سند عادی

در قانون آیین دادرسی مدنی سند رسمی با ویژگی هایش تعریف شده است . لذا در صورتی که این ویژگی ها فراهم باشد، سند رسمی محسوب می شود و در غیر این صورت، سند را باید عادی محسوب کرد.بر اساس ماده 1287 قانون مدنی ، " اسنادی که در اداره ثبت اسناد و املاک و یا دفاتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آنها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشند، رسمی است " . لذا سند رسمی سه ویژگی اصلی دارد .

اولا اینکه با دخالت مامور رسمی تنظیم شده باشد ، دوما اینکه مامور رسمی صلاحیت انجام این عمل را داشته باشد و سوم اینکه مقررات قانونی مربوط به تنظیم سند رسمی رعایت شده باشد .

بر اساس ماده  1289 قانون مدنی ، " غیر از اسناد مذکوره  در ماده 1287 ، سایر اسناد عادی است " . همچنین ، در ماده 1293 قانون مدنی " هرگاه سند بوسیله یکی از ماموران رسمی تنظیم اسناد تهیه شده لیکن مامور صلاحیت تنظیم آن سند را نداشته و یا رعایت ترتیبات مقرره قانونی را در تنظیم سند  نکرده باشد ، سند مزبور در صورتیکه دارای امضاء یا مهر طرف باشد ، عادی است ".

علاوه بر این ، در بسیاری از موارد ، افراد برای انجام امور روزمره خود و حتی برخی از معاملات ساده خود سندی عادی تنظیم می کنند . یعنی بر روی یک برگه و بدون دخالت مامور رسمی سندی تنظیم کرده و اقدام به امضا کردن آن می کنند . چنین اسنادی نیز جزء اسناد عادی محسوب می شوند .

به عنوان نتیجه ، هر نوشته ای که یکی از ارکان مذکور در ماده 1287 قانون مدنی را نداشته باشد ، اما مهر ، امضا یا اثر انگشت داشته باشد ، سند عادی محسوب می شود و اعتبار سند عادی را خواهند داشت . کاربردی ترین سند عادی قولنامه ای است که معمولا قبل از تنظیم رسمی سند میان دو شخص بسته می شود .

گفتنی است که تنظیم سند رسمی ، مزایای زیادی دارد که تنظیم عادی سند برخی از آن مزایا را ندارد . مانند اینکه نسبت به اسناد رسمی نمی توان ادعای انکار و تردید کرد .