توضیحات

(فقه) تنقیح مناط به معنى استخراج مأخذ وسبب وضع یک قانون معین است. در اصطلاح نوعى از قیاس قطعی است که علت و سبب وضع یک قانون را استخراج نموده و آن قانون را درهر موردى از موارد سکوت قانون که علت مزبور در آنجا وجود داشته باشد مورد استناد قرار میدهند مثلا به موجب ماده 10 قانون مدنى قراردادهاى خصوصی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است مناط و ماخذ وسبب وضع این ماده آزادى اراده افراد در روابط بین خودشان مى باشد این مناط درایقاعات هم وجود دارد زیرا میدانیم نظر قانونگذار این نیست که در مورد ایقاعات آزادى اراده، جود نداشته باشد بنابراین ازروى ملاک ومناط ماده ده قانون مدنی مى توان گفت: هر ایقاعى که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است . * فقهاء به جاى قیاس قطعى اصطلاح تنقیح مناط را بکار مى برند و تنقیح مناط را به دو نوع قطعى وظنی تقسیم نمى کنند ولى پاره اى از فقهاء تنقیح مناط را به دو نوع مذکور تقسیم کرده اند.