توضیحات

(حقوق عمومی ) الف - مقرراتی که مقامات صلاحیتدار مانند وزیر یا شهردار و غیره وضع و در معرض اجرا میگذارند خواه هدف آن تسهیل اجرا و تشریح قانونی از قوانین موضوعه باشد خواه در مواردی باشد که اساسا قانونی وضع نشده است . در همین مورد لفظ نظامنامه هم استعمال شده است . گاه خود مجلس وضع نظامنامه میکند. در حقوق اسلام اینگونه مقررات را حکم میگفتند و آن را در مقابل شرع به کار می بردند. وضع اینگونه مقررات را ( که بنا بر تدوین آن نداشتند ) حکومت می نامیدند. ب - آیین نامه ( یا Reglement ) یا نظامنامه عبارت است مقررات کلی که توسط مراجع اجرایی قانون به منظور اجرای وظایف اجرایی و تحقق بخشیدن آنها وضع شده باشد و شامل آیین نامه های مصوب پارلمان نمی باشد ( آیین نامه مصوب پارلمان داخل در مفهوم قانون به معنی اعم که شامل کلیه مصوبات کلی پارلمان است می شود . ) آیین نامه به این معنی مفهوم عامی دارد که جز قانون ( یعنی مصوبات کلی پارلمان ) و بخشنامه همه چیز را شامل است و مفهوم تصویب نامه از تحت آن خارج نیست و معنی درست آیین نامه همین است.