انواع نحوه مبادرت در رفتار مجرمانه

کسی که جرم را « توسط دیگری» مرتکب می شود، یعنی کسی که با داشتن اقتدار، جرم را بی آنکه مادتا در ارتکاب آن مداخله کند، واقع می سازد و او را « مغز اندیشنده جرم » می نامند.

نکته: قانونگذار در مواردی که از عبارت « به توسط دیگری» در توضیح نحوه انجام عنصر مادی جرم استفاده کرده است غالبا نظر بر مباشر معنوی یا فاعل معنوی جرم داشته است که گاه او را در حد مباشر مادی جرم قابل مجازات دانسته است از جمله در جرم آدم ربایی م ۶۲۱ و جرم جعل گواهی پزشکی در م ۵۳۸ ق.م.ا مصوب ۱۳۷۵.