نظریه تضامن در اجرای حق شفعه وارث خیار

دکتر سید حسین صفائی

محمدرضا امیرمحمدی

چکیده

به تصریح قانون مدنی، شفعه و خیار بعد از فوت من له الحق به ورثه منتقل می شود (مواد ۸۲۳ و 448 ق.م)؛ اما در صورتی که وراث متوفی متعدد باشند و بر سر اجرای حق خود توافق ننمایند، به نحوی که برخی خواهان اجرا و برخی خواستار اسقاط حق شفعه یا خیار باشند، این پرسش مطرح میشود که برای جمع حق وراث صاحب حق شفعه و خیار همچنین رعایت حق من عليه الحق چه باید کرد. ماده ۸۲۶ ق.م، تبعض در اجرای حق شفعه را صریحا ممنوع کرده است. در مورد اجرای خیار نیز هر چند که قانون مدنی تصریح ندارد؛ فقها و حقوقدانان برغم اختلاف در توجیه، بر سر این مطلب که تبعض در اجرای خیار روا نیست، اتفاق نظر دارند. در این مقاله نظریه تضامن بستانکاران تضامن مثبت) نیز به عنوان یک راه برای توجیه عدم امکان تبعض در اجرای حق شفعه و خیار در فرض تعدد ورثه مطرح شده است.

واژگان کلیدی: تضامن بستانکاران، ارث حق شفعه، ارث خیار، اعمال حق.