دفاع وزیر پیشنهادی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در صحن علنی مجلس از برنامه‌های خود

گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ایرنا، سید عزت الله ضرغامی صبح روز چهارشنبه (سوم شهریور) در پنجمین روز بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی دولت سیزدهم در مجلس شورای اسلامی در تشریح برنامه های خود برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اظهار تشکر از وقت نمایندگان در کمیسیون های تخصصی و حضور در ١۴ کمیسیون و حداقل ۶ فراکسیون و مجمع نمایندگان استانی و نظر نمایندگان مخالف و موافق گفت: از حمایت ٢٠٠  نماینده مجلس و همه مخالفان و موافقان که دیروز نظرات خود را بیان کردند تشکر می‌کنم. 

ضرغامی بیان کرد: حکایت آسیب‌های مدیریتی در حوزه مدیریت کشور آن است که دنبال پاسخ های ساختاری و کلیشه ای به جدی ترین مسایل کشور هستیم که ممکن است کار را راه بیاندازد اما مردم دیگر از ما نمی پذیرند. کارهای تحولی و بزرگ و بر هم زدن ساختارهای پوسیده و ناکارامد را از ما می‌خواهند که مانند بختک بر سر مردم آمده است.

این مسأله به همه ما مربوط می شود زیرا نظام مدیریتی کشور را دچار اشکال و این رویکرد کشور را به کارهای محدود و نقطه ای تبدیل کرده است؛ در حالی که باید رویکرد تحولی به سکه رایج تبدیل شود. 

وی افزود: امیدوارم امروز با مجلس انقلابی و متخصص که جایگاه ویژه دارد با مدیریت خوب مجلس در ابتدای دولت مردمی و ضدفساد که امروز تشکیل شد و با کمک قوه قضاییه هوشمند و اگاه از این فرصت استثنایی بهره ببریم و بتوانیم کارهای بزرگ و تحولی و جهش های اساسی آنگونه که رهبری معظم انقلاب توقع دارند انجام دهیم.

ضرغامی وزارتخانه جدید تاسیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را یک وزارتخانه بسیار مهم دانست و گفت: هر کدام از سه بخش‌ این وزارتخانه، ظرفیت تبدیل شدن یک نهاد یا وزارتخانه مستقل دارد، اما به دلیل هم‌پوشانی و هم‌افزایی که با هم دارند قانون‌گذار آنها  را در یک وزارتخانه آورده است که در ماموریت‌های مهمی مانند فرهنگی اقتصادی از ظرفیت هر سه استفاده کند؛ اما به همین ظرفیت ختم نمی‌شود و بسیاری حوزه ها و ظرفیت‌های مهم و اساسی کشور به این وزارتخانه مرتبط است.

وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی گفت: دلیلی که من مسئولیت را پذیرفتم به غیر از تجربه فرهنگی که در این زمینه دارم‌، بخش زیادی از این مجموعه ها در وزارت فرهنگ و ارشادی اسلامی بوده است؛ میراث‌فرهنگی و معاونت سیاحتی و زیارتی که الان به عنوان معاونت گردشگری و بخش مهم وزارت میراث فرهنگی‌، گردشگری و صنایع‌دستی شده در واقع در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. 

وی گفت: در زمان مسئولیت معاونت استان ها و امور مجلس وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی در واقع این بخش ها را به هم وصل می کردم و با این حوزه ها آشنایی کامل دارم. بسیاری از نهادهای کشور باید همراهی داشته باشند. امیدوارم این تجربه ای که دارم به کمک بیاید و نگاه ملی و فرابخشی برای دیدگاه بلندی که امروز دولت سیزدهم دارد، کمک کند تا بتوانیم این مسیر را طی کنیم.

وزارت میراث فرهنگی مهجور مانده است 
ضرغامی اظهار داشت: وزارت میراث‌فرهنگی به دلیل فقدان یک دیدگاه نظری و ایدئولوژیک که باید همه نیروهای فکری و مدیریتی جامعه را همراه و همگرا کند؛ متاسفانه دچار عقب ماندگی شده و مهجور و مغفول مانده است. در حالی که با مقداری تلاش می‌تواند در کنار بسیاری دستاوردهای اقتصادی که به دنبال خواهد داشت جدی ترین بستر صدور ارزش‌های اسلامی و انقلابی برای کشور باشد.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تاکید کرد: نگاه من به اضلاع میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مساوی، متعادل و ترازمند است و هیچکدام بر دیگری ارجحیت ندارد. این سه قسمت مکمل‌ و وابسته به هم اند و با هم هم‌افزایی دارند. برنامه‌ام را در ۳۰صفحه تقدیم نمایندگان کرده‌ام که در آن هم وضعیت موجود را بیان و هم نقاط قوت، ضعف،  تهدید و قدرت را در آن بعد از جلسات مکرر با جدی‌ترین کارشناسان، اساتید دانشگاه، نخبگان و افراد با تجربه در حوزه وزارت‌خانه و جبهه انقلاب، بیان کرده‌ام.  

ضرغامی گفت: من برنامه خودم را در ۳۰ صفحه تقدیم شما نمایندگان کرده و تلاش شده متن روانی باشد تا هم وضعیت موجود را تبیین کرده باشم و هم به تفکیک نقاط قوت و ضعف، تهدیدها و فرصت ها احصا شده باشد.

وی ادامه داد: پس از جلسات متعددی که با جدی ترین کارشناسان این حوزه اعم از اساتید دانشگاه،‌ نخبگان و افراد با تجربه، در حوزه این وزارتخانه و در جبهه انقلاب داشتیم که در سال های اخیر در این  حوزه پیشرفت های خیلی خوبی داشتند، فایل این برنامه روی سایت ها قرار گرفت و رسانه ها بر روی آن کار کردند و در کلاب هاوس بررسی شد. بسیاری از صاحبنظران این برنامه را قابل دانستند که بررسی و نقد کنند که از همه آنها تشکر می کنم.

ارائه ۶۴ محور در حوزه میراث فرهنگی
وی افزود: مجموعه صحبت های دوستان را که اینجا آوردم چون نکات بسیار خوبی را هم از نظر ملی و هم از نظر استانی و بخشی مطرح کردیم.  ۶۴ محور مهم را استخراج کردم که امروز در اختیار کمیسیون ها قرار می دهم و ۲۸ پیشنهاد جدید و ارزشمند نیز ارائه شده است.
ضرغامی تاکید کرد: من هر سه حوزه را توضیح می دهم و مردم که این برنامه را می بینند یا می شنوند باید بدانند بسیاری از بحث های جدی کارشناسی در حوزه های تخصصی انجام شده و در صحن علنی با توجه به وقت محدود، بیشتر ارجاعات و بعضی تعلیق ها و هماهنگی ها هست. لذا ممکن است بعضی از بحث هایی که نمایندگان یا وزرای پیشنهادی مطرح می کنند برای مردم مقداری سربسته و مجمل باشد. بدانید که این بحث ها در وهله اول به دلیل پیشینه ای که وجود دارد، برای نمایندگان است. لذا بسیاری از بحث ها را مطرح نمی کنم.

میراث فرهنگی شناسنامه ماست
وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، افزود: حوزه میراث فرهنگی شناسنامه ما و هویت و تمدن ماست؛ آن هم در دوره ای که بی هویتی توسط رسانه های پرنفوذ نوین در حال ترویج و تبلیغ است. جوان و نوجوان امروز ایران ما باید با این پیشینه تمدنی خود آشنا شوند.
ضرغامی ادامه داد: میراث فرهنگی ما چه میراث ملموس و چه ناملموس هر دو با ارزش است. در حوزه میراث فرهنگی ملموس ۳۲ هزار اثر فرهنگی و تاریخی ثبت شده و درحوزه میراث فرهنگی ناملموس هزار و ۹۰۰ اثر داریم. میراث فرهنگی ناملموس به رفتارها، آداب، گویش ها و فرهنگی که بین مردم است برمی گردد که ایرانی ها صاحب بهترین فرهنگ ناملموس در سطح جهانی هستند ولی علت این که آنگونه که شایسته و بایسته است نتوانستیم در این حوزه توفیقی داشته باشیم این است که آن وظایف اصلی را به درستی انجام ندادیم.

تاکید قرآن به گردشگری
ضرغامی گفت: آیات قرآنی به ما مسیر میراث فرهنگی را نشان می دهد. در سوره حجر که درباره قوم لوط سخن می گوید، وقتی عذاب الهی آمد و آنها را نابود کرد، در ادامه آیات می فرماید ما خرابه های قوم لوط را بر سر راه قرار دادیم تا کاروانیان که عبور می کنند،‌ ببینند و مایه عبرت شود. قرآن درباره فاید این کار می فرماید «ان فی ذلک لایات للمتوسمین» متوسم یعنی کسی که از ظاهر به باطن می رسد. میراث فرهنگی ما باید سر راه باشد. یعنی باید در دسترس باشد ولی اینگونه نیست و باید به درستی معرفی شود.
وی افزود: این بخش مهم نیازمند کار رسانه ای است. کار رسانه ای جدی می خواهد آن هم با توجه به رسانه های نوین و همچنین باید بتوانیم پیام اینها را منتقل کنیم. لذا میراث چند هزار ساله ما چه قبل و چه بعد از اسلام همه دارای پیام هستند.

میراث فرهنگی را دو قطبی نکنیم
ضرغامی افزود: آنچه مانده به خاطر این است که نفع دارد. یعنی اگر کاخ شاه هایی را که از بین رفته، هم عبرت دارد و هم به تعبیر رهبر معظم انقلاب، وقتی به تخت جمشید می روید،  سرپنجه هنر ایرانی و اقتدار ایرانیان را می بینید ولی متاسفانه در کشور ما در طول این سال ها این عامل مهم همبستگی و اتحاد ملی به یک جریان دو قطبی تبدیل شده است. البته این جریان دو قطبی بین همه بزرگان نیست ولی این اتفاق افتاده در حالی که شهید مطهری در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران به خوبی هم افزایی این دو بخش را مطرح می کند؛ رهبر معظم انقلاب بهترین و دقیقترین تعبیرها را دارد و ما نباید آن را دو قطبی کنیم. چون همه اینها برای ما ارزشمند است. مثلا نقش رستم که مورد اشاره رهبر معظم انقلاب در یکی از بازدیدها بود، اگر کسانی که همراه رئیس جمهور محترم سابق به ایتالیا رفته بودند و در شهرداری رم آنها را پای مجسمه مارکوس آنتونیوس سردار رمی بردند که بگویند ما چنین سرداری داریم که فتوحاتی داشته، اگر آنجا تصویری از نقش رستم می دادند که پادشاه روم به خاک افتاده و از داریوش اول تقاضای عفو می کند و فیلیپ عرب امپراطور دیگر در حال هدیه دادن است، عظمت ایرانیان که عمدتا در این جنگ ها ایرانیان پیروز شدند، آنجا عکسی نشان می دادند که وقتی درحال عکس گرفتن زیر مجسمه این سردار رمی، متوجه می شوند که ما چه عقبه ای داریم.
وی با تاکید بر ایجاد جاذبه های مکمل گفت: یک دلیل این که اینها مهجورند، موضوع جاذبه های تکمیلی است. بسیاری از افراد به این مکان ها می روند یک دستشویی مناسبت نیست و چهار بنر هم وجود ندارد و حداقل امکانات و خدماتی که استفاده کنند وجود ندارد آن وقت می بینیم که خانواده محور برای دیدن می روند که یکی از راهبردهای من گردشگری خانواده محور است، آن وقت متوجه می شویم که این امکان از مردم سلب می شود.

۳۷۰ صنعت در حوزه صنایع دستی داریم
ضرغامی با بیان این که بخش خصوصی را تقویت می کنیم و با نظارت مناسب به آنان مسئولیت می دهیم تا بتوانند اینها را ساماندهی کند، افزود: در مورد صنایع دستی ما از ۴۶۰ صنعت دستی که در سطح جهانی هنری است، ۳۷۰ صنعت را در ایران داریم. با وجود ارزش بالایی که داریم به دلیل مشکل بازاریابی، معرفی و فروش این بخش مهجور مانده و در بعضی از حوزه ها در حال از بین رفتن است.
وی افزود: ما با کشورهای دیگر که رقیب ما هستند هم به لحاظ قیمت تمام شده و هم به لحاظ دلالی هایی که صورت می گیرد، در رقابت دچار مشکل شده ایم. فقدان برند سازی در این حوزه یکی دیگر از مشکلات جدی در صنایع دستی است. عدم کاربردی بودن بخشی از این صنایع به این تبدیل شده است بسیاری از اینها جنبه تزیینی پیدا کرده است و با توجه به مشکلات اقتصادی مردم از سبد خرید مردم حذف شده است. بسته بندی ضعیف و نامناسب داریم.
ضرغامی اضافه کرد: در مشاغل خانگی که حوزه جدی این بخش خواهد بود، مشکلات جدی داریم که بخشی از آن مشکلات قانونی است که در کمیسیون فرهنگی بحث کردیم. با توجه به قانون فعلی و مکملی که ما خواهیم داشت این بخش را که نقش مهمی در اشتغال کشور خواهد داشت تقویت کنیم.
وی افزود: مواد اولیه، ارزان و در دسترس در واقع تسهیل عرضه و تقویت تقاضا جزو مسائل جدی ماست که در این حوزه انجام خواهد گرفت. آن پیشنهادهایی که در جزوه ۳۰ صفحه ای دادیم می توانیم با کمک شما رفع و رجوع کنیم.

گردشگری؛ صنعت پیشران

ضرغامی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع گردشگری اشاره کرد و این حوزه را صنعت پیشران دانست و گفت: این صنعت خدمات متنوع و گسترده ای را در کشور ارائه می‌دهد. درآمد اصلی بسیاری کشورها در صنعت گردشگری است. ۱۰.۴ درصد از تولید ناخالص جهانی و ۱۰ درصد کل اشتغال جهانی مربوط به گردشگری است. امروز از هر ۵ شغل جدیدی که ایجاد می‌شود، یک شغل مربوط به گردشگری است. رشد تولید ناخالص داخلی در جهان به صورت میانگین ۳ درصد است، اما در حوزه گردشگری ۴ و ۶ دهم درصد است.

وقتی این آمارها را با ایران مقایسه می‌کنیم فاصله جدی می‌بینیم. صادرات نامرئی صفت خوبی برای حوزه گردشگری است. اشتغال و ارزآوری به صورت گسترده در این حوزه وجود دارد و این مسأله ربطی به تحریم ندارد. در حالی که بهای دلار در کشور ما خیلی بالا رفته، متاسفانه می‌بینیم این قضیه تاثیری در جذب گردشگر خارجی نداشته است.

وی افزود: مزیت های رقابتی دیگر ما در مقابل رقبا آن قدر محدود است که حتی این قیمت دلار نمی‌تواند تکانی به گردشگری بدهد. امارات، قطر، عربستان، عمان، اردن، درآمدهای گردشگری‌شان از ما بالاتر است. ما فقط با لبنان، کویت و یمن قابل مقایسه شده‌ایم. 
ضرغامی تاکید کرد: وقتی چاه نفتی به صورت مشترک با قطر داریم، اگر ما از آن چاه برداشت نکنیم، داریم سرمایه‌ای را از دست می دهیم. در حوزه گردشگری خیلی بیشتر از موضوع چاه نفت، داریم به لحاظ اقتصادی و فرهنگ ضرر می‌کنیم و از دست می دهیم. باید این سرمایه را حفظ و از آن استفاده کنیم.
وزیر پیشنهادی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اشاره به شاخه‌های مختلف گردشگری همچون گردشگری روستایی، سلامت و کشاورزی گفت: ما در بسیاری از حوزه‌های گردشگری همچون کسب و کار، خوراک، آموزشی، ورزشی، مذهبی، حلال، ماجراجویانه و دریایی می‌توانیم جذب گردشگر داشته باشیم.

می‌توانیم مقصد گردشگری سالم و حلال باشیم
وی ادامه داد: روز گذشته جلسه‌ای با نمایندگان استان هرمزگان جلسه داشتم. در آن استان هزار و صد کیلومتر ساحل داریم. با احتساب جزایر ۲ هزار و ۴۰۰ کیلومتر ساحل وجود دارد. در این استان نرخ بیکاری ۳۰ درصد است. گردشگری دریایی ما صفر است. مگر می شود کسی کنار ساحل بیکار باشد؟

ضرغامی این نظر را که در کشور به خاطر محدودیت‌ها مشکلات جذب گردشگر داریم، اشتباه خواند و توضیح داد: خیلی از کشورها دنبال گردشگری سالم، پاک، حلال و مبتنی بر ارزش های دینی هستند که می‌توانیم پاسخگوی نیاز آنها باشیم. 

حوزه گردشگری می‌تواند جدی ترین عامل برای برای همبستگی ملی، وحدت و انسجام ملی باشد. من در اقصی نقاط کشور خدمت همه شما می‌رسم و با شما جلسه خواهم گذاشت. گردشگری ارتباط وسیع با مناطق محروم دارد. بخش زیادی از حوزه این وزارتخانه در مناطق محروم است. 

وی با تاکید بر این که نگاه ما در حوزه گردشگری باید غیر سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و ملی باشد اظهار داشت: آحاد مردم را حول سه بخش این وزارتخانه می‌توانیم همگرا کنیم و وحدت ببخشیم. هر نگاه سیاسی و قبیله ای بلای جان و آفت صنعت گردشگری است.