مقایسه تقلب نسبت به قانون و حیل شرعیه در حقوق خصوصی

نویسندگان: مسعود اخوان‌فرد - محمدامین کیخافرزانه - امین بدیع صنایع

چکیده:
امروزه اهمیت واقعیتی به نام ضرورت قانون برای بقا جامعه و تنظیم روابط اجتماعی انسان ها بر کسی پوشیده نیست؛ به همین مناسبت بیشتر دانشمندان و صاحب‌نظران صرف‌‎نظر از افکار و عقاید خاصی که درباره منشأ، مبنا و هدف قوانین و نظامات اجتماعی دارند. در این مسئله متفق‌القول اند که وجود قوانین و نظامات اجتماعی برای حفظ منابع و مصالح فردی و اجتماعی ضروری است لکن معمولاََ افراد زیرک از طرق به ظاهر قانونی نقض قانون می کنند. در فقه اسلامی نیز تحت عنوان حیل‌الربا مباحثی طرح شدهاست که در واقع، از جهات مبنایی مطالقت زیادی با مفهوم تقلب نسب به قانون در فرهنگ غرب دارد؛ بنابراین، ما در این مقاله بعد از بررسی مبنایی این دو مفهوم و مقایسه آ« ها به بررسی نظر مختار با تکیه بر مبانی حضرت امام خمینی (ره) در زمینه حیل شرعیه می پردازیم. به نظر میرسد از منظر مبنایی حیل شرعیه و تقلب نسبت به قانون نه در فقه اسلامی و نه در حقوق موضوعه قابل پذیرش نیست.

واژگان کلیدی: حیل شرعی، تقلب نسبت به قانون، حقوق خصوصی