عقد بیع

بیع عقدی است معوض، یعنی عین مالی که فروخته می شود با مال دیگر(که امروز به طور معمول پول است) مبادله می شود.این وصف، بیع را از تمام عقود رایگان ممتاز می سازد.

از معوض بودن بیع و پیوستگی دو عوض در آن نتایج مهمی به بار می آید که عبارتند از:

1-در صورتی که تعهد به یکی از دو عوض به علتی باطل باشد، تعهد به عوض مقابل آن نیز خود به خود از بین می رود.برای مثال اگر معلوم شود که مبیع ملک دیگری بوده است و فروشنده حق واگذاری آن را نداشته ، خریدار نیز از دینی که درباره پرداختن قیمت داشته است بری خواهد شد.

2-هریک از خریدار و فروشنده می تواند اجرای تعهد خود را موکول به اجرای تعهد دیگری سازد.این اختیار در اصطلاح را حقوق مدنی حق حبس می نامند.(ماده 377قانون مدنی)

3-اگر مبیع پیش از تسلیم به خریدارا بدون تقصیر فروشنده در دست او تلف شود، بیع منحل می شود و خریدار دیگر تعهد به پرداختن ندارد و اگر آن را پرداخته است می تواند پس بگیرد(ماده 387 قانون مدنی)

4-درموردی که بین مبیع و ثمن عدم تعادل فاحش وجود داشته باشد، طرفی که مغبون شده است می تواند معامله را برهم زند.این حق را خیار غبن می نامند و ویژه عقد معوض است و در عقود مجانی، حتی اگر با شرط عوض همراه باشد، مورد ندارد.(دکتر ناصرکاتوزیان-درسهایی از عقود معین-جلد اول-ص12-11)