مبانی اخلاقی قاعده آزادی عناوین در فقه و حقوق ایران

نام نویسندگان: سام محمدی، مهدی فلاح

چکیده:

براي فهم اصل آزادي قراردادي و دریافتن مبنا و منشاء اخلاقی آن در فقه شیعه و نظام حقوقی ما، نباید به دنبال این اصل در متون فقهی بود بلکه باید به بررسی مبانی اخلاقی دو قاعدهاي پرداخته شود که اصل مزبور در مفهوم خود متضمن آنها است . این دو قاعده عبارت است از آزادي در انعقاد عقد و آزادي عناوین. در این مقاله به دلیل گستردگی بحث تنها به مطالعه مهم ترین قاعده مندرج در اصل آزادي قراردادي یعنی آزادي در عناوین پرداختهایم. با مطالعه و کنکاش در آیات و روایات و تحلیل و بررسی منابع فقهی و حقوقی مشخص شده است که قاعده آزادي عناوین مندرج در اصل آزادي قراردادي، ریشه در اصول و قواعد اخلاقی همچون اصل عام پایبندي به عهد و پیمان و تبعیت عمل از قصد و نیت دارد که به شیوهاي غیرمستقیم پس از پوست اندازي و تعدیل در قالب اصل آزادي قراردادي وارد نظام حقوقی شده اند.

واژگان کلیدي: آزادي قراردادي، آزادي عناوین، اخلاق، نیت، وفاي به عهد.