حضانت

چهره دیگر حضانت تکلیف والدین است. (کتاب حقوق خانواده دکتر سید حسین صفائی/ صفحه ی 137 )
دو نوع ضمانت اجرا برای حضانت در قوانین ایران پیش بینی شده است ۱-ضمانت اجرای حقوقی ۲-ضمانت اجرای کیفری که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
1-ضمانت اجرای حقوقی
در قانون مدنی ضمانت اجرای کافی برای حضانت پیش بینی نشده است. البته ماده ۱۱۷۲ این قانون در زمینه ی حضانت چنین مقرر داشته: « هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده ی آنهاست از نگهداری او امتناع (خودداری) کنند. در صورت امتناع یکی از ابوین، حاکم باید به تقاضای دیگری یا به تقاضای قیم یا یکی از اقربا (نزدیکان ) و یا به تقاضای مدعی العموم (دادستان) ، نگهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده ی اوست الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا مؤثر نباشد، حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد، به خرج مادر تأمین کند». برابر این ماده دادگاه فقط میتواند پدر یا مادری را که قانوناً حضانت به عهده ی اوست به انجام وظیفه الزام کند. لیکن اگر آن شخص بر خلاف حکم دادگاه همچنان از حضانت خودداری کند، دادگاه طبق قانون مدنی جز واگذار کردن نگهداری طفل به دیگری با هزینه ی پدر و در صورت فوت پدر یا عدم تمکن مالی او به خرج مادر، نمی تواند ضمانت اجرای دیگری مقرر کند.
2-ضمانت اجرای کیفری
علاوه بر ضمانت اجرای مدنی، برای حضانت ضمانت اجرای کیفری نیز مقر شده است. برابر ماده ی ۵۴ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، هرگاه مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند یا مانع ملاقات طفل با اشخاص ذی حق شود، برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه ی هشت  و در صورت تکرار به حداکثر مجازات مذکور محکوم می شود.
همچنین براساس ماده 40 قانون حمایت از خانواده: هر کس از اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت طفل استنکاف کند یا مانع اجرای‌ آن شود یا از استرداد طفل امتناع کند حسب تقاضای ذی نفع (شخصی که دارای نفع است.) و به دستور دادگاه صادر کننده رای نخستین تا زمان اجرای حکم بازداشت می شود.