اشتباه روشن که روى اوضاع و احوال موجود در زمینه آن اشتباه و اوضاع و احوال راجع به اشتباه کننده و طبیعت مساله مورد اشتباه جزم به اینکه اشتباه مزبور ناشی از تشخیص خلاف واقع قضیه یا جهل به قانون بوده پیدا نشود. علیهذا درصورت وجود شک به اینکه اشتباه معینى ازنوع سهوالقلم است یا نه حکم سهوالقلم جارى میشود زیرا براى اینکه جزم حاصل شود که اشتباه دادرس ناشى از سهوالقلم نیست باید جزم پیدا کرد که دادرس مشتکى عنه قضیه را آنطورکه باید تشخیص نکرده ویا علم به قوانین نداشته وبرخلاف آن اظهار نظرکرده است. تحصیل چنین جزمی عادتأ دشوار است.