویب شد، در دهه دوم یعنی در سال ۶۸ قانون اساسی مورد بازنگری قرار گرفت و اصلاح شد چون ضرورت‌هایی وجود داشت اما اینکه چه زمانی برای اصلاح باید اقدام شود، ما نمی‌توانیم حدود آن را دقیق را تعیین کنیم ولی هر وقت ضرورت داشت، می‌توان قانون اساسی را اصلاح کرد.

رئیس پژوهشکده شورای نگهبان خاطر نشان کرد: گاهی اوقات باید قانون اساسی اصلاح شود و گاهی اوقات هم می‌توان این اصلاحات را از طریق دیگری هم اصلاح کرد مثلال یکی از راه‌ها، تفسیر قانون اساسی است تا برداشت نادرست از مواد را اصلاح کند و ابهام را رفع کند؛ سوال اینجاست که آیا ما از این ظرفیت استفاده کرده‌ایم که حالا برویم سراغ اصلاح قانون اساسی؟ یا براساس اصل 110 قانون اساسی، سیاست‌گذاری برعهده رهبر معظم انقلاب اسلامی است و تاکنون سیاست‌های زیادی ابلاغ شده است؛ این سیاست‌ها که در واقع هموار کننده مسیر برای اجرای راحت‌تر و بهتر قانون اساسی است، آیا به خوبی اجرا شده است که حالا برویم سراغ اصلاح قانون اساسی؟

 

ثبت دیدگاه
جهت ثبت دیدگاه وارد حساب کاربری شوید ورود / ثبت نام
دیدگاه ها
هنوز دیدگاهی ثبت نشده است