فواید عملی و نظری تفکیک امر حکمی از امر موضوعی در دادرسی مدنی

مجید غمامی ، مجتبی اشراقی آرانی 

چکیده: عدم رعایت تمیز مسائل موضوعی از مسائل حکمی توسط وکلا، کارشناسان و قضات آثار نامطلوبی در نظام دادرسی مدنی به بار می آورد که هم اکنون نیز به طور قابل ملاحظه ای دامنگیر نظام قضایی ایران شده است. آشکار نبودن موضع قضات نسبت به توصیف ناصحیح از وقایع دعوا در دادخواست، فراتر رفتن دادرس در رسیدگی و صدور حکم از چهارچوب موضوعات ارئه شده بوسیله طرفین، گشاده دستی دیوان عالی در تفسیر قراردادها و ارزیابی دلایل، انفعال دادرس در امور حکمی دعوا، اظهار نظر کارشناس در مسائل حکمی دعوا، و ... همگی از معضلات کنونی دادگستری ماست که در این مقاله بر اساس تفکیک صحیح حکم از موضوع و با استفاده از دستاوردهای مطالعه ی تطبیقی، به ارائه ی طریق برای حل آنها پرداخته

شده است.

واژگان کلیدی: امر حکمی، امر موضوعی، توصیف، کارشناسی، قاعده سابقه، دلیل اثبات حکم