توضیحات

(فقه)هر عامل موثری که در صورت عدم مانع بتواند منشاء اثر شود مقتضی نامیده می شود مثلا عقد منشاء اثر است هرگاه مخالف صریح قانون نباشد.(ماده دهم قانون مدنی) پس در عقود، اقتضاء تاثیر وجود دارد مخالفت یک عقد با صریح قانون مانع تأثیر آن است بنابراین اگر وجود مانع، محرز نباشد باید مقتضی را موثر دانست.عبارت معروف«مقتضی موجود و مانع مفقود»ناظر به همین معنی است.شعر ذیل نمونه ای از وجود مقتضی و فقدان مانع است: شکم گرسنه و خانه خالی و طعام عقل باور نکند کز رمضان اندیشد