- در این آیین نامه اصطلاحات و عبارات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند: الف - قانون: قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی- مصوب 1389 ب - سازمان: سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای پ - شهرداری: شهرداریهای سراسر کشور ت - پروانه فعالیت: مجوزی که توسط سازمان یا شهرداری حسب مورد برای شروع یا تداوم فعالیت شرکت یا مؤسسه حمل و نقل عمومی کالا یا مسافر صادر می شود. ث - شرکت یا مؤسسه برون شهری: شخص حقوقی که به منظور فعالیت در زمینه حمل و نقل عمومی برون شهری کالا یا مسافر دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از سازمان می باشد. ج - شرکت یا مؤسسه درون شهری: شخص حقوقی که به منظور فعالیت در زمینه حمل و نقل عمومی درون شهری کالا یا مسافر دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از شهرداری می باشد. چ - وسیله نقلیه عمومی: وسیله نقلیه ای که دارای پلاک عمومی بوده و حسب مورد مطابق ضوابط شهرداری (در چارچوپ سیاستهای ابلاغی وزارت کشور) و یا سازمان، در بخش حمل و نقل عمومی درون شهری یا برون شهری فعالیت می کند و برای آن کارت هوشمند ناوگان صادر شده باشد. ح - قانون الزام: قانون الزام شرکتها و مؤسسات ترابری جادهای به استفاده از صورت وضعیت مسافری و بارنامه- مصوب 1368 - اصلاحات بعدی آن.
- شرکت یا مؤسسه برون شهری مکلف است ضوابط و دستورالعملهای سازمان از قبیل ضوابط تاسیس و بهره برداری از شرکتهای حمل و نقل بار و مسافر را رعایت نماید.
- شرکت یا مؤسسه موظف به صدور بارنامه یا صورت وضعیت و یا ارایه سایر خدمات صرفا برای وسایل نقلیه ای است که از نظر فنی کاملا سالم و بدون نقص بوده و با توجه به ضوابط ابلاغی از سوی سازمان هیچ گونه نقص فنی در سامانه های کنترلی و راهبری وسیله نقلیه نظیر ترمزها، فرمان، اتصال در مورد یدک کش ها، روشنایی، چرخها، بوق، برف پاک کن و وسایل گرمایشی و سرمایشی نداشته و مدارک زیر نیز برای آنها صادر شده باشد: الف - برگ یا برچسب معاینه فنی معتبر صادره از سوی مراکز مجاز با رعایت ماده (9) قانون ب - بیمه نامه شخص ثالث معتبر ج - تاییدیه فنی وسیله نقلیه توسط مدیر فنی شرکت یا مؤسسه
- رانندگی با وسیله نقلیه عمومی بیش از نه ساعت در یک شبانه روز توسط یک راننده ممنوع است. شرکت یا مؤسسه برون شهری مکلف است برای سفرهایی که برنامه سفر به صورت یکسره تنظیم شده و مستلزم رانندگی بیش از نه ساعت با سرعت مجاز در یک شبانه روز است، راننده کمکی پیش بینی نماید.
- شرکت یا مؤسسه برون شهری مسافر مکلف است ضوابط و مقررات سازمان را درخصوص حمل و نقل جاده ای مسافر از قبیل نرخ گذاری حمل مسافر با انواع وسایل نقلیه عمومی، استفاده از صورت وفعیت مسافری موضوع قانون الزام، نحوه تهیه، تنظیم و استفاده از صورت وضعیت و بلیت مسافری، سرویس دهی، ارایه خدمات ویژه در طول سفر، سوار و پیاده نمودن مسافر، حرکت و توقف وسیله نقلیه و سفرهای دربستی را رعایت نماید.
- شرکت یا مؤسسه برون شهری مکلف است ضوابط و مقررات مربوط درخصوص تردد ایمن وسیله نقلیه درجاده ها از قبیل مقررات حمل بار در راههای کشور، دستورالعمل نحوه بارگیری و مهار بار در وسایل نقلیه و دستورالعمل جابه جایی محصولات ترافیکی در راههای کشور و همچنین آیین نامه حمل و نقل جاده ای مواد خطرناک و مقررات حمل بار مندج در آیین نامه راهنمایی و رانندگی را رعایت نماید.
- در صورت احراز وقوع تخلف ، مراجع رسیدگی کننده موضوع ماده (12) در صورت لزوم با دعوت از مدیر شرکت یا مؤسسه ذی ربط، برای بار اول تذکر کتبی و برای بار دوم به بعد متناسب با نوع و تکرار تخلف، شرکت یا مؤسسه برون شهری متخلف را به ازای هر تخلف از یک میلیون ریال تا پنج میلیون ریال جریمه خواهند نمود و در صورت تکرار تخلف بیش از سه بار و در مورد تخلفات منتهی به تصادفات جرحی یا فوتی ناشی از قصور یا تقصیر شرکت، مراجع یادشده مجازند پروانه فعالیت شرکت یا مؤسسه برون شهری را از یک ماه تا یک سال به حالت تعلیق درآورده و در صورت تکرار تخلف برای بار چهارم بطور دائم لغو نمایند.
- برنامه ریزی، ساماندهی و تدوین و تصویب ضوابط تاسیس و فعالیت شرکتهای امداد خودرو در جاده های کشور و چگونگی ارایه خدمات و صدور، تمدید و لغو پروانه فعالیت شرکتهای یادشده، صرفا برعهده سازمان می باشد.
- فعالیت حمل و نقل عمومی بار و مسافر از طریق شرکت یا موسسه ای صورت می گیرد که دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از طرف شهرداری باشد.
- دارا بودن مدارک مذکور در ماده (4) این آیین نامه در مورد رانندگان شرکت یا مؤسسه درون شهری و نیز رعایت ضوابط موضوع مواد (5) و (6) حسب مورد برای وسیله نقلیه مربوط الزامی است.
- در صورت احراز وقوع تخلف و عدم رعایت مقررات براساس اسناد و مدارک مربوط، مراجع رسیدگی کننده موضوع ماده (20) در صورت لزوم با دعوت از مدیر شرکت یا مؤسسه ذی ربط، برای بار اول تذکر کتبی و برای بار دوم به بعد متناسب با نوع و تکرار تخلف، شرکت یا مؤسسه درون شهری متخلف را به ازای هر تخلف از یک میلیون ریال تا پنج میلیون ریال جریمه خواهند نمود و در صورت تکرار تخلف بیش از سه بار و در مورد تخلفات منتهی به تصادفات جرحی یا فوتی ناشی از قصور یا تقصیر شرکت، مراجع یادشده مجازند پروانه فعالیت شرکت یا مؤسسه درون شهری را از یک ماه تا یک سال به حالت تعلیق درآورده و در صورت تکرار تخلف برای بار چهارم بطور دائم لغو نمایند.
- فعالیت حمل و نقل عمومی برون شهری بار یا مسافر از طریق شرکت یا مؤسسه ای صورت می گیرد که دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از طرف سازمان باشد.
- شرکت یا مؤسسه برون شهری صرفا مجاز به تحویل بار یا مسافر و صدور بارنامه یا صورت وضعیت برای رانندگانی است که دارای مدارک زیر باشند: الف - گواهینامه معتبر و متناسب با نوع وسیله نقلیه تحت راهبری ب- گواهی طی دوره های آموزشی مطابق دستورالعمل آموزش شاغلین، ابلاغی از سوی سازمان پ - دفترچه کار (برگ فعالیت) صادر شده توسط سازمان ت - برگه (شناسنامه) صحت و سلامت رانندگی صادر شده توسط مراکز مجاز مورد تایید سازمان ث - دفترچه ثبت ساعت رانندگان ناوگان عمومی مسافر
- شرکت یا مؤسسه برون شهری مکلف است از دادن مسافر و تحویل بار و صدور بارنامه و صورت وضعیت به وسیله نقلیه فاقد تجهیزات زیر خودداری نماید: الف - جعبه کمکهای اولیه درمانی ب - علایم ایمنی و هشدار دهنده مورد نیاز از جمله مثلث شبرنگ پ - تجهیزات مهار بار متناسب با نوع بار در وسایل نقلیه باری ت - کپسول آتش نشانی مناسب و آماده به کار ث - دستگاه سنجش سرعت و زمان بدون نقص فنی ج - زنجیر چرخ در صورت لزوم چ - لاستیکهای آجدار قابل قبول
- شرکت یا مؤسسه برون شهری کالا صرفا مجاز به صدور و استفاده از بارنامه های موضوع قانون الزام می باشد و موظف است ضوابط سازمان در خصوص نحوه تهیه، تنظیم و استفاده از بارنامه جاده ای را رعایت نماید.
- اخذ هرگونه وجه از رانندگان، مسافران و صاحبان کالا توسط شرکت یا مؤسسه برون شهری غیر از مواردی که به موجب مقررات پیش بینی شده یا می شود نظیر کارمزد (حق کمیسیون) و کرایه حمل حسب مورد از بلیت و صورت وضعیت مسافری و بارنامه ممنوع است.
- رسیدگی به تخلفات شرکت یا مؤسسه برون شهری در خصوص عدم رعایت این آیین نامه و تعیین جریمه نقدی مربوط و یا مدت تعطیلی و لغو پروانه متخلف بر عهده سازمان و در مورد تخلفات ایمنی و تصادفات ناشی از قصور یا تقصیر شرکت یا مؤسسه و اعمال اختیارات موضوع این ماده بر عهده کمیسیون مستقر در سازمان متشکل از نمایندگان سازمان، پلیس راهنمایی و رانندگی و صنف مربوط خواهد بود.
- به منظور کشف تخلفات و تهیه گزارش لازم در مورد عدم رعایت مقررات این آیین نامه توسط شرکت .با مؤسسه برون شهری، سازمان می تواند تحقیقات و بررسیهای لازم را به عمل آورد و رانندگان، شرکت یا مؤسسه برون شهری و سایی دستگاههای مرتبط مکلف به همکاری با سازمان می باشند.
- شهرداری ها موظفند فعالیت های مربوط به حمل و نقل بار و مسافر در حریم شهرها را در قالب شرکت یا موسسه حمل و نقل تعاونی و خصوصی ساماندهی و بر آنها نظارت کنند.
- شرکت یا مؤسسه درون شهری مکلف است ضوابط ابلاغی وزارت کشور در خصوص تاسیس و بهره برداری، ضوابط شهرداری در خصوص حمل بار و مسافر از قبیل سرویس دهی، سوار و پیاده نمودن مسافر و تخلیه بار در محل های مجاز، حرکت و توقف وسیله و نیز مصوبات شورای اسلامی شهر در خصوص نرخهای مربوط را رعایت نماید.
- رسیدگی به تخلفات شرکت یا موسسه درون شهری در خصوص عدم رعایت مفاد و شرایط فصل سوم این آیین نامه و تعیین جریمه نقدی مربوط و یا مدت تعطیلی و لغو پروانه متخلف بر عهده شهرداری و در مورد تخلفات ایمنی و تصادفات ناشی از قصور یا تقصیر شرکت یا موسسه و اعمال اختیارات موضوع این ماده بر عهده کمیسیونی مستقر در شهرداری محل متشکل از نمایندگان شهرداری، نیروی انتظامی (پلیس راهنمایی و رانندگی) و صنف مربوط خواهد بود.
- برنامه ریزی، ساماندهی و تدوین و تصویب ضوابط تاسیس و فعالیت شرکتهای امداد خودرو در محدوده شهرها و چگونگی ارایه خدمات ، صدور، تمدید و لغو پروانه فعالیت شرکتهای یادشده، صرفا برعهده وزارت کشور می باشد.