شرایط درستی عقد بیع

در مورد بیعی که موضوع آن درحکم معین است، هنگام بسته شدن عقد، باید تمام شی متساوی الاجزا، یا دست کم مقداری از آن که موضوع بیع قرار گرفته است، موجود باشد.

برای مثال، اگر کشاورزی یک خروار گندم های موجود در انبار خود را بفروشد، بیع در صورتی درست است که این مقدار گندم در انبار موجود باشد.درست است که تملیک تنها با عقد انجام نمی شود و فروشنده باید گندم را انتخاب و تسلیم خریدار کند، ولی چون او در این انتخاب آزاد نیست و باید از گندم های انبار مبیع را برگزیند، اگر یک خروار گندم نداشته باشد، بیع به سبب نداشتن موضوع باطل است.برعکس اگر فروشنده گمان کند که 50 خروار گندم دارد و یک خروار از آنها را بفروشد و بعد معلوم شود که 49 خروار آن در زمان عقد سوخته بوده است، بیع درست است.زیرا خریدار حق عینی بر گندم ها نداشته؛ طلبکار از فروشنده بوده است که یک خروار گندم انبار او را بگیرد.این طلب نیز قابل پرداخت است و با سوختن گندم ها خود به خود مالک بقیه خواهد شد. (دکتر ناصرکاتوزیان-درسهایی از عقود معین-جلد اول-ص43)