توضیحات

(فقه) الف) هر لفظ یا عبارتی که نوعا در تشخیص مراد گوینده آنها شبهه ای در ذهن خلجان کند خواه اینکه بعداز تامل و بررسی و مراجعه و تفحص رفع شبهه شود خواه نشود(مثال قسم اخیر حروف مقطعه در اوائل سوره ها است مثال قسم اول روشن است) آنچه که تعریف متشابه بر آن صدق نکند محکم است.غالب مولفان در تعریف محکم و متشابه به قدری اختلاف نظر پیدا کرده اند که خود آیه راجع به محکمات و متشابهات راهم در ردیف متشابهات قرارداده اند و حال اینکه مقصود این نبود که خود این آیه در ردیف متشابهات قرار گیرد(کلیات ابی البقاء ص ۳۱۱-۳۱۲ )  ب) در علم درایه هرگاه اسامی روات احادیث از حیث لفظ و نوشته متحد باشد و اسامی پدران آنها لفظا مختلف ولی خطا مشابه باشد(و یا بعکس یعنی اسامی پدران آنها از حیث لفظ و نوشته متحد و اسامی فرزندان لفظا مختلف ولی خطا مشابه باشد) این حدیث را حدیث متشابه نامیده اند مانند بکربن زیاد(تشدید یاء) و سهل بن زیاد( بدون تشدید یاء)