about flasj

کنوانسیون رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان مصوب ۱۹۷۹ مجمع عمومی سازمان ملل متحد

نوع کنوانسیون
موضوع زنان
تاریخ تصویب

تاریخچه

شرح

دول عضو کنوانسیون حاضر،با توجه به اینکه منشور ملل متحد بر اعتقاد به حقوق اساسی بشر، مقام و منزلت هر فرد انسانی و برابری حقوق زن و مرد تاکید دارد؛
با توجه به اینکه اعلامیه جهانی حقوق بشر اصل جایز نبودن تبعیض را تایید نموده و اعلام می‌کند که همه افراد بشر آزاد به دنیا آمده اند، از نظر منزلت و حقوق یکسانند و حق دارند بدون هیچ‌گونه تمایزی، از جمله تمایزهای مبتنی بر جنسیت، از کلیه حقوق و‌ آزادی‌های مندرج در آن اعلامیه بهره‌مند شوند؛
با توجه به اینکه دول عضو میثاق‌های بین‌المللی حقوق بشر موظف‌اند برابری حقوق زن و مرد در بهره‌مندی از کلیه حقوق اساسی، اجتماعی، فرهنگی، مدنی و سیاسی را تضمین کنند؛
با در نظر گرفتن کنوانسیون‌های بین‌المللی‌ای که تحت نظر سازمان ملل متحد و کارگزاری‌های تخصصی به منظور تساوی حقوق مرد و زن منعقد شده اند؛
با توجه به قطعنامه‌ها، اعلامیه‌ها و توصیه‌‌هایی که توسط ملل متحد و کار‌گزاری‌‌های تخصصی برای پیشبرد تساوی حقوق زنان و مردان تصویب شده اند؛
با نگرانی از اینکه علی‌رغم این اسناد گوناگون، تبعیض گسترده همچنان علیه زنان ادامه دارد؛
با یادآوری اینکه تبعیض علیه اصول، برابری حقوق و احترام به شخصیت بشر را نقض می‌کند، مانع شرکت برابر زن و مرد در زندگی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشورهاست، از گسترش سعادت جامعه و خانواده جلوگیری می‌کند و شکوفایی کامل قابلیت‌ها و استعداد‌های زنان در خدمت به کشور و بشریت را، دشوارتر می‌نماید؛
با نگرانی از این که در شرایط فقر و تنگدستی، زنان از کمترین امکان دسترسی به مواد غذایی، صحت، تحصیل، آموزش و فرصت‌های اشتغال و سایر نیاز‌ها بر خوردارند؛
با اعتقاد به اینکه تشکیل نظام نوین اقتصاد بین‌المللی، بر اساس مساوات و عدالت در پیشبرد برابری مرد و زن نقش مهمی ایفا می‌نماید؛
با تاکید بر اینکه ریشه‌کن کردن تفکیک نژادی، همه اشکال نژاد پرستی، تبعیض نژادی، استعمار، استعمارِ نو، تجاوز، اشغال، سلطه و دخالت خارجی در امور داخلی دولت ها، برای تحقق کامل حقوق مرد و زن ضروری است،
با تایید بر اینکه تحکیم صلح و امنیت بین‌المللی، تشنج‌زدایی بین‌المللی، همکاری‌های متقابل دولت‌ها صرف‌نظر از نظام‌های اجتماعی و اقتصادی آنان، خلع سلاح کامل، به ویژه خلع سلاح هسته‌یی با نظارت دقیق و مؤثر بین‌المللی و با تاکید بر اصول عدالت، مساوات و منافع متقابل در روابط کشورها و احقاق حق تعیین سرنوشت و استقلال مردمی که زیر سلطه بیگانه و استعماری و اشغال خارجی به سر می‌برند و همچنین احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی، باعث توسعه و پیشبرد اجتماعی خواهد شد و در نتیجه به دستیابی به برابری کامل مرد و زن کمک خواهد کرد؛
با اعتقاد به این که توسعه تمام و کامل یک کشور، رفاه جهانی و برقراری صلح مستلزم بیشترین حد مشارکت زنان در تمام زمینه‌ها در شرایط مساوی با مردان است؛
با در نظرگرفتن سهم بزرگ زنان در تحقق رفاه خانواده و پیشرفت جامعه، که تاکنون کاملاً به رسمیت شناخته نشده است؛ اهمیت اجتماعی مادربودن و نقش والدین در خانواده و تربیت کودکان و با آگاهی از اینکه نقش زنان در تولید مثل نباید اساسی برای تبعیض باشد بلکه تربیت کودکان مستلزم تقسیم مسؤولیت بین زن و مرد و کل جامعه است؛
با آگاهی از این که تغییر نقش سنتی مرد و زن در جامعه و خانواده برای دستیابی به برابری کامل زن و مرد ضروری است؛
با عزم بر اجرای اصول مندرج در اعلامیه رفع تبعیض علیه زنان و در این راستا، اتخاذ اقدامات ضروری برای از میان‌برداشتن این گونه تبعیض در کلیه اشکال و مظاهر آن؛
به توافقات ذیل دست یافته‌اند:

در این کنوانسیون، عبارت «تبعیض علیه زنان» به هر گونه تمایز، محرومیت یا محدودیت بر اساس جنسیت اطلاق می‌شود که نتیجه و هدف آن خدشه‌دار کردن یا نقض شناسایی، بهره‌مندی یا استفاده از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی زن در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مدنی و یا هر زمینه دیگر، صرف‌نظر از وضعیت زناشویی او، بر اساس برابری زن و مرد باشد.

دول عضو در تمام زمینه‌ها، به ویژه زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، همه اقدمات مقتضی از جمله قانون‌گذاری را  برای تضمین توسعه و پیشرفت کامل زنان و بهره‌مندی آنان از حقوق بشری و آزادی‌های اساسی بر پایه برابری با مردان اتخاذ خواهند کرد.

دول عضو کلیه اقدامات مقتضی را انجام خواهند داد تا:الف.  الگوهای اجتماعی و فرهنگی رفتار مردان و زنان را، به منظور از میان‌برداشتن تعصبات و عادات و همه روش‌های دیگری که بر اندیشه پست‌تر یا برتر دانستن هر یک از دو جنس یا بر تداوم نقش‌های قالبی مرد و زن استوار باشند تغییر بدهند؛ب‌.     اطمینان حاصل کنند که آموزش خانوادگی درک صحیح از وضعیت مادری به عنوان یک عملکرد اجتماعی و شناسایی مسؤولیت مشترک زن و مرد در پرورش و تربیت کودکان خود را در بر می‌گیرد و درک می‌شود که منافع کودکان در تمام موارد در اولویت قرار گیرد.

دول عضو، کلیه اقدامات مقتضی را برای رفع تبعیض علیه زنان در زندگی سیاسی و عمومی کشور به عمل خواهند آورد و به ویژه حقوق زیر را برای زنان، برابر با مردان، تضمین خواهند کرد:ا‌.     رای‌دادن در همه انتخابات و همه‌پرسی‌های عمومی و داشتن حق انتخاب‌شدن برای همه نهادهای منتخب عمومی؛ب‌.     مشارکت در تعیین و اجرای سیاست دولت و رسیدن به سمت‌های دولتی و انجام کلیه مسؤولیت‌های عمومی در تمام سطوح دولت؛ت‌.    شرکت در سازمان‌ها و انجمن‌های غیر دولتی مرتبط با زندگی سیاسی و اجتماعی کشور؛

1.    دول عضو در مورد کسب، تغییر یا حفظ تابعیت، به زنان حقوق مساوی با مردان اعطا خواهند کرد. دولت‌ها به ویژه تضمین خواهند کرد که ازدواج با فرد خارجی یا تغییر تابعیت شوهر در طی دوران ازدواج، خود به خود باعث تغییر تابعیت زن، بی‌وطن شدن او یا تحمیل تابعیت شوهر به او نشود.2.    دول عضو به زنان و مردان در مورد تابعیت فرزندان شان حقوق برابر اعطا خواهند کرد.

1.    دول عضو، همه اقدمات مقتضی را انجام خواهند داد تا هر گونه تبعیض علیه زن در زمینه اشتغال از بین برود و بر پایه برابری زن و مرد، حقوق یکسان، به ویژه در موارد زیر تضمین شود:ا‌.     حق کار به عنوان حق لاینفک تمام افراد بشر؛ب‌.     حق استفاده از فرصت‌های استخدامی یکسان از جمله اِعمال ضوابط یکسان برای استخدام؛ حق انتخاب آزادانه تخصص و پیشه، حق ارتقای مقام، امنیت شغلی و تمام امتیازات و شرایط خدمت و حق استفاده از آموزش و بازآموزی حرفه‌یی پیشرفته و آموزش مکرر؛ت‌.    حق دریافت دستمزد و مزایای برابر و برخورداری از رفتار برابر برای انجام کار با ارزش برابر، و هم‌چنین رفتار برابر در ارزیابی کیفیت کار؛ث‌.    حق استفاده از بیمه‌های اجتماعی به ویژه در دوران تقاعد، بیکاری، بیماری، معلولیت و پیری و سایر موارد از کارافتادگی، و نیز حق استفاده از رخصتی استحقاقی؛ج‌.    حق حفظ سلامتی و ایمنی در محیط کار، از جمله حمایت از وظیفه تولید مثل.2.    به منظور تضمین حق مؤثر زنان جهت کار وجلوگیری از تبعیض علیه زنان بر پایه ازدواج یا بارداری، دول عضو اقدامات مقتضی ذیل را انجام خواهند داد تا:ا‌.     اخراج به دلیل بارداری یا مرخصی زایمان و تبعیض در اخراج براساس وضعیت زناشویی را  با وضع مجازات قانونی ممنوع کنند؛ب‌.    رخصتی ولادی با حقوق یا مزایای اجتماعی مشابه بدون از دست‌دادن شغل قبلی، ارشدیت یا مزایای اجتماعی را به اجرا بگذارند؛ت‌.    ارائه خدمات حمایتی اجتماعی لازم برای اجرای تعهدات خانوادگی و مسؤولیت‌های شغلی والدین و مشارکت آنان در زندگی اجتماعی به ویژه با ایجاد و توسعه شبکه مراکز نگهداری از کودکان؛ث‌.     برای زنان باردار در انجام کارهایی که برای آنان زیان‌آور تشخیص  داده شده است، حمایت خاص فراهم کنند؛3.   قوانین حمایتی مربوط به مسایل ذکرشده در این ماده به تناوب همگام با توجه به اطلاعات علمی و تکنولوژیکی، مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در صورت لزوم متوقف، لغو یا تمدید خواهند شد.

دول عضو، همه اقدمات مقتضی را برای رفع تبعیض از زنان در سایر زمینه‌های حیات اقتصادی و اجتماعی انجام خواهند داد تا حقوق یکسان  بر پایه برابری مرد و زن را به ویژه در این زمینه‌ها تضمین کنند:ا‌.     حق استفاده از مزایای خانوادگی؛ب‌.     حق استفاده از قروض بانکی، رهنی و سایر اشکال اعتبارات مالی؛ت‌.    حق شرکت در فعالیت‌های تفریحی، ورزشی و همه زمینه‌های زندگی فرهنگی.

1.    دول عضو در برابر قانون به زنان حقوق مساوی با مردان اعطا خواهند کرد.2.    دول عضو، در امور مدنی، به زنان ظرفیت قانونی دقیقاً یکسان برای بهره‌برداری از این ظرفیت اعطا خواهند کرد. دول عضو، به ویژه، برای انعقاد قرارداد و اداره املاک به زنان حقوق برابر خواهند داد و در همه مراحل دادرسی در دادگاه‌ها و مراجع قضائی با‌ آنان یکسان رفتار خواهند کرد.3.    دول عضو، توافق  می‌کنند که همه قراردادها و هر نوع سند خصوصی‌ای را که در جهت محدودکردن ظرفیت قانونی زنان، اثر قانونی داشته باشد؛ باطل اعلام می کنند.4.    دول عضو به زن و مرد حقوق یکسان در مورد قانون مربوط به نقل مکان افراد و آزادی انتخاب مسکن و اقامتگاه اعطا خواهند کرد.

1.    به منظور بررسی پیشرفت اجرای مفاد این کنوانسیون، کمیته رفع تبعیض از زنان (که از این پس کمیته نامیده خواهد شد) با عضویت هژده نفر، در زمان لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون و پس از تصویب یا پیوستن سی‌وپنجمین کشور به کنوانسیون، با عضویت 23 نفر از متخصصین دارای شهرت اخلاقی نیک و شایستگی در زمینه‌های مربوط به کنوانسیون تشکیل خواهد شد. این متخصصین توسط دولت‌های عضو، از میان اتباع کشورهای شان انتخاب خواهند شد و در صلاحیت شخصی خود خدمت خواهند کرد و در انتخاب آنان به توزیع عادلانه جغرافیایی و حضور اشکال مختلف تمدن و نظام‌های عمده حقوقی توجه خواهد شد.2.    اعضای کمیته با رای مخفی از فهرست افرادی که توسط دولت‌های عضو نامزد شده اند، انتخاب می‌شوند. هر دولت عضو می‌تواند یک نفر از اتباع خود را نامزد کند.3.    نخستین انتخابات شش ماه، پس از لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون حاضر برگزار خواهد شد. حداقل سه ماه قبل از تاریخ هر انتخابات، سر منشی ملل متحد با نامه‌هایی از دولت‌های عضو خواهد خواست که نامزدهای خود را ظرف دو ماه معرفی کنند. سرمنشی، فهرست اسامی همه نامزدان را به ترتیب و حروف الفبا و با ذکر نام دولت نامزد کننده، هر یک تنظیم کرده و برای دولت‌های عضو خواهد فرستاد.4.    انتخابات اعضای کمیته در جلسه دولت‌های عضو که توسط سرمنشی عمومی در مقر ملل متحد بر گزار می‌گردد؛ انجام خواهد شد. در این جلسه، که حد نصاب تشکیل آن حضور دو سوم دولت‌های عضو خواهد بود، نامزدانی برای عضویت در کمیته انتخاب خواهند شد که هم بیشترین تعداد آرا و هم اکثریت مطلق آرای نمایندگان دولت‌های عضو حاضر و رای‌دهنده در جلسه را به دست آورند.5.    اعضای کمیته برای یک دوره چهارساله انتخاب خواهند شد؛ اما دوره عضویت 9 نفر از اعضای منتخب در اولین رای‌گیری، پس از دو سال به پایان خواهد رسید. این 9 عضو بلافاصله پس از اولین رای‌گیری، به قید قرعه توسط رئیس کمیته انتخاب خواهند شد.6.    انتخاب 5 عضو دیگر کمیته، مطابق بندهای 2 و3 و 4 این ماده، به دنبال سی‌وپنجمین تصویب یا الحاق صورت خواهد گرفت. دوره عضویت دو نفر از اعضای اضافی، پس از دو سال پایان خواهد یافت و این دو به قید قرعه توسط رئیس کمیته انتخاب خواهند شد.7.    به منظور اشغال پستهای خالی احتمالی، دولتی که کارشناسش به عنوان عضو کمیته متوقف شده است، کارشناس دیگری را از بین اتباع خود برای عضویت در کمیته، مشروط به تایید کمیته، انتخاب خواهد کرد.8.    اعضای کمیته با تایید مجمع عمومی، بنا بر ضوابط و شرایطی که آن مجمع مقرر می‌دارد و با توجه به اهمیت مسؤولیت‌های کمیعه، از ملل متحد مقرری دریافت خواهند کرد.9.    سرمنشی عمومی ملل متحد، کارمندان و تسهیلات لازم را به منظور تحقق و انجام مؤثر وظایف کمیته در چهارچوب کنوانسیون حاضر تامین خواهد کرد.

1.    کمیته آئین‌نامه اجرائی خود را تصویب خواهد کرد.2.    کمیته مسؤولین خود را برای یک دوره دوساله انتخاب خواهد کرد.

1.    کمیته همه‌ساله از طریق شورای اقتصادی و اجتماعی، گزارشی در مورد فعالیت‌های خود به مجمع عمومی تسلیم خواهد کرد و می‌تواند بر اساس گزارش‌ها و اطلاعات دریافت‌شده از دولت‌های عضو پیشنهادها و توصیه‌های کلی ارائه دهد. این پیشنهادها و توصیه‌های کلی همراه با نظریات احتمالی دولت‌های عضو، در گزارش کمیته درج خواهد شد.2.    سرمنشی ملل متحد گزارش‌های کمیته را برای اطلاع به کمیسیون وضعیت زن منتقل خواهد کرد.

هیچ چیز در کنوانسیون حاضر بر مقررات مفیدتر برای دست‌یافتن به برابری مرد و زن که ممکن است در اسناد زیر موجود باشند؛ اثر نخواهد گذاشت:ا‌.     قوانین دولت عضو؛ب‌.    هر کنوانسیون، پیمان یا موافقت‌نامه بین‌المللی لازم‌الاجرا برای دولت.

1.    کنوانسیون حاضر برای امضای کلیه دول باز خواهد بود.2.    سر منشی ملل متحد به عنوان امانت‌دار کنوانسیون حاضر تعیین می‌گردد.3.        تصویب این کنوانسیون منوط به طی مراحل تصویب قانونی است. اسناد تصویب نزد سرمنشی ملل متحد به امانت گذاشته خواهد شد.4.        این کنوانسیون برای الحاق همه دولت‌ها باز خواهد بود. الحاق، با سپردن سند الحاق به سرمنشی ملل متحد محقق خواهد شد.

1.     کنوانسیون حاضر، سی روز پس از تاریخی که بیستمین سند تصویب یا الحاق آن نزد سر منشی ملل متحد به امانت گذاشته شود؛ لازم‌الاجرا خواهد بود.2.      در مورد هر دولتی که کنوانسیون حاضر را پس از سپردن بیستمین سند، تصویب یا الحاق تصویب کند یا به آن ملحق شود، کنوانسیون 30 روز بعد از تاریخ به امانت گذاشتن سند تصویب یا الحاق آن دولت، لازم‌الاجرا خواهد شد.

1.    هر گونه اختلاف بین دو یا چند دولت عضو در تفسیر یا اجرای کنوانسیون  حاضر که از طریق مذاکره حل نشود بنا به تقاضای یکی از آنان به داوری ارجاع خواهد شد. اگر طرفین اختلاف در مدت شش ماه از تاریخ درخواست داوری، در مورد نحوه و تشکیلات داوری به توافق نرسند؛ هر یک از آنان می‌توانند مطابق با اساسنامه دیوان، خواستار ارجاع  موضوع به دیوان بین‌المللی عدالت شوند.2.     هر دولت عضو می‌تواند به هنگام امضا یا تصویب کنوانسیون حاضر یا الحاق به آن، اعلام کند که خود را موظف به اجرای بند1 این ماده نمی‌داند. سایر دولت‌های عضو در قبال هر دولتی که چنین تحفظی اعلام کرده باشد ملزم به اجرای آن پابند نخواهند بود.3.     هر دولت عضوی که مطابق بند 2 این ماده اعلام تحفظ کرده باشد، می‌تواند در هر زمان با اعلام سرمنشی ملل متحد از تحفظ خود صرف نظر کند.

دول عضو، هر گونه تبعیض علیه زن را محکوم کرده و موافقت می‌نمایند که سیاست رفع تبعیض علیه زن را با کلیه ابزارهای مقتضی، بی‌درنگ دنبال کنند و در این راستا  متعهد می‌شوند که:الف. اصل برابری زن و مرد را در قانون اساسی یا سایر قوانین مربوطه هر کشور که اگر تا کنون منظور نشده باشد، بگنجانند و با قانون‌گذاری و راه‌های مقتضی دیگر، تحقق عملی این اصل را تضمین کنند؛ب.  با تصویب قوانین مقتضی و اقدامات دیگر، از جمله مجازات در صورت ضرورت، تبعیض علیه زن را ممنوع کنند؛ حمایت قانونی از حقوق زنان بر پایه برابری با مردان را برقرار و حمایت مؤثر از زنان در مقابل هر گونه اقدام تبعیض‌آمیز را از طریق مراجع قضایی با صلاحیت ملی و سایر مؤسسات دولتی تضمین کنند؛ ج. از هرگونه عمل و حرکت تبعیض‌آمیز علیه زنان خودداری کنند و تضمین کنند که مراجع و نهادهای دولتی این تعهد را رعایت خواهند کرد؛ هـ. همه اقدامات مقتضی را برای رفع تبعیض علیه زن توسط هر شخص، سازمان یا مؤسسه‌ای اتخاذ کنند؛ و. همه اقدمات مقتضی، از جمله قانون‌گذاری را برای اصلاح یا لغو قوانین، مقررات، عرف  یا روش‌های موجود را که موجب تبعیض علیه زن باشند اتخاذ کنند؛ز. همه مقررات جزایی ملی را که موجب تبعیض علیه زن باشند، لغو کنند؛

1.    اتخاذ تدابیر ویژه موقتی توسط دول عضو با هدف تسریع برابری عملی مرد و زن نباید «تبعیض» به صورتی که در این کنوانسیون تعریف شده، تلقی شود؛ اما به هیچ‌وجه به حفظ معیار‌های نابرابر یا مجزا منجر نخواهد شد؛ این اقدامات پس از تحقق اهداف برابری فرصت‌ها و رفتار متوقف خواهند شد.2.    اتخاذ تدابیر ویژه توسط دول عضو، از جمله اقداماتی که در این کنوانسیون برای حمایت از مادران گنجانیده شده است، تبعیض‌آمیز تلقی نخواهد شد.

دول عضو، کلیه اقدمات مقتضی، از جمله قانون‌گذاری را به منظور جلوگیری از قاچاق زنان و بهره‌بری از روسپی‌گری زنان به عمل خواهند آورد.

دول عضو اقدمات مقتضی را به عمل خواهند آورد تا به زنان در شرایط مساوی با مردان و بدون هیچ‌گونه تبعیض، فرصت داده شود که از دولت خود در سطح بین‌المللی نمایندگی کنند  و در فعالیت  سازمان‌های بین المللی‌شرکت داشته باشند.

دول عضو، هر گونه اقدامی را برای رفع تبعیض از زنان انجام خواهند داد تا تضمین کنند که زنان در آموزش، از حقوق برابر با مردان برخوردار خواهند بود و به ویژه برابری زن و مرد را موارد زیر تضمین خواهد کرد:الف.  شرایط یکسان در زمینه راهنمائی انتخاب حرفه و فن، دسترسی به آموزش و دریافت شهادتنامه در همه انواع مؤسسات آموزشی در مناطق شهری و روستایی؛ این تساوی باید در آموزش قبل از مکتب، آموزش عمومی فنی، تخصصی و آموزش عالی فنی، و نیز در همه دوره‌های آموزش حرفه‌یی تضمین شود؛ب‌.    دسترسی به برنامه درسی یکسان، امتحانات یکسان، معلمین دارای مهارت‌ها و صلاحیت‌های یکسان و محل‌ها و امکانات آموزشی با کیفیت یکسان؛ت‌.     از بین‌بردن هرگونه مفهوم کلیشه‌یی نقش زن و مرد در همه سطوح و همه اشکال از طریق تشویق آموزش مختلط و سایر روش‌های آموزشی که رسیدن به این هدف را ممکن می‌سازد و به ویژه با تجدید نظر در کتاب‌های درسی و برنامه‌های آموزشی مدارس و متناسب‌ساختن روش‌های آموزشی؛ث‌.    ایجاد فرصت‌های یکسان برای استفاده از بورس‌ها و سایر مزایای تحصیلی؛ ج‌.    فرصت‌های یکسان برای دستیابی به برنامه‌های مربوط به ادامه تحصیل، از جمله برنامه‌های سوادآموزی بزرگسالان و سوادآموزی عملی، به ویژه برنامه‌هایی با هدف کاهش هر چه سریعتر خلای ‌آموزشی موجود بین زنان و مردان؛ح‌.    کاهش میزان ترک تحصیل دختران و تنظیم برنامه‌هایی برای دختران و زنانی که پیش از وقت مکتب را ترک کرده اند؛خ‌.    امکانات یکسان برای شرکت فعال زنان در ورزش و تربیت بدنی؛د‌.    دسترسی به اطلاعات آموزشی مشخص برای تضمین سلامتی و تندرستی خانواده، از جمله اطلاعات و رهنمایی در مورد تنظیم خانواد؛.

1.    دول عضو، همه اقدامات مقتضی را انجام خواهند داد تا تبعیض علیه زنان را در زمینه مراقبت صحی، از میان بردارند و دسترسی آنان به خدمات صحی، از جمله خدمات مربوط به تنظیم خانواده را بر پایه برابری مرد و زن، تضمین کنند.2.    صرف‌نظر ازمفاد بند 1 این ماده، دول عضو خدمات مقتضی را در مورد با بارداری، زایمان و دوران پس از زایمان برای زنان تضمین خواهند کرد و در موارد لازم، خدمات رایگان به آنان ارائه خواهند کرد و همچنین در دوران بارداری و شیردهی، تغذیه کافی در اختیار آنان قرار خواهند داد.

1.    دول عضو به مشکلات خاص زنان روستایی و نقش مهم آنان در ادامه حیات اقتصادی خانواده‌های خود از جمله کار در بخش‌های غیر مالی اقتصاد، توجه خواهند کرد و همه اقدامات مقتضی را انجام خواهند داد تا مفاد کنوانسیون حاضر در مورد زنان مناطق روستایی اجرا شود.2.    دول عضو همه اقدامات مقتضی را برای رفع تبعیض از زنان در مناطق روستایی انجام خواهند داد تا تضمین کنند که این زنان، بر پایه برابری مرد و زن، در برنامه‌های انکشاف روستایی شرکت نموده و از آن بهره‌مند گردند و به ویژه، از حقوق زیر بر خوردار شوند:ا‌.    مشارکت در تدوین و اجرای برنامه‌های انکشافی در همه سطوح؛ب‌.    دسترسی به تسهیلات صحی کافی از جمله اطلاعات، مشاوره و خدمات تنظیم خانواده؛ت‌.    استفاده مستقیم از برنامه‌های تامین اجتماعی؛ث‌.     استفاده از انواع دوره‌ها و برنامه‌های آموزشی رسمی و غیررسمی، از جمله برنامه‌های سواد آموزی عملی و همچنین بهره‌مندی از برنامه‌هایی مانند؛ خدمات محلی و فوق العاده، به منظور بالا بردن توانائی فنی آنان؛ج‌.    تشکیل گروه‌ها و تعاونی‌های انتفاعی برای به دست‌آوردن امکان دستیابی برابر به فرصت‌های اقتصادی از طریق اشتغال یا خود اشتغالی؛ح‌.    شرکت در همه فعالیت‌های محلی؛•    دسترسی به قروض و اعتبارات زراعتی، تسهیلات بازاریابی، تکنولوژی مقتضی و استفاده برابر از زمین؛   •    برخورداری از رفتار برابر در اصلاحات ارضی و روستایی و نیز در برنامه‌های اسکان مجدد زمین؛        خ‌.     بهره‌مندی از امکانات زندگی کافی، به ویژه مسکن، بهداشت، آب و برق، حمل و نقل و ارتباطات.

1.    دول عضو اقدامات مقتضی را اجرا خواهند کرد تا تبعیض علیه زنان در همه امور مربوط به ازدواج و روابط خانوادگی برداشته شود و به ویژه موارد ذیل را، بر پایه برابری مرد و زن، تضمین خواهند کرد:ا‌.    حق مساوی در امر ازدواج؛ب‌.    حق مساوی در انتخاب آزادانه همسر و صورت‌گرفتن ازدواج تنها با رضایت آزادانه و کامل هر دو طرف؛ت‌.    حقوق و مسؤولیت‌های مساوی در دوران زناشوئی و هنگام جدایی؛ث‌.    حقوق و مسؤولیت‌های مساوی به عنوان والدین، صرف نظر از وضعیت زناشویی، در مسائل مربوط به فرزندان آنان، منافع کودکان در همه موارد اولویت مطلق خواهد داشت؛ج‌.    .حقوق مساوی در مورد تصمیم‌گیری آزاد و مسؤولانه در مورد تعداد فرزندان و فاصله زمانی بارداری و دسترسی به اطلاعات، آموزش و ابزاری که قدرت بهره‌مندی از این حقوق را به ایشان می‌دهد؛ح‌.     حقوق و مسؤولیت‌های یکسان در مورد قیمومیت، حضانت، سرپرستی و به فرزندی‌گرفتن کودکان، و یا موارد مشابه با این مفاهیم در حقوق ملی؛ در همه موارد منافع کودکان اولویت مطلق خواهند داشت؛خ‌.     حقوق فردی مساوی به عنوان شوهر و زن، از جمله حق انتخاب نام خانوادگی، تخصص و حرفه؛د‌.     حقوق یکسان برای هر دو همسر در مورد مالکیت، حق اکتساب، مدیریت، سرپرستی، بهره‌مندی و انتقال مِلک، اعم از این که رایگان باشد یا هزینه‌ای در برداشته باشد.2.    نامزدی و ازدواج کودک هیچ اثر قانونی ندارد و همه اقدامات ضروری، از جمله قانون‌گذاری، برای تعیین حد اقل سن ازدواج و اجباری‌کردن ثبت ازدواج در دفاتر رسمی اجرا خواهد شد.

1.    دول عضو، متعهد می‌شوند گزارشی در مورد اقدامات تقنینی، قضایی و اجرایی و سایر اقدامات انجام‌شده در راستای اجرای مفاد این کنوانسیون و پیشرفت‌های به دست‌آمده در این رابطه را برای بررسی کمیته به سرمنشی ملل متحد طور ذیل ارائه کنند:ا‌.    یک سال پس از لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون برای آن دولت؛ب‌.    پس از آن حداقل هر چهار سال یک بار و علاوه بر آن هر زمانی که کمیته در خواست کند؛  2.    این گزارش‌ها می‌توانند عوامل و مشکلاتی را که بر میزان اجرای تعهدات این کنوانسیون اثر می‌گذارند؛ نشان بدهند.

1. کمیته هر سال به مدتی که از دو هفته تجاوز نکند برای بررسی گزارش‌هایی که مطابق ماده 18 این کنوانسیون ارائه شده اند، تشکیل جلسه خواهد داد. 2. جلسات کمیته معمولاً در مقر ملل متحد یا در هر محل مناسب دیگری که به تصمیم کمیته تعیین شود، بر گزار خواهد شد.

مؤسسات تخصصی مجاز خواهند بود به جلسات بررسی اجرای مواد کنوانسیون حاضر که در حوزه فعالیت‌های آنان جای می‌گیرد، نماینده شان را بفرستند. کمیته ممکن است از مؤسسات تخصصی دعوت کند تا گزارش‌هایی در باره نحوه اجرای کنوانسیون در زمینه‌هایی که در حوزه فعالیت آنان جای می‌گیرد ارائه کنند.

دول عضو تعهد می‌‌کنند همه اقدامات لازم در سطح ملی را که هدف آن تحقق کامل حقوق به رسمیت شناخته شده در کنوانسیون حاضر باشد، انجام دهند.

1.    هر یک  از دولت‌های عضو می‌تواند در هر زمان با نوشتن اطلاعیه‌ای خطاب به سرمنشی ملل متحد درخواست کند که در کنوانسیون حاضر تجدید نظر شود.2.    مجمع عمومی ملل متحد در باره اقدامات احتمالی بعدی در مورد چنین درخواستی تصمیم خواهد گرفت.

1.     سر منشی، متن تحفظ یا حق‌شرط دولت‌ها در هنگام تصویب یا الحاق را دریافت نموده و آن را به همه دولت‌ها توزیع خواهد کرد.2.    تحفظات و یا حق‌شرطی که با هدف و منظور کنوانسیون حاضر سازگار نباشند، پذیرفته نخواهد شد.3.    تحفظات و یا حق‌شرط را می‌توان در هر زمان با تسلیم یادداشتی به سر منشی ملل متحد، دوباره گرفت و سرمنشی همه دولت را از این موضوع مطلع خواهد کرد. لغو تحفظ یا حق‌شرط از روزی که یادداشت دریافت شود معتبر خواهد بود.

این کنوانسیون که متن‌های عربی، چینایی، انگلیسی، فرانسوی، روسی وهسپانوی آن دارای اعتبار یکسانند، نزد سرمنشی ملل متحد به امانت گذاشته خواهد شد.