صلاحیت دادگاه ها

صلاحیت ذاتی صلاحیتی است که شایستگی و اقتدار دادگاه بر اساس نوع، صنف و درجه تعیین می‌گردد.قواعد مربوط به صلاحیت ذاتی در مرتبه نخست و مقدم قرار دارد و به موجب آن تشخیص داده می شود که رسیدگی به یک دعوا در صلاحیت دادگاه عمومی است یا دادگاه انقلاب یا ....صلاحیت ذاتی از مقررات امری و مربوط به نفع عمومی جامعه است و تراضی طرفین برخلاف آن باطل است.

این نوع صلاحیت، صلاحیتی غیر قابل تغییر است که با نظم عمومی گره خورده و مشتمل بر صنف، نوع و درجه است.

1- صنف در صلاحیت ذاتی یعنی تشخیص اینکه موضوع مطروحه، قضایی یا اداری بوده یا مدنی یا کیفری است.

2- نوع در صلاحیت ذاتی یعنی تشخیص اختصاصی یا عمومی بودن مرجع صالح.

3- درجه در صلاحیت ذاتی به معنای تالی یا عالی بودن (بررسی و تجدید نظر بودن سه مرجع رسیدگی‌کننده) است.

قانونگذار تعریف صحیحی از صلاحیت ذاتی ندارد و تنها در بند یک ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی در بحث ایرادات متذکر آن شده است.

بر اساس بند یک این ماده قانونی، یکی از مواردی که خوانده می‌تواند ضمن پاسخ نسبت به ماهیت دعوا ایراد کند، صلاحیت نداشتن دادگاه است.

آنچه را که درباره صلاحیت ذاتی می‌توان مثال زد، صلاحیت دادگاه‌های دادگستری نسبت به مراجع غیردادگستری یا عدم صلاحیت دادگاه‌های عمومی نسبت به دادگاه‌های اختصاصی از قبیل دادگاه انقلاب و نظامی است.