عناصر تشکیل دهنده جرم آدم ربایی

یکی از عناصر تشکیل دهنده جرم آدم ربایی عنصر مادی است. عمل ربودن افراد به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر عنصر مادی جرم آدم ربایی محسوب می‌شود، یعنی اگر شخصی به هر انگیزه و با حیله و تقلب و یا بدون رضایت او را برباید عنصر مادی جرم آدم ربایی محقق شده است.

در ماده 621 قانون مجازات اسلامی، عمل ربودن عنصر مادی این جرم تلقی می شود. عنصر مادی، قسمت فیزیکی جرم است که ظهور در جامعه دارد و مشتمل بر رفتار مجرمانه مرتکب جرم، موضوع جرم و شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقق جرم می‌باشد که به تشریح هریک می ‌پردازیم :

موضوع جرم آدم ربایی :

در جرم آدم ربایی موضوع جرم انسان زنده است که باید حداقل ۱۵ سال داشته باشد، در غیر این صورت ممکن است مشمول آدم‌ربایی مشدد قرار گیرد. این مـوجود انـسانی با توجه به‌ اطلاق عبارت «شخصی» در ماده ۶۲۱ شامل تمامی اشخاص اعم از زن‌ و مرد مـی‌شود و جنسیت و سن تأثیری در ماهیت این جرم ندارد؛ و فقط در صورتی که‌ سن مجنی علیه کـمتر از‌ پانـزده‌ سـال تمام باشد، و یا آسیب جسمی‌ یا حیثیتی‌ به‌ وی‌ وارد‌ شود، برابر ماده۶۲۱ مجازات‌ مرتکب حـداکثر مـجازات قانونی خواهد بود.

رفتار مجرمانه :

رفتار مجرمانه در جرم آدم ربایی ربودن می باشد. ربودن شخص از محلی به محل دیگر با زور و تهدید و حیله، به ‌طوری که شخص ربوده شده هیچ اراده‌ای از خود نداشته باشد. بنابراین جابه جایی و تغییر مکان مفهوم اصلی « ربودن » است. بنابراین فعل مثبت اين جرم، ربودن است كه مستلزم استيلا يافتن بر انسان و جابجايي او از محلي به محل ديگر از طرق مختلفي مثل زور، تهديد يا حيله است.

مرتکب و شکل ارتکاب :

هر کسی می‌تواند باشد که به صورت مباشرت یا مداخله و به طور غیرمستقیم قابل تحقق است که می تواند به صورت مباشرت، شرکت و معاونت مطرح ‌شود. بنابراین همان ‌گونه که در مواد ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی قید شده، مرتکب این جرم می‌تواند «هرکس» باشد و هیچ ویژگی برای مرتکب شرط نشده است.

شرایط و اوضاع و احوال ارتکاب جرم آدم‌ربایی

عدم وجود رضایت مجنی علیه :

اولین و مهم ترین شرط شرط تحقق این جرم عدم وجود رضایت و میل باطنی شخص ربوده شده است و بدون آن جرم محقق نمی‌شود.

وجود عنف و اکراه :

وجود عنف در این جرم می‌تواند به دو صورت عنف مادی مثل بستن دست و پا، مضروب و مجروح کردن و امثال آن انجام گیرد و یا عنف معنوی مانند تهدید نسبت به طرف یا خانواده او صورت پذیرد. شکل دیگر آدم‌ربایی ممکن است به صورت توسل به حیله و تقلب و نیرنگ باشد. مانند آن‌ که مرتکب مسافرکش باشد و یا به عنوان مسافر سوار وسیله گردیده و اقدامات لازم جهت وقوع جرم آدم‌ربایی را انجام دهد.

بنابراین چنانچه فرد، ابتدا با رضایت سوار خودروی دیگری گردد و راننده تغییر مسیر دهد، جرم آدم‌ربایی محقق می‌گردد و رضایت اولیه فرد در سوار شدن، مانع تحقق جرم آدم‌ربایی نخواهد بود.