اجبار

در مواردی که تأثیر عامل جسمانی و درونی به اندازه ای باشد که آزادی اراده و اختیار شخص را از بین ببرد چنین عاملی موجب عدم مسئولیت کیفری مرتکب جرم می گردد.مانند مسافر قطاری که تحت تأثیر بیماری به خواب عمیقی فرو رفته است و به همین دلیل در ایستگاه معینی که تا آنجا بلیط خریداری کرده، نتوانسته پیاده شود.بنابراین خواب و بیماری را می توان دو عامل برای اجبار مادی درونی مثال زد.(گلدوزیان، ایرج، بایسته های حقوق جزای عمومی، ص ۲۵۳)

اجبار مادی داخلی هنگامی رافع مسئولیت کیفری به شمار می رود که:

۱-عادتاً غیر قابل تحمل باشد.

۲-معلول خطای خود فاعل به حساب نیاید.(اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، ص ۹۳)