اشتباه

الف)در صورتیکه هدف برای مرتکب معین بوده ولی مرتکب جنایت را با اعتقاد به اینکه هدف معین، شی یا حیوان است انجام داده باشد، بعداً معلوم شود که مجنی علیه انسان بی گناهی بوده است، جنایت شبه عمدی است.(بند ب ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی)

ب)در صورتیکه هدف برای مرتکب معین بوده ولی با اعتقاد به اینکه هدف معین از افراد ذیل است مرتکب جرم شده و بعداً معلوم گردد مجنی علیه از افراد ذکر شده نبوده در این صورت 

اگر در دادگاه ثابت شود که جانی با چنین اعتقادی ولی به اشتباه اقدام کرده است، جانی علاوه بر پرداخت دیه به عنوان قتل شبه عمد به تعزیر محکوم می شود.(بند ب ماده ۲۹۱ و ۳۰۳ قانون مجازات اسلامی)

اگر در دادگاه ثابت نشود که جانی با چنین اعتقادی مرتکب جنایت شده است، جنایت عمدی است و مرتکب به قصاص محکوم می شود.(ماده ۲۹۴ و ۳۰۳ قانون مجازات اسلامی)

این افراد به این ترتیب می باشند.

۱-فرد مورد نظر جانی، مرتکب جرم حدی مستوجب سلب حیات است.

۲-فرد مورد نظر جانی، مرتکب جرم حدی مستوجب قطع عضو است(مشروط براینکه جنایت وارد شده بیش از میزان حد نباشد)

۳-فرد مورد نظر جانی مستحق قصاص نفس یا قصاص عضو است.(فقط نسبت به صاحب حق قصاص و به مقدار جنایت بر عضو)

۴-فرد مورد نظر جانی متجاوز یا کسی است که تجاوزش قریب الوقوع است.

۵-فرد مورد نظر جانی، زانی و زانیه ای هستند که زانیه همسر جانی است(زانی و زانیه در حال زنا نسبت به شوهر زانیه) و مورد خارج از حالت اکراه و اضطرار باشد.