(مدنی) حداکثر ممکن از اراضی برای عبور آب که برای دفع ضرر از سکنه مجاور آن ضرورت دارد و اراضی مزبور متعلق حق عموم و از مشترکات عمومی است عوامل ذیل ماهیت آن را روشن می سازد. الف- با توجه به اینکه مسیر آب در معبر رودخانه متغیر است تمام نقاط مورد تغییر از سطح معبر داخل در مفهوم معبر است. ب- محل نصب پل ها ملاک محاسبه عرض رودخانه نیست زیر پل عاد تا در نقاط کم عرض نصب می شود. ج- آب بهاره ملاک محاسبه حداکثر معبر در سال است ولی چون همین آب در سال های مختلف فرق می کند برای دفع ضرر از سکنه مجاور رودخانه حداکثر آب در سنوات مختلف باید ملاک قرار گیرد و چون با پیش آمد سالهای کم آبی چیزی از حقوق سکنه مجاور رودخانه از اراضی حداکثر معبر ساقط نمی شود لااقل و به طور قدر متقین(با لحاظ عرف)باید حداکثر آب بهاره عمر متوسط انسان (۷۵ سال ماده ۱۰۲۰ ق.م) در احتساب مقدار حداکثر معبر باید رعایت شود. د- احیاء معبر اگر به صورتی باشد که مانع عبور آب نباشد(مانند زراعت گندم و جو و برنج) اشکال ندارد و الا احیاء مذکور اثری ندارد و موجب تملیک نمی شود.حریم رودخانه در خارج از حداکثر معبر است و عرفا مقداری از اراضی مجاور دو طرف معبر رودخانه است که برای عبور و مرور به منظور استفاده های مختلف از رودخانه طبق عرف و عادت هر محل اختصاص داده شده است.